Đêm 15 rạng 16 tháng Tám năm Đại Bảo thứ ba (1442), Thừa chỉ Nguyễn Trãi không thể nào chợp mắt. Ông biết cuộc sống còn lại của mình đang được tính bằng thời khắc. Ông không buồn cho thân phận cá nhân mình, cả một đời trung quân ái quốc mà cuối cùng lại bị kéo vào tình cảnh trớ trêu bi thảm quá đỗi này. Nhưng ông vô cùng đau đớn cho gia tộc, vì ông mà sẽ bị liên luỵ. Gần chục ngày trước, vua Lê Thái Tông ở tuổi 20 đã đột ngột qua đời tại Lệ Chi Viên; khi đó có Nguyễn Thị Lộ, người vợ thứ ba của
