Các lực lượng vũ trang Iraq trong hôm cuối tuần qua đã vẫy quốc kỳ tại trung tâm của Tal Afar - thành trì của tổ chức phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại khu vực Tây Bắc nước này - và nói rằng họ sẽ sớm giành quyền kiểm soát toàn bộ thành phố này sau chiến dịch kéo dài suốt tuần qua.
Quân đội Iraq tuyên bố tái chiếm hoàn toàn thành phố Tal Afar từ tay IS Nguồn: Reuters.
IS thất thủ
Tal Afar là mục tiêu mới nhất trong cuộc chiến mà Mỹ hậu thuẫn chống tổ chức phiến quân IS tiếp nối sau thành công trong tái chiếm thành trì Mosul hồi tháng 7 vừa qua - nơi mà IS từng tuyên bố thành lập Nhà nước kiểu Caliphate ở nhiều vùng lãnh thổ của Iraq và Syria trong năm 2014.
Tal Afar đã bị cắt đứt khỏi các vùng lãnh thổ mà IS nắm giữ trong tháng 6 vừa qua và chiến dịch tái chiếm thành phố này đã khởi động vào ngày 20/8, thời điểm có khoảng 2.000 tay súng phiến quân được tin là đang bảo vệ thành phố này trước lực lượng 50.000 quân của Chính phủ Iraq - theo các nguồn tin quân sự phương Tây.
“Thành phố Tal Afar sắp sửa được các lực lượng của chúng tôi tái chiếm hoàn toàn, chỉ còn 5% lãnh thổ của nó cần phải giành lại”- Reuters dẫn lời một người phát ngôn quân đội Iraq cho hay.
Các lực lượng binh sỹ tinh nhuệ của Iraq, dưới sự hậu thuẫn của Mỹ, đã giải phóng được khu vực trung tâm thành phố này “và nâng quốc kỳ trên nóc của tòa nhà thuộc thành cổ” - một tuyên bố của trung tâm chỉ huy các chiến dịch của Iraq nêu rõ. Phần lớn tòa thành cổ được xây dựng từ thời đế chế Ottoman đã bị hủy hoại bởi IS trong năm 2014.
Sự sụp đổ nhanh chóng của phiến quân IS ở thành phố này, nơi từng là mảnh đất chiêu mộ chiến binh của chúng, đã xác nhận các báo cáo của quân đội Iraq cho rằng nhóm phiến quân này đang thiếu trầm trọng các tướng lĩnh có khả năng ra lệnh cùng các cơ sở chỉ huy.
Hãng tin Reuters dẫn một số báo cáo cho hay chiến sự ở Tal Afar đã hạ nhiệt trong hôm cuối tuần qua, khi chỉ có vài đượt pháo kích diễn ra. Không có dấu hiệu của thường dân trong các khu dân cư từng rất đông đúc ở thành phố này.
“Phần còn lại của thành phố này sẽ sớm được giải phóng”- Ngoại trưởng Iraq Ibrahim al-Jaafari, nói trong một cuộc họp báo cùng người đồng cấp Pháp Jean-Yves Le Drian và Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly tại thủ đô Baghdad, Iraq.
Bạo lực sắc tộc
Tính đến thời điểm này, các lực lượng vũ trang Iraq đã tái chiếm được 27 trên tổng số 29 khu dân cư ở thành phố Tal Afar, nhưng tại 2 khu vực còn lại thì chiến sự vẫn tiếp diễn - một tuyên bố của trung tâm chỉ huy các chiến dịch của Iraq cho hay. Một số ngôi làng nằm ở phía Bắc thành phố Tal Afar cũng chưa được tái chiếm từ tay IS.
Tal Afar, nơi từng có dân số khoảng 200.000 người trước khi chiến sự nổ ra, nằm ở vị trí giữa Syria và thành phố Mosusl của Iraq, cách 80 km về phía Đông.
Thành phố này từng chứng kiến vòng luẩn quẩn bạo lực sắc tộc giữa cộng đồng người Hồi giáo dòng Sunni và dòng Shi’ite sau khi lực lượng do Mỹ dẫn đầu khai mào cuộc chiến ở Iraq năm 2003, và là nơi sản sinh ra một số tướng lĩnh chóp bu của phiến quân IS.
Sự sụp đổ của thành trì Mosul của IS mới đây dường như đã đánh dấu sự thất bại của IS trong việc thiết lập nhà nước Caliphate của chúng.
Tuy nhiên nhóm phiến quân này hiện vẫn nắm quyền kiểm soát một số vùng lãnh thổ cả ở Syria và Iraq, và cả ở Hawija, một thành phố nằm giữa Mosul và thủ đô Baghdad mà giới chức Iraq tuyên bố sẽ là mục tiêu giải phóng tiếp theo của họ.
Phiến quân IS cũng đang dần thất thủ ở Syria, nơi mà chúng phải đối mặt với 2 chiến dịch tấn công khác nhau, một được hậu thuẫn bởi Mỹ và một bởi Nga và Iran.
Con số thường dân được cho là đang cầm cự trong thành phố Tal Affar vào thời điểm trước khi chiến dịch tái chiếm diễn ra là vào khoảng 10.000-20.000 người - theo ước tính của quân đội Mỹ.
Hàng nghìn người được tin là đã trốn chạy khỏi thành phố này vào thời điểm nhiều tuần trước khi chiến trận bắt đầu. Những người ở lại thường bị đe dọa bởi các tay súng phiến quân.
Hôm thứ Ba tuần trước, cơ quan tị nạn của LHQ (UNHCR) nói rằng người dân ở Tal Afar đang tìm đến các trại tị nạn trong tình trạng thiếu lương thực cùng nhiều vết thương do mìn nổ hoặc do các tay súng bắn tỉa của IS gây ra.
Những người dân chạy trốn khỏi thành phố Tal Afar cách đây nhiều ngày trước đã nói với Hãng tin Reuters rằng họ đã phải cố gắng bám trụ lấy sự sống chỉ bằng chút ít bánh mỳ và nước bẩn.
“Tôi đã sụt mất 25 kg chỉ trong vòng 3 tháng qua”- Hajji Abu Mohammad, người tháo chạy khỏi Tal Afar cách đây 1 tuần lễ cùng vợ và 5 đứa con, kể lại.