Ngày 18/3, chính quyền và nhân dân TP Hội An, tỉnh Quảng Nam đã tổ chức lễ kỷ niệm 25 năm ngày mất kiến trúc sư (KTS) người Ba Lan - Kazimierz Kwiatkowski (tên gọi thân mật KTS Kazik) (1944-1997). Ông là người có nhiều đóng góp quan trọng công tác trùng tu và bảo tồn, phát huy giá trị của di sản Hội An.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND TP Hội An cho hay, lễ kỷ niệm này là dịp để mọi người ôn lại những kỷ niệm đáng nhớ, bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đối với cố KTS Kazik.
“Nhớ về Kazik là nhớ về một người bạn lớn của nhân dân TP Hội An, người luôn sống hết mình cho di sản, cho khoa học. Một con người có lối sống giản dị, gần gũi, hết lòng với bạn bè, đồng nghiệp, sẵn sàng chịu gian khổ khó khăn để cống hiến cho khoa học, cho công cuộc bảo tồn di sản”, ông Nguyễn Văn Sơn nói.
Chia sẻ tại buổi lễ, GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính cho biết, đối với cố KTS Kazik, Hội An là sự kỳ diệu, là câu chuyện thần thoại, ông từng khẳng định Hội An phải dựa vào du lịch và sẽ giàu lên nhờ du lịch. Ông rất yêu mến, đam mê phố cổ Hội An, nên ông cùng những đồng nghiệp sẵn sàng làm không công, nghiên cứu, trùng tu để giới thiệu, góp phần đưa Hội An thành Di sản văn hóa thế giới.
Cũng theo GS.TS Kính, Kazik là người nước ngoài nhưng lại có tình yêu đặc biệt, hết sức bảo vệ, trùng tu, phát huy di sản văn hóa của nước khác là một điều vô cùng đặc biệt. Công viên Kazik tại Hội An là sự tưởng niệm sâu sắc của người dân, chính quyền nơi đây dành cho cố ông, đây là nghĩa cử tuyệt vời.
Cũng trong lễ tưởng niệm lần này, TP Hội An ra mắt giới thiệu và tặng phẩm “Kiến trúc Hội An” là tập sách của Viện Bảo tồn Di tích do Bộ VHTTDL chủ trì và trưng bày hình ảnh về quá trình công tác của Kazik tại TP Hội An, Thánh địa Mỹ Sơn.
Được biết, KTS Kazik là người có nhiều đóng góp to lớn trong công cuộc bảo tồn các di tích lịch sử và khảo cổ tại Việt Nam như Cố đô Huế, thánh địa Mỹ Sơn và Hội An.
Từ đầu thập niên 1980, Kazik đã tình nguyện sang Việt Nam thông qua một chương trình được ký kết bởi Chính phủ Việt Nam và Ba Lan nhằm giúp Việt Nam phục chế lại các di tích cổ.
Năm 1981, KTS Kazik bắt đầu tiếp xúc với Hội An và nhanh chóng nhận ra những giá trị nổi bật toàn cầu của vùng đất này. Ông đã nỗ lực vận động chính quyền địa phương tiến hành các biện pháp bảo tồn, trùng tu đô thị cổ Hội An, đồng thời cố gắng giới thiệu những nét riêng biệt của Hội An ra thế giới. Nhưng tiếc thay KTS Kazik đã qua đời vào ngày 19/3/1997 tại Huế, khi tuổi đời còn trẻ.
Để tri ân công lao của ông đối với việc bảo tồn và phát huy Di sản văn hóa thế giới Hội An, năm 2007 TP Hội An đã cho xây dựng công viên Kazik ngay trung tâm phố cổ và đặt bức tượng bán thân để tưởng nhớ công lao của Kazik.