Chỉ ít lâu sau khi Honda tung gần 2.000 chiếc xe hơi ồ ạt nhập vào Việt Nam đầu tháng 3/2018, một số dòng xe của Toyota, Lexus hay Volkswagen đã bắt đầu vượt qua thử thách về Việt Nam, trong số này đáng nói nhất là 3 chiếc xe từ Indonesia, loại xe vốn bị cho là rất khó khăn bởi vướng hàng loạt quy định nhập khẩu nhưng nay đã hoàn tất thủ tục hải quan, chuẩn bị ra nhập thị trường.
Hơn 2.000 xe Thái, 3 chiếc xe Indonesia đã về Việt Nam
Theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, trong tuần từ ngày 16 - 22/3, cả nước có 40 chiếc xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi được nhập khẩu về, trong đó có 36 chiếc từ Thái Lan, 3 chiếc từ Indonesia và 1 chiếc từ Hoa Kỳ. Như vậy, sau một thời gian dài không có bất cứ chiếc xe nào được nhập về, xe từ Indonesia đã bắt đầu nhập trở lại Việt Nam trong tháng 3.
Trong tháng 2/2018, ông Lê Đình Thọ, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cho báo giới biết cơ quan này đã chính thức chấp thuận giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô (VTA) do Chính phủ Indonesia cung cấp. Quyết định được đưa ra sau khi Bộ Giao thông Vận tải làm việc với đại diện Bộ Thương mại Indonesia hồi cuối tháng 2/2018.
So với Thái Lan, số mẫu xe nhập về xuất xứ từ Indonesia không nhiều nhưng có một số dòng nhận được sự quan tâm thị trường lớn như Fortuner của Toyota. Dòng xe đa dụng 7 chỗ này luôn có doanh số cao nhất trong các dòng xe bán tại thị trường Việt Nam cũng như cạnh tranh với nhiều loại xe như Hyundai SantaFe, Honda CRV hoặc Mazda CX5 thậm chí cả Toyota Innova.
Cùng với Fortuner, một mẫu xe khác là Wigo được biết cũng sẽ được Toyota Việt Nam nhập khẩu từ Indonesia. Wigo sẽ chính thức giúp Toyota Việt Nam lần đầu tiên tham gia vào phân khúc xe hạng A.
Số phận của các dòng xe từ Indonesia khá phức tạp ở Việt Nam, lượng nhập chủ yếu là dòng xe của hãng xe Toyota liên doanh với nhà lắp ráp của Indonesia. Tháng 1/2018, Toyota cùng một số hãng xe khác tuyên bố ngừng nhập xe về Việt Nam, trong đó có xe xuất xứ Thái Lan, Indonesia để phản đối Nghị định 116 vì cho rằng phân biệt đối xử xe nhập và xe trong nước.
Tuy nhiên, chỉ hơn 2 tháng “quay lưng”, lần lượt là các hãng xe lắp ráp lớn có mặt tại Thái Lan, Indonesia đã ráo riết nộp đơn từ và nhập xe về Việt Nam. Điều này đúng như nhiều đoán định và phân tích của các chuyên gia kinh tế, các ông lớn liên doanh xe Nhật, Mỹ tại Thái Lan, Indonesia sẽ không dại gì từ bỏ thị trường tiêu thụ xe ngày càng béo bở như Việt Nam.
Xe xuất xứ Nhật, Đức và Mỹ vẫn “mất hút”
Hiện trên thị trường chủ yếu chỉ có thông tin xe Thái Lan, Indonesia được nhập về Việt Nam từ Thái Lan, Indonesia, một số nhập từ Trung Quốc, Nhật Bản và Thụy Điển, Anh với số lượng giới hạn vài ba chiếc kiểu hợp đồng cũ hoặc dạng thăm dò.
Theo một doanh nghiệp tư nhân vốn nhập khẩu xe từ Anh tại Việt Nam, hoạt động nhập xe Range Rover dường như đứng im từ tháng 6/2017, tức là trước đó 1 tháng khi Nghị định 116 ra đời và có hiệu lực.
Cái khó nhất của doanh nghiệp này chính là không thể xin được các giấy tờ như Giấy chứng nhận kiểu loại xe nhập về từ chính quyền Anh. Theo tiết lộ, dù đã quyển qua một nhà phân phối "cỡ bự" tại Ấn Độ, nơi công ty Tata Motor - công ty mẹ của Range Rover đặt trụ sở để xin nhập khẩu dòng xe cao cấp này về nhưng 5 tháng nay vẫn chờ đợi.
Thực tế, trên thị trường hiện nay đã vắng bóng 1 số xe nhập nguyên chiếc từ các nước, ví dụ như, dòng xe Mỹ thì vắng bóng Ford Explorer, Lexus hiện rất hiếm LX570 đời 2017 - 2018, thậm chí các mẫu như LX 460 đời 2017 - 2018 cũng không thể nhập về được.
Ông Huỳnh Biểu, đại lý kinh doanh xe hơi Audi trên đường Phạm Hùng cho rằng: “Đa số dòng xe nhập của tư nhân là từ Trung Đông, trực tiếp từ Mỹ hoặc EU. Việc nhập khẩu bị siết chặt nên doanh nghiệp chỉ nhập dòng xe thông thường, phục vụ hãng để bán, những dòng xe cao cấp trước kia có nhập về cũng không thể thông quan, nhượng quyền được vì các giấy tờ quá khó, ngặt nghèo.
Giá xe nhập khai báo chưa đến 500 triệu đồng
Theo ước tính của Tổng cục Hải quan, tính đến hết ngày 15/3, cả nước có hơn 2.357 chiếc xe con dưới 9 chỗ ngồi, trị giá nhập khẩu đạt hơn 51,4 triệu USD, giá trung bình khoảng 496 triệu đồng/chiếc.
Bình quân giá của mỗi chiếc xe Thái không thuế nhập về Việt Nam vào khoảng 527 triệu đồng/chiếc.
Như vậy, tính bình quân chiếc xe giá 496 triệu đồng nhập về Việt Nam, nếu các yếu tố khác không đổi, loại xe dung tích xy lanh 1.5L có thuế tiêu thụ đặc biệt 35% sẽ chịu thêm 173 triệu đồng; người mua xe ở Hà Nội chịu 12% thuế trước bạ khoảng 80 triệu đồng, 20 triệu đồng tiền đăng ký biển số, giá lăn bánh của chiếc xe đến tay người tiêu dùng (chưa bao gồm các chi phí về kinh doanh của hãng tự đưa vào giá) là trên 770 triệu đồng.
Hiện sau khi có thông tin hàng loạt xe Honda nhập Thái Lan về Việt Nam, giới chuyên gia về ô tô đã để tâm đến việc ba mẫu xe gồm CRV, Civic, Jazz đều có động cơ thế hệ mới 1.5L tân tiến được ví như bằng động cơ xi lanh 2.4L bình thường.
Mặc dù vậy, người ta vẫn hoài nghi chuyện hàng loạt các liên doanh xe hơi nước ngoài chủ động thiết kế công suất động cơ mới, thấp hơn so với công suất thế hệ cũ, để tránh bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt cao (hiện mức thuế TTĐB với xe dưới 1.5L là 35% từ tháng 1 năm 2018 và từ 1.5- 2.0L sẽ bị đánh thuế TTĐB trên 40%) và cao hơn sẽ bị đánh thuế từ 55% đến 160% từ năm 2018.
Mức giảm do lách thuế TTĐB có thể khiến giá xe bán giảm xuống, cạnh tranh mạnh mẽ với các dòng xe cùng loại lắp ráp trong nước nhưng vẫn có công suất cũ. Tuy nhiên, hiện dư luận cũng đang hoài nghi liệu động cơ 1.5L VTEC Turbo có thực sự mạnh mẽ như kỳ vọng và chế độ tiết kiệm nhiên liệu như quảng cáo.