Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) ước tính năm 2018 Việt Nam có hơn 14 nghìn người mắc mới ung thư đại trực tràng, hơn 7 nghìn trường hợp tử vong vì bệnh này. Ở nữ giới, đây là bệnh ung thư phổ biến thứ hai sau ung thư vú. Ở nam giới, ung thư đại trực tràng đứng sau ung thư gan, phổi, dạ dày. Theo các chuyên gia, ung thư đại trực tràng phát hiện càng sớm thì cơ hội chữa khỏi bệnh càng cao.
Tầm soát ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm, tỉ lệ sống sau 5 năm lên đến 92%.
Gia tăng người trẻ mắc bệnh
Bệnh ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng hoặc triệu chứng mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý lành tính đường tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa, viêm đại tràng, trĩ, táo bón... Nên chủ động tầm soát ngay cả khi không có triệu chứng, đặc biệt ở nhóm người có nguy cơ cao.
TS Nguyễn Đình Hưng - Giám đốc BV Xanh Pôn cho biết, ung thư đại trực tràng được biết đến là căn bệnh đứng thứ 5 về tỉ lệ mắc và tỉ lệ tử vong trên thế giới. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng đang có xu hướng ngày càng trẻ hoá, thường xuất hiện ở người trên 40 tuổi.
TS.BS Nguyễn Ánh Tuyết- Trưởng khoa Nội soi thăm dò chức năng (BV K) cho biết, nếu như trước đây, người mắc ung thư đại trục tràng thường gặp ở độ tuổi trên 50 tuổi thì hiện nay bệnh đang có xu hướng ngày một trẻ hoá. Tại Bệnh viện K, trung bình mỗi ngày tiếp nhận khoảng 5 trường hợp mắc ung thư đại trực tràng, đặc biệt có những bệnh nhân phẫu thuật ung thư đại trực tràng khi chỉ mới 12, 13 tuổi. Hiện tại bệnh viện có hơn 70% bệnh nhân ung thư đến khám ở giai đoạn muộn với các nhu cầu điều trị giảm đau và chăm sóc triệu chứng là chủ yếu.
Thống kê cho thấy, ở nước ta ung thư đại trực tràng là một trong 5 loại ung thư thường gặp nhất, có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây, đặc biệt nhiều người trẻ cũng có thể mắc. Có tới 80% số người mắc ung thư đại trực tràng đều được phát hiện ở giai đoạn muộn và đánh mất cơ hội vàng để điều trị bệnh. Đa số ung thư đại trực tràng đều xuất phát từ các khối polyp. Polyp là các khối u nhỏ mọc trong lòng đại tràng hay còn gọi là ruột già. Khởi đầu các khối polyp là khối u lành tính, theo thời gian polyp lớn lên và có thể trở thành ung thư. Mặc dù không phải tất cả polyp đều trở thành ung thư nhưng hầu như tất cả các ung thư đại tràng đều xuất phát từ polyp. Để phòng ngừa ung thư đại trực tràng thì cần cắt bỏ các polyp trong ruột già.
Chủ động tầm soát sớm
Các chuyên gia y tế khẳng định, tầm soát sớm ung thư đại trực tràng sẽ giúp phát hiện sớm những polyp và tổn thương tiền ung thư. Từ đó, kịp thời cắt bỏ và ngăn ngừa tiến triển thành ung thư. Tầm soát ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm, tỉ lệ sống sau 5 năm lên đến 92% với ung thư đại tràng và 87% đối với ung thư trực tràng. Vì thế, việc phát hiện sớm bệnh là vô cùng quan trọng, ảnh hưởng tiên quyết đến kết quả điều trị. Tuy nhiên, thực tế chỉ có khoảng 1/3 bệnh nhân ung thư đại trực tràng được chẩn đoán sớm, còn lại hơn một nửa trong số đó đã tử vong.
GS.TS Trần Bình Giang- Giám đốc BV Việt Đức cho hay, hiện nay, với sự phát triển của khoa học, kỹ thuật, việc phát hiện sớm ung thư đại trực tràng là rất dễ dàng. Tuy nhiên không ít người lại có tâm lý chủ quan hoặc ngại đi khám vì đây là vùng nhạy cảm. Nếu người bệnh được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ, tỉ lệ sống sau 5 năm, 10 năm là rất cao.
Để chủ động phòng, ngừa ung thư đại trực tràng có hiệu quả, người dân nên thực hiện xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân ngay cả khi mắt thường không nhìn thấy. Đây là một trong 3 cách để phát hiện căn bệnh ung thư đại trực tràng. Những người mắc bệnh viêm đại trực tràng mạn tính hoặc trong gia đình có người thân từng mắc ung thư đại trực tràng nên đi tầm soát thường xuyên để kịp thời phát hiện bệnh.
Ngoài ra, người dân nên hạn chế ăn nhiều thịt, chất béo có nguồn gốc từ đạm động vật; bổ sung đầy đủ chất xơ từ lúa mạch, trái cây, rau tươi, các vitamin E, C, A… và duy trì chế độ sinh hoạt năng động, luyện tập thể dục thường xuyên. Đặc biệt, thuốc lá là một tác nhân nguy cơ cao gây ung thư đại trực tràng, nhất là khi kết hợp với sử dụng rượu, bia. Các bác sĩ khuyến cáo, khi thấy cơ thể có triệu chứng sụt cân không rõ lý do, táo bón, đầy bụng, đi tiểu ra máu, ói ra máu… thì nên đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.