Phòng chống cháy rừng bằng công nghệ 4.0

Bảo vệ vùng xung yếu

Hạt Kiểm lâm Hương Sơn quản lý hơn 84.000 ha rừng, trong đó chủ yếu rừng tự nhiên. Lực lượng trực tiếp bảo vệ rừng của đơn vị chỉ vỏn vẹn 16 người, tức mỗi người phải “gánh” hơn 5.200 ha rừng. Việc tuần tra, kiểm soát, PCCCR của lực lượng kiểm lâm Hương Sơn được thực hiện với phương châm “phòng là chính, chữa cháy kịp thời”. Là địa phương có diện tích rừng lớn, ngay từ đầu năm, Hạt Kiểm lâm Hương Sơn đã tham mưu UBND huyện xây dựng phương án, kế hoạch PCCC rừng năm 2025 và phối hợp, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương, chủ rừng xây dựng phương án PCCC riêng của đơn vị mình sát thực tiễn.

Hạt trưởng Lê Ngọc Danh chia sẻ: Chúng tôi đang tăng cường quản lý, bảo vệ rừng tại gốc, nhất là các vùng rừng dễ cháy gắn với kiểm tra, giám sát công tác triển khai nhiệm vụ, xây dựng các công trình, đảm bảo trang bị PCCC của các chủ rừng; phối hợp với lực lượng quân sự, biên phòng, công an và các đoàn thể khác sẵn sàng lực lượng, trang bị để ứng phó với mọi tình huống; thành lập đoàn liên ngành và tăng cường kiểm tra đột xuất, định kỳ để chấn chỉnh các trường hợp vi phạm, lơ là trong PCCC rừng…

Đến thời điểm này, Hạt Kiểm lâm Hương Sơn phối hợp với các đơn vị triển khai các biện pháp tổng thể để PCCC rừng hiệu quả. Công tác tuyên truyền, mua sắm trang thiết bị, xây dựng các công trình phòng cháy, chữa cháy được đẩy mạnh. Tiếp tục quán triệt, thực hiện phương châm “4 tại chỗ”, chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và sẵn sàng huy động lực lượng, phương án ứng cứu kịp thời nếu có cháy rừng xảy ra.

Ứng dụng công nghệ 4.0

Trước đây, để đi kiểm tra rừng và đất lâm nghiệp, hoặc “canh lửa”, cán bộ kiểm lâm huyện phải đem theo bản đồ giấy, la bàn, máy ảnh có gắn GPS, ngồi “chòi canh” lửa 24/24h thì nay tất cả đều được tích hợp trong một chiếc điện thoại thông minh. Mỗi ngày, kiểm lâm viên phụ trách địa bàn chỉ cần truy cập vào phần mềm được cài đặt trên điện thoại là có thể cập nhật diễn biến rừng, theo dõi các điểm nghi ngờ thay đổi hiện trạng rừng từ ảnh vệ tinh cung cấp. Không chỉ giúp hỗ trợ việc kiểm tra, xác minh, thu thập thông tin biến động về diện tích, hiện trạng rừng chính xác và hiệu quả, mà các phần mềm chuyên ngành lâm nghiệp còn giúp các cán bộ cùng với các chủ rừng xây dựng phương án để đi kiểm tra, đo đạc vị trí cụ thể ngoài thực địa một cách nhanh chóng, thuận lợi, chính xác.

Tại Hạt Kiểm lâm huyện Hương Sơn, nếu như trước đây, những ngày hè là thời gian cao điểm mà cán bộ phải thay nhau “treo” mình trên chòi “canh” lửa, thì nay cán bộ hạt có thể theo dõi qua hệ thống camera 360 độ chuyên dụng. Cho dù giữa trưa nắng hay trong đêm khuya, chỉ cần xuất hiện 1 vệt khói nhỏ ở cách xa 10 km có thể dễ dàng nhìn thấy qua màn hình theo dõi được đặt tại trụ sở hạt kiểm lâm huyện, hoặc qua điện thoại thông minh, máy tính bảng của từng cá nhân nên hiệu quả công tác bảo vệ rừng, PCCC rừng trên địa bàn từng bước được nâng cao.

“Bên cạnh đó, hệ thống camera còn giúp giảm thiểu lực lượng gác rừng vào cao điểm nắng nóng. Trước đây, vào thời điểm này, đơn vị phải bố trí nhiều tổ, chốt, canh gác 24/24h tại các điểm hay xảy ra cháy. Từ khi có hệ thống camera, giúp tiết giảm kinh phí và nhân công, nhưng vẫn đạt hiệu quả cao hơn trong công tác bảo vệ rừng” - Hạt trưởng Lê Ngọc Danh nói thêm.

Từ năm 2021 đến nay, cùng với việc phát huy hiệu quả hệ thống camera quan sát lửa rừng do Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Tĩnh lắp đặt, Hạt Kiểm lâm huyện Hương Sơn đã vận động người dân lắp đặt camera tại các cửa rừng, xây dựng bản đồ số, số hóa các tài liệu để thuận tiện cho hoạt động tra cứu và điều hành, áp dụng công nghệ vào quản lý, bảo vệ rừng, PCCC rừng. Hạt đã ứng dụng các phần mềm chuyên dụng trong lâm nghiệp như: Qgis; Mapinfor; phần mềm Vtools, máy định vị GPS trong hoạt động tuần tra rừng, phần mềm theo dõi diễn biến rừng. “Từ khi ứng dụng công nghệ 4.0 đến nay, lâm phần Hương Sơn kịp thời phát hiện nhiều điểm phát lửa sớm nên hạn chế rất nhiều trong việc cháy rừng. Đặc biệt 2 năm nay không có vụ cháy nào gây thiệt hại đến rừng” - ông Danh nhấn mạnh và khuyến cáo, mùa nắng nóng kéo dài, chỉ số khô hạn cao, nguy cơ xảy ra cháy rừng luôn tiềm ẩn. Bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt, trách nhiệm của ngành kiểm lâm, các địa phương, đơn vị chủ rừng thì mỗi người dân cần nêu cao ý thức, trách nhiệm chủ động phòng, chống cháy rừng, tuyệt đối không mang lửa vào rừng dịp cao điểm nắng nóng, góp phần phòng ngừa, giảm thiểu nguy cơ thiệt hại do cháy rừng gây ra.