Trúng đấu giá mỏ cát với số tiền hàng chục, hàng trăm tỷ đồng ở phường Minh Nông (TP Việt Trì, Phú Thọ) nhưng nhiều doanh nghiệp đang gặp khó, thiệt hại kinh tế do UBND phường quản lý đất công ích thiếu chặt chẽ, cho thuê trái thẩm quyền…
Nhiều doanh nghiệp… gặp khó
Cuối năm 2022, Công ty cổ phần Thái Minh Group (Cty Thái Minh) trúng đấu giá mỏ cát rộng 56ha tại khu Minh Nông 7 (phường Minh Nông) với số tiền 252 tỷ đồng. Theo đúng kế hoạch, tháng 3/2023, công ty đã nộp đủ số tiền 62 tỷ đồng nhưng khi tiến hành cắm mốc để thực hiện các thủ tục khai thác thì bắt đầu gặp khó khăn. Cụ thể, ngày 11/7, khi các đơn vị tiến hành cắm mốc giới mỏ cho công ty này thì bị hàng chục người dân ngăn cản, việc cắm mốc không thực hiện được.
“Theo kế hoạch, tháng 3/2024, công ty lại tiếp tục phải đóng 42 tỷ đồng nữa, trong khi đó vẫn chưa làm được thủ tục để khai thác, điều này ảnh hưởng lớn đến kế hoạch hoạt động, tài chính của doanh nghiệp”, đại diện Cty Thái Minh chia sẻ.
Còn theo lãnh đạo Công ty TNHH XD và thương mại Phùng Hải, sau khi trúng đấu giá quyền khai thác mỏ cát lòng sông Hồng - Minh Nông 7 với số tiền gần 80 tỷ đồng, công ty đã bắt đầu triển khai công tác xin cấp phép thăm dò khoáng sản đúng theo trình tự hồ sơ yêu cầu về hoạt động Luật khoáng sản. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, công ty đã gặp phải một số vướng mắc về mặt bằng.
“Trong phương án đấu giá, diện tích mỏ không thuộc diện tích đất canh tác của người dân, không phải giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, toàn bộ diện tích hơn 37 ha của mỏ cát đã bị một số người trồng cây với mục đích yêu cầu đền bù. Sau gần 1 năm trúng đấu giá, cho đến nay, doanh nghiệp vẫn chưa được cắm mốc giới nên cũng bị ảnh hưởng về kinh tế”, lãnh đạo Công ty TNHH XD và thương mại Phùng Hải cho biết.
Tương tự, ngày 9/9/2022, Công ty TNHH khoáng sản Sông Hồng (Cty Sông Hồng) được UBND tỉnh Phú Thọ cấp Giấy phép khai thác khoáng sản cát lòng sông Hồng (phường Minh Nông) với diện tích 38,33 ha. Theo lãnh đạo Cty Sông Hồng, diện tích mỏ là đất mặt nước và đất bãi bồi do UBND phường Minh Nông quản lý. Tuy nhiên, khi công ty đang hoàn thiện thủ tục thuê đất và hoàn thiện hồ sơ để khai thác thì phát hiện một số người dân tự ý trồng cây nên có báo cáo với các cơ quan chức năng.
Ngày 30/11/2022, UBND tỉnh Phú Thọ đã có văn bản số 4874 gửi các cơ quan chức năng cho biết, việc người dân tập trung, tự ý trồng cây lâm nghiệp trên phạm vi đất bãi bồi lòng sông do UBND phường Minh Nông quản lý (sự việc xảy ra ngay sau khi UBND tỉnh cấp phép mỏ cát lòng sông Hồng thuộc địa bản phường Minh Nông) sẽ gây phát sinh tranh chấp tài sản, chậm tiến độ của dự án. Để chấm dứt tình trạng nêu trên, UBND tỉnh yêu cầu UBND TP Việt Trì chỉ đạo UBND phường Minh Nông thực hiện tuyên truyền, nghiêm cấm việc tự ý canh tác, trồng cây, xây dựng công trình, lấn chiếm đất do nhà nước quản lý, kiên quyết xử lý đối với các trường hợp cố tình vi phạm; đối với diện tích người dân đã tự ý trồng cây lâm nghiệp cần thực hiện lập biên bản vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về đất đai, yêu cầu di chuyển ra khỏi phạm vi cấp phép dự án. Chủ tịch UBND phường Minh Nông chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND TP Việt Trì và Chủ tịch UBND tỉnh nếu để tái diễn tình trạng vi phạm như trên.
Liên quan đến việc quản lý đất, cho thuê đất công ích ở bãi bồi sông Hồng, trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, ông Nguyễn Quang Chung, Chủ tịch UBND phường Minh Nông cho biết: Việc cho thuê đất ngoài bãi bồi sông Hồng, chủ tịch trước đã bị kỷ luật.
Còn việc tại sao cho thuê đất trồng cây hàng năm nhưng người dân trồng cây lâu năm, giờ đưa ra yêu sách đòi bồi thường giá cao thì ông Chung nói: “Mọi cái phải theo quy định, không phải cứ đòi hỏi là được”.
Quản lý đất công ích thiếu chặt chẽ, cho thuê trái thẩm quyền
Ngày 12/10, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ có báo cáo số 47 Kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng đất công ích, đất bãi bồi tại phường Minh Nông. Theo đó, UBND phường Minh Nông chưa theo dõi đầy đủ và chỉnh lý biến động, dẫn đến việc thống kê đất công ích chưa chính xác, việc quản lý thiếu chặt chẽ. Quá trình quản lý còn để các hộ dân lấn chiếm, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, mặc dù một số trường hợp UBND phường Minh Nông đã kiểm tra, rà soát nhưng chưa có biện pháp xử lý dứt điểm để ngăn chặn các hành vi vi phạm…
Cũng theo Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường, quá trình thực hiện hợp đồng thuê đất công ích, có một số trường hợp đã thanh lý hợp đồng, nhưng vẫn có tình trạng thu tiền thuê đất (thực tế các hộ vẫn đang sử dụng). Việc cho thuê đất của các hộ dân không thông qua hình thức đấu giá theo quy định. Ngoài ra, đơn giá thuê đất do UBND phường và Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Minh Nông cho thuê không có cơ sở (tự thu theo phương án thỏa thuận hoặc sản lượng thu hoạch). UBND phường Minh Nông trực tiếp ký hợp đồng thuê đất bãi bồi cho hộ ông Tạ Phúc Thắm (khu Đoàn Kết, phường Minh Nông) là trái thẩm quyền. Việc HTX Nông nghiệp Minh Nông ký hợp đồng cho hộ gia đình, cá nhân thuê không đúng thẩm quyền.
Các căn cứ và thông tin thể hiện trên hợp đồng không đúng, không đầy đủ, thiếu chặt chẽ; HTX tự ý chuyển mục đích sử dụng đất để cho các hộ gia đình, cá nhân thuê, vi phạm nguyên tắc sử dụng đất.
Trong 35 hợp đồng thuê đất giữa HTX và các hộ dân có 31 hợp đồng đã hết hạn, nhưng chưa thanh lý hợp đồng và các hộ vẫn đang sử dụng. HTX Nông nghiệp Minh Nông sử dụng toàn bộ tiền cho thuê đất công ích để chi tiêu tại đơn vị, không nộp ngân sách Nhà nước là không đúng quy định.
Thanh tra Sở Tài nguyên và môi trường đề nghị thanh lý hợp đồng thuê đất của ông Phan Xuân Thiện và ông Phan Sinh Hậu (do hợp đồng đã hết hạn); hợp đồng thuê đất của ông Tạ Phúc Thắm (đất bãi bồi do việc cho thuê trái thẩm quyền), yêu cầu HTX Nông nghiệp Minh Nông thanh lý ngay các hợp đồng thuê đất của 35 hộ dân, bàn giao đất cho UBND phường Minh Nông quản lý.
Trên cơ sở kết quả thanh tra, để thực hiện tốt các quy định của pháp luật về đất đai, Thanh tra Sở báo cáo và đề nghị Giám đốc Sở TNMT kiến nghị UBND tỉnh Phú Thọ giao Công an tỉnh kiểm tra làm rõ vi phạm nguồn thu, chi từ đất công ích trên.