Sách giáo viên chương trình Giáo dục phổ thông mới: Thiết kế '2 trong 1'

Ảnh: Phạm Quang Vinh.

Chuẩn bị tập huấn chu đáo

Trong 32 cuốn SGK lớp 1 được lựa chọn mà Bộ GDĐT công bố, có 24 cuốn của NXB Giáo dục Việt Nam. Trước những quan tâm của dư luận, PGS.TS Nguyễn Văn Tùng - Phó Tổng biên tập NXB Giáo dục Việt Nam chia sẻ: NXB đã xây dựng kế hoạch cung ứng 40.000 bản SGK tạo điều kiện thuận lợi nhất giúp cho giáo viên và các cơ sở giáo dục trong toàn quốc tiếp cận được với các bộ SGK mới. Theo đó, sách giáo viên cũng sẽ được biên soạn đồng thời với SGK học sinh.

Đại diện NXB Giáo dục Việt Nam phân tích, sách giáo viên là các tài liệu hướng dẫn cụ thể, chi tiết để giáo viên tổ chức dạy học SGK học sinh làm sao tốt nhất và đạt hiệu quả cao nhất. Do đó, NXB Giáo dục Việt Nam đã tổ chức biên soạn, biên tập, in ấn hàng chục ngàn bản tài liệu tập huấn giúp giáo viên khai thác và sử dụng hiệu quả SGK mới. Các tài liệu tập huấn được biên soạn theo cụm môn, do các Tổng chủ biên, Chủ biên biên soạn. Các tài liệu này một mặt được in và phát miễn phí cho giáo viên, mặt khác sẽ được đưa lên cổng thông tin điện tử của NXB Giáo dục Việt Nam để tạo sự tiếp cận thuận lợi nhất cho giáo viên mọi nơi, mọi lúc. Sau khi các bộ SGK mới lớp 1 được Bộ GDĐT phê duyệt, NXB Giáo dục Việt Nam đã tổ chức nhiều hội thảo giới thiệu rộng rãi các bộ sách đến giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục trong cả nước.

Theo kế hoạch, đến tháng 3/2020, các địa phương phải hoàn thành việc chọn SGK. Việc biên soạn tài liệu giới thiệu tập huấn SGK mới cũng là công việc được NXB Giáo dục Việt Nam ưu tiên hàng đầu. Nội dung của tài liệu tập huấn giới thiệu về quan điểm, mục tiêu biên soạn của các bộ SGK của NXB Giáo dục Việt Nam. Gồm các bộ sách: “Kết nối tri thức với cuộc sống”; “Chân trời sáng tạo”; “Cùng học để phát triển năng lực”; “Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục”.

Tăng tính chủ động, sáng tạo của giáo viên

Đơn cử như ở bộ sách “Cùng học để phát triển năng lực” các chủ biên, tác giả của một số môn học cho biết, họ đặt ra các tiêu chí dễ hiểu, dễ làm và đặc biệt là có tính mở để giáo viên tùy theo điều kiện, đặc thù vùng miền có thể sáng tạo.

PGS.TS Phan Doãn Thoại- Phó trưởng ban biên soạn SGK “Cùng học để phát triển năng lực” lý giải: Theo mô hình hoạt động, SGK thiết kế các hoạt động học của học sinh, còn sách giáo viên tập trung hướng dẫn cách tổ chức các hoạt động học đó. Vì thế, chúng tôi thống nhất sách giáo viên thiết kế cấu trúc “2 trong 1”. Sách giáo viên của bộ sách “Cùng học để phát triển năng lực” chỉ rõ mục đích, các bước tiến hành và kết quả đạt được của học sinh với mỗi hoạt động. Các bước tổ chức hoạt động cho học sinh chỉ là phương án gợi mở.

Hay trong bộ sách “Cùng học để phát triển năng lực”, môn Hoạt động trải nghiệm là nội dung rất mới được đưa vào chương trình bắt buộc tới đây. Cuốn sách dành cho giáo viên môn học này là một trong những cuốn sách dày. TS Nguyễn Thụy Anh- Chủ biên môn Hoạt động trải nghiệm cho hay: Hoạt động trải nghiệm dựa trên hoạt động thực tế của học sinh. Với mỗi chủ đề, chúng tôi thiết kế các hoạt động tương ứng. Nhưng đó là thiết kế mở, chỉ mang tính gợi ý cho giáo viên. Tùy theo điều kiện, đặc điểm vùng miền, giáo viên có thể lựa chọn các bài tập, hoạt động, giao các nhiệm vụ khác nhau cho học sinh chứ không phải tuân thủ máy móc các bước hoạt động chúng tôi đưa ra. Cũng vì thế trong SGK, khi thiết kế các hoạt động học tập của học sinh, chúng tôi chỉ muốn trình bày với các thầy, cô giáo nguyên lý của việc tạo động lực, thu hút sự quan tâm cho học sinh để từ hoạt động, các em được trải nghiệm và có được các năng lực, kỹ năng cần thiết.

Theo PGS.TS Phan Doãn Thoại, Ban soạn thảo đã triển khai xây dựng một hệ thống phần mềm kèm theo học liệu điện tử giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập theo bộ SGK “Cùng học để phát triển năng lực”. Trong giai đoạn đầu, mỗi môn học có 3 học liệu điện tử kèm theo: Các bài giảng điện tử dành cho giáo viên; Sách mềm – Sách bài tập có tương tác; Sách mềm- Kiểm tra, đánh giá nhanh (đi kèm SGK).

Đánh giá từ các chuyên gia cho rằng, hệ thống học liệu điện tử sẽ góp phần bổ sung nhiều chất liệu, bám sát theo nội dung SGK - những nội dung mà khuôn khổ sách và phương tiện giấy không truyền tải được, đảm bảo đủ học liệu cho giáo viên và học sinh khai thác sử dụng bằng phương pháp kết hợp cả nội dung chính thống (SGK) và nội dung do người dùng đóng góp dưới sự kiểm duyệt chặt về chất lượng. Như vậy, không chỉ hỗ trợ trực tiếp cho bài học, môn học mà hệ thống học liệu điện tử nói trên sẽ giúp giáo viên có thêm tài liệu hỗ trợ khi giảng dạy theo yêu cầu của Chương trình GDPT mới.

Cuối tuần qua, Sở GDĐT Hải Phòng và NXB Giáo dục Việt Nam đã tổ chức hội thảo giới thiệu SGK lớp 1 theo chương trình GDPT mới. Bà Đỗ Thị Hòa, Phó Giám đốc Sở GDĐT Hải Phòng nêu rõ: Hội thảo sách nhằm bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên các cơ sở giáo dục tiểu học trên địa bàn TP Hải Phòng về việc lựa chọn SGK lớp 1 phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương. Hội thảo cũng là dịp để cán bộ quản lý và giáo viên lắng nghe trực tiếp trao đổi của các tác giả từng bộ sách về những nội dung nổi bật, những ưu điểm của từng bộ sách đáp ứng chương trình mới.

Theo bà Hòa, sau hội thảo này, Sở GDĐT Hải Phòng sẽ tổ chức hội thảo lần 2 để lắng nghe ý kiến của các tác giả tham gia viết 8 bản sách lớp 1 của các NXB khác đã được Bộ GDĐT phê duyệt sử dụng trong các cơ sở GDPT. Việc chọn SGK lớp 1 chương trình GDPT mới tại Hải Phòng sẽ căn cứ theo các quyết định của Bộ GDĐT.