Từng được cho là sẽ bị mất tích vĩnh viễn, mảnh vỡ 130 năm tuổi của con tàu Atlanta cuối cùng đã được phát hiện dưới đáy Hồ Superior.
Sự trở lại sau 130 năm
Nằm cách thành phố nhỏ Deer Park, bang Michigan 57 km, “con tàu đắm được bảo tồn tuyệt đối” nằm ở độ sâu âm u dưới mặt hồ gần 200 mét, theo phát hiện được công bố mới đây của Hiệp hội Lịch sử Vụ đắm tàu Great Lakes (GLSHS).
GLSHS đã tìm thấy một sà lan dài 52 mét sau khi sử dụng hệ thống định vị dưới nước bằng siêu âm (sonar), hợp tác với Marine Sonic Technology – một nhà cung cấp hệ thống sonar với độ phân giải cực cao, để lập bản đồ của hơn 4.023 km diện tích Hồ Superior vào mùa hè năm 2021. Công nghệ này thường được Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Mỹ, cũng như các nhà khảo cổ sử dụng để xác định vị trí vật thể dưới đáy biển.
Hồ Superior hay còn gọi là hồ Thượng nằm kề cận với tỉnh Ontario (Canada) và tiểu bang Minnesota của Mỹ về phía bắc; với hai tiểu bang Wisconsin và Michigan về phía nam. Hồ Superior được biết đến là hồ lớn và sâu nhất nhóm Ngũ Đại Hồ ở Bắc Mỹ. Với diện tích bề mặt hơn 82.100 km2, đây là hồ nước ngọt lớn nhất, chiếm 10% lượng nước ngọt của thế giới.
Theo ông Corey Adkins, Giám đốc Nội dung và Truyền thông của GLSHS, thời gian nghiên cứu để đưa ra bối cảnh xác tàu là nguyên nhân dẫn đến sự chậm trễ trong việc công bố khám phá Atlanta.
Mang theo một lượng than lớn, con tàu Atlanta đã bị chìm trong một cơn bão vào ngày 4/5/1891, trong khi đang được kéo bởi tàu hơi nước Wilhelm.
Bị mắc kẹt trong một cơn gió mạnh ở phía Tây Bắc, không chỉ dây kéo bị gãy mà cả cánh buồm của Atlanta cũng không còn nguyên vẹn, khiến con tàu phải chống chọi đơn độc với cơn bão.
Phi hành đoàn gồm 7 thành viên được đưa xuống một chiếc thuyền cứu sinh và chèo liên tục trong nhiều giờ cho đến khi tiếp cận Trạm cứu sinh Crisp Point. Trong nỗ lực cố gắng cập bến, con thuyền đã không may bị lật và chỉ có hai thành viên được đưa vào bờ an toàn.
Được bảo tồn tuyệt đối
Hình ảnh con tàu đắm được chụp bởi ROV (Xe điều khiển từ xa) cho thấy phần còn lại của một bánh lái, nhà vệ sinh và cột buồm bị hỏng.
Theo ông Bruce Lynn, Giám đốc điều hành của GLSHS, những vụ đắm tàu có thể được xác định rõ ràng sau một thời gian dài là rất hiếm. Tuy nhiên xác con tàu này lại được bảo quản đặc biệt tốt nhờ vùng nước băng giá của Hồ Superior.
Hồ Superior là hồ lớn nhất, sâu nhất và lạnh nhất trong các hồ ở Bắc Mỹ, với nhiệt độ chỉ khoảng 4 độ C. Chính nhiệt độ lạnh giá đã giúp con tàu được bảo tồn nguyên vẹn.
“Atlanta thực sự được trang trí rất công phu, và thậm chí con tàu vẫn giữ nguyên vẻ đẹp sau 130 năm nằm sâu dưới đáy Hồ Superior”, ông nói trong một tuyên bố.
Những người sống sót sau vụ đắm tàu nhớ lại, cả ba cột buồm của Atlanta đều đã bị quật gãy trong cơn bão, theo thông tin từ GLSHS, và những hình ảnh về vụ đắm tàu được công bố đã minh chứng cho những tuyên bố đó.
Các thợ lặn sẽ rất khó để cố gắng tiếp cận độ sâu của xác tàu. GLSHS đã không tiết lộ vị trí chính xác của Atlanta tại thời điểm này.
Bảng tên của tàu Atlanta, trái lại, vẫn còn nguyên vẹn và có thể nhìn thấy một cách rõ ràng. Nguồn gốc tên gọi của con tàu, trùng với tên thủ phủ của bang Georgia cách đó hàng trăm dặm, vẫn chưa được giải thích rõ ràng.
Ông Adkins cho biết, bảo tàng đang có kế hoạch thực hiện một triển lãm về con tàu Atlanta: “Mỗi con tàu đắm đều mang theo một câu chuyện riêng. Đó đều là những câu chuyện có thật mà chúng ta có thể kể lại cho thế hệ sau vào một ngày nào đó”.