Sắp xếp cơ sở giáo dục: Lấy chất lượng giáo dục làm mục tiêu cao nhất

Lộ trình sắp xếp sau khi kết thúc năm học 2025 – 2026

Từ ngày 15/10, tỉnh Quảng Ninh đã hoàn thành việc sắp xếp 520 trường học từ mầm non đến THCS thành 255 trường học, giảm 265 trường; khối trực thuộc Sở GDĐT hoàn thành sắp xếp 18 CSGD thành 3 cơ sở.

Phương án sắp xếp cụ thể của một số địa phương cũng đã được công bố. Theo đó, sau sắp xếp, tỉnh Phú Thọ dự kiến có 154 đơn vị gồm: 103 trường THPT, 16 trường Phổ thông dân tộc nội trú, 33 Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) - giáo dục thường xuyên, 1 trường Trung cấp nghề, 1 trường Giáo dục chuyên biệt (tăng 1 trường là Trường THPT Quang Trung). Đối với các trường thuộc UBND cấp xã, cơ bản giữ nguyên 1.928 trường tiểu học, THCS, THPT có nhiều cấp học và trường mầm non hiện có.

Mạng lưới giáo dục của tỉnh Ninh Bình sau sáp nhập 1/7 được mở rộng với 1.607 trường học và CSGD, trong đó có 1.570 trường công lập. Hệ thống GDNN gồm 39 cơ sở. Phương án sắp xếp mạng lưới CSGD được tỉnh đề xuất là giữ nguyên 92 trường THPT, 20 trung tâm GDNN - giáo dục thường xuyên (GDTX) và Trung tâm GDTX - Hướng nghiệp Phủ Lý. Hợp nhất 3 trung tâm: Trung tâm GDTX Nam Định, Trung tâm GDTX Trần Phú, Trung tâm Hướng nghiệp và GDTX Nam Định thành Trung tâm GDNN-GDTX Nam Định. Đối với các CSGD thuộc UBND cấp xã, dự kiến có 29 trường thuộc diện sắp xếp.

TPHCM hiện có 278 đơn vị (gồm 22 đơn vị thuộc thành phố và 256 thuộc sở) dự kiến sẽ sắp xếp còn 256 (giảm 22 đơn vị). Cụ thể, giữ nguyên 198 đơn vị gồm 170 trường THPT, trường phổ thông có nhiều cấp học; 3 trường mầm non công lập, 22 trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập và trường giáo dục chuyên biệt; 1 Trung tâm giáo dục kỹ thuật - tổng hợp và hướng nghiệp; 2 trung tâm tự chủ chi thường xuyên.

Sắp xếp 39 trường ĐH, CĐ, trung cấp thành 21 trường ĐH, CĐ, không còn trường trung cấp (giảm 18 đơn vị gồm 1 trường CĐ và 17 trường trung cấp). Chuyển đổi và sắp xếp 41 Trung tâm GDNN – GDTX thành 37 trường trung học nghề, giảm 4 đơn vị.

Theo báo cáo của 23/34 tỉnh, thành phố gửi về Bộ GDĐT tính đến ngày 18/12/2025, hầu hết địa phương giữ nguyên các trường mầm non, tiểu học, THCS, THPT trong năm 2025 và xây dựng lộ trình sắp xếp sau năm học 2025–2026. Trong đó, giáo dục mầm non và phổ thông hầu hết giảm dưới 10%, riêng một số tỉnh giảm mạnh; GDTX sáp nhập mạnh, nhiều nơi giảm trên 30%.

Không cắt giảm cơ học

Tại Hội nghị giao ban trực tuyến với các địa phương về sắp xếp, tổ chức các CSGD mầm non, phổ thông, GDTX công lập do Bộ GDĐT vừa tổ chức, đại diện Bộ GDĐT đánh giá việc sắp xếp bước đầu đã góp phần tinh giản đầu mối, giảm biên chế quản lý, bố trí lại đội ngũ giáo viên, nhân viên, khắc phục tình trạng thiếu, thừa cục bộ. Tuy nhiên, một số địa phương còn sáp nhập theo hướng cơ học, quy mô lớn trong thời gian ngắn, tiềm ẩn nguy cơ quá tải cơ sở vật chất, ảnh hưởng đến mô hình trường dân tộc nội trú, bán trú và quyền tiếp cận giáo dục của học sinh vùng khó khăn.

“Tỷ lệ sáp nhập trường học cao, vượt xa khuyến nghị chuyên môn, gây mất cân đối về quy mô. Nhiều xã, phường đã hợp nhất 3 - 4 trường thành 1 trường hoặc sáp nhập các trường có quy mô tối đa với nhau. Sau sắp xếp, nhiều CSGD có số lớp hoặc số điểm trường vượt quy mô quy định” - báo cáo của Bộ GDĐT nêu.

Đây cũng là băn khoăn của Phó Giám đốc Sở GDĐT Tuyên Quang Bùi Quang Trí. Ông Trí đề xuất Bộ GDĐT sớm có hướng dẫn cụ thể đối với việc tổ chức, tuyển sinh và hoạt động của các trường bán trú, nội trú khu vực biên giới, làm căn cứ để địa phương triển khai thống nhất.

Thứ trưởng Thường trực Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng lưu ý, sắp xếp mạng lưới trường học không phải là cắt giảm cơ học, không chạy theo số lượng giảm trường, giảm điểm trường. Mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm quyền học tập của học sinh và điều kiện dạy học của giáo viên. Những nơi có điểm trường lẻ, quy mô nhỏ, không còn phù hợp thì cần sắp xếp, sáp nhập; ngược lại, những nơi học sinh đông, sĩ số vượt chuẩn thì phải tính đến phương án chia tách, xây dựng trường mới, bảo đảm các quy định về sĩ số lớp học, an toàn trường học và các nguyên lý giáo dục.

Thứ trưởng Thường trực nhấn mạnh ba yêu cầu xuyên suốt trong rà soát, sắp xếp mạng lưới CSGD là đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên, nhưng phải đủ một cách hợp lý, phù hợp điều kiện thực tiễn từng địa phương. Việc sắp xếp phải đáp ứng các mục tiêu phổ cập giáo dục, nhất là phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi, giáo dục bắt buộc ở tiểu học và THCS.