Sức hút làng cổ Lộc Yên

Lạc vào xứ tiên

Làng cổ Lộc Yên với tên gọi ban đầu là Lộc An. Vị trí của làng nằm tại vùng bán sơn địa Tiên Phước, diện tích tự nhiên gần 280ha. Đây là vùng đất nằm bên dòng sông Đá Giăng quyến rũ cách trung tâm TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam hơn 40km về phía Tây Nam. Nơi đây còn được người dân xứ Quảng gọi bằng cái tên thi vị: Xứ tiên, bởi bất cứ ai đến đây cũng đều cảm thấy như đang lạc vào xứ tiên cảnh, ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của một làng quê thanh bình.

Theo các bậc cao niên ở làng cổ Lộc Yên, làng được hình thành vào nửa cuối thế kỷ XVIII, do ông Nguyễn Công Tuyết là người ở TP Tam Kỳ đưa người dân lên khai hoang, lập nghiệp. Đến nay, ngôi làng đã trải qua 7 đời và có nhiều tộc họ cùng sinh sống hòa thuận. Làng Lộc Yên có nhiều ngôi nhà cổ hơn trăm năm được làm bằng gỗ mít còn nguyên tường đá ba gian, hai chái với mái ngói âm dương theo kiểu nhà rường. Ngôi làng là sự kết hợp hài hòa giữa ngõ đá, vườn cây, ruộng đồng cùng với những căn nhà cổ kính.

Ông Nguyễn Đình Hoan (61 tuổi), chủ nhân một ngôi nhà cổ ở làng Lộc Yên cho biết, căn nhà nơi ông đang sống đã có thâm niên gần 200 năm. “Ngôi nhà cổ xây dựng theo kiểu truyền thống 3 chái 2 gian, được làm từ gỗ mít, một loại cây ăn quả phổ biến của vùng Tiên Phước. Thời gian qua việc lau dọn, vệ sinh luôn được gia đình thực hiện để bảo vệ, giữ gìn. Nhờ làm tốt công tác bảo tồn này nên ngôi nhà vẫn giữ nguyên nét đẹp cổ kính” - ông Hoan chia sẻ.

Ông Trầm Quế Hương - Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước cho hay: “Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, làng Lộc Yên vẫn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống rất đặc trưng của làng quê xứ Quảng. Đó là những ngôi nhà ẩn mình dưới tán lá rợp mát, những vườn cây lưu niên, được phân tầng, bậc bằng các bờ đá thẳng tắp; những con ngõ dài được xếp bằng đá khéo léo; những giếng nước trong veo... phong cảnh rất yên bình. Chúng tôi đang cùng với người dân địa phương bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị của di tích”.

Đòn bẩy du lịch

Cũng theo ông Trầm Quế Hương, với một không gian kiến trúc nghệ thuật độc đáo và các giá trị văn hóa tiêu biểu, năm 2019, làng cổ Lộc Yên là 1 trong 4 ngôi làng cổ của cả nước vinh dự được xếp hạng di tích cấp quốc gia. Đây là niềm vinh dự lớn của người dân Tiên Phước, đặc biệt là của bà con thôn 4 và làng Lộc Yên.

Để bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị của di tích, trong những năm qua, huyện Tiên Phước đã thực hiện nhiều giải pháp bảo tồn phát huy không gian văn hóa làng cổ Lộc Yên. Nhiều chương trình, đề án của Nhà nước đã hỗ trợ nhân dân Lộc Yên trùng tu nhà cổ, chỉnh trang, tái tạo không gian vườn, lối đi, nhà ở theo hướng phục cổ, phát huy văn hóa đá trong tạo dựng không gian sinh hoạt, sản xuất.

Chị Lê Thị Hiệu, người dân ở xã Tiên Cảnh chia sẻ: “Du khách sau khi đến tham quan nhà cổ thường ghé vào nhà vườn để chụp ảnh, mua nông sản hoặc mua trái cây đem về làm quà. Ở nơi đây không chỉ có cảnh đẹp mà du khách còn được hít thở bầu không khí trong lành và có thể ngắm các kiến trúc đặc sắc của các ngôi nhà cổ”. Cũng theo chị Hiệu, với những nét đẹp bình yên và cổ kính, làng Lộc Yên đã và đang thu hút rất nhiều khách đến tham quan, du lịch.

Theo anh Lê Bằng, du khách đến từ tỉnh Thừa Thiên Huế, đây là lần đầu tiên anh tới thăm làng cổ Lộc Yên và thấy người dân rất chân tình, phong cảnh thì bình yên, còn giá cả các dịch vụ, món ăn cũng rất bình dân. “Tôi sẽ còn quay lại thêm lần nữa” - anh Bằng nói.

Ông Lê Trường Hiền - Chủ tịch UBND xã Tiên Cảnh cho biết: “Du khách đến làng cổ Lộc Yên có thể trải nghiệm, hòa mình vào thiên nhiên, tìm hiểu các giá trị văn hóa bản địa qua các ngôi nhà cổ, tham gia lễ hội... Quan điểm của địa phương là sẽ phát triển du lịch gắn với bảo tồn di tích, phát huy các giá trị di sản văn hóa của làng cổ Lộc Yên”.

Với lợi thế nguồn tài nguyên du lịch sinh thái nổi trội, Lộc Yên - Thạnh Bình, UBND Tiên Phước đang được xác định là một trong những điểm du lịch nằm trong vùng quy hoạch trọng điểm phát triển du lịch của tỉnh. Để làm được điều đó, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa ở vùng trung du Tiên Phước phải được đặt lên hàng đầu, trong đó di tích quốc gia làng cổ Lộc Yên và Nhà lưu niệm cụ Huỳnh Thúc Kháng được chú trọng gìn giữ, bào tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa.

Ông Trầm Quế Hương - Chủ tịch UBND Tiên Phước cho biết: Với những tiềm năng, lợi thế, làng cổ Lộc Yên đang từng bước phát triển, trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Từ Làng cổ Lộc Yên, du khách có thể tham quan các điểm du lịch lân cận không kém phần hấp dẫn như: danh thắng Lò Thung nằm trên sông Đá Giăng; Khu di tích Nhà lưu niệm cụ Huỳnh Thúc Kháng, ngõ đá Xóm Bàu – Thạnh Bình. Mở rộng hơn, từ điểm du lịch Lộc Yên, du khách có thể đến tham quan các điểm như: Quần thể Khu di tích lịch sử Trung Trung bộ - Nước Oa (Khu căn cứ Nước Oa) tại huyện Bắc Trà My, các vườn Sâm tại huyện Nam Trà My, các điểm du lịch tại huyện Phú Ninh, thành phố Tam Kỳ... góp phần từng bước phát triển du lịch khu vực phía Tây Nam tỉnh Quảng Nam.