Tăng cường bảo vệ voi rừng

Thời gian qua tại xã Quế Lâm, thuộc huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam, đàn voi rừng khoảng 6-7 con thường xuyên ra gần bìa rừng ở thôn Cẩm La để tìm kiếm thức ăn. Khi đi kiếm ăn, đàn voi này đã phá hỏng một số ống dẫn nước của bà con thôn Cẩm La. Hay như đàn voi rừng gồm 7 con, trong đó có 1 voi con thường xuyên xuất hiện tại các khu vực Vũng Thùng, Khe Dứa, Khe Cắt thuộc tiểu khu 454, xã Quế Lâm giáp ranh với xã Phước Ninh thuộc huyện Nông Sơn…

Còn theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Nam, trên địa bàn tỉnh có 2 đàn voi. Đàn thứ nhất có ít nhất 7 cá thể sinh sống tại xã Quế Lâm và Phước Ninh huyện Nông Sơn, trong đó có cá thể đực (có ngà), cá thể trung niên và con non. Đàn thứ hai có khoảng 4 - 5 cá thể, chưa xác định rõ cấu trúc đàn. Đàn voi này sống biệt lập trong diện tích rừng và đất lâm nghiệp khoảng 26.000 ha tại các xã Tiên Hiệp, Tiên Ngọc, Tiên Lãnh huyện Tiên Phước và xã Trà Dương, thị trấn Trà My, huyện Bắc Trà My.

Để bảo vệ đàn voi rừng cũng như bảo vệ tính mạng, hoa màu của người dân là việc làm cấp bách và lãnh đạo tỉnh Quảng Nam đã cho triển khai nhiều biện pháp cũng như tuyên truyền, cảnh báo đến người dân. Hạt Kiểm lâm Trung Quảng Nam đã phối hợp với Vụ Bảo tồn thiên nhiên - Tổng cục Lâm nghiệp tổ chức tập huấn phòng tránh xung đột và bảo vệ voi, cho người dân hai xã Quế Lâm và Phước Ninh; cấp phát các dụng cụ như thau đồng, hệ thống loa phát thanh nhằm xua đuổi voi vào lại rừng.

Tại 2 xã Quế Lâm và Phước Ninh đã thành lập 2 Tổ bảo vệ voi, yêu cầu các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo người dân đang sinh sống và sản xuất tại khu vực voi thường xuyên xuất hiện để biết và phòng tránh nguy hiểm đến tính mạng, hạn chế vào rừng khi không cần thiết. Dứt khoát không được khiêu khích đàn voi.

Đối với đàn voi rừng sinh sống tại xã Quế Lâm và Phước Ninh, huyện Nông Sơn, UBND tỉnh Quảng Nam đã phối hợp với Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng và phê duyệt Đề án xác lập Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi Quảng Nam với diện tích 18.997 ha và mới đây, UBND tỉnh Quảng Nam đã có Tờ trình số 2139/TTr-UBND về việc đề nghị bổ sung đề án “Xác lập Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi tỉnh Quảng Nam” vào danh mục thực hiện Quyết định số 736/QĐ-TTg ngày 21/5/2013 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án, tổng thể bảo tồn voi Việt Nam” và ngày 15/5/2018 Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 4496/VPCP-NN về việc bổ sung đề án voi tỉnh Quảng Nam vào danh mục đề án tổng thể bảo tồn voi Việt Nam.

Còn đàn voi sinh sống ở đất rừng và đất lâm nghiệp khoảng 26.000 ha thuộc huyện Tiên Phước và huyện Bắc Trà My thì đàn voi này hay xuất hiện và phá hoa màu, rẫy của nhân dân canh tác gần rừng và đã có phát sinh xung đột với người.

Dẫn đến thực trạng trên là do môi trường sống bị tác động mạnh như áp lực về đất sản xuất dẫn đến rừng bị phân mảnh nên vùng sống của đàn voi rừng bị tác động mạnh, đặc biệt là thức ăn của voi đang khan hiếm dần, điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sinh trưởng và tồn tại của đàn voi cũng như ngày càng gia tăng nguy cơ xung đột giữa loài voi với người. Mặt khác, đàn voi này không có voi đực nên nguy cơ suy thoái đàn rất cao.

Vì vậy, Bộ NNPTNT cần xem xét, nghiên cứu và có giải pháp giúp tỉnh Quảng Nam bảo tồn và phát triển đàn voi rừng này cũng như giảm nguy cơ xung đột giữa người và voi trong thời gian đến, trong đó cần tính toán phương án di chuyển đàn voi này về Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi đã xác lập để đảm bảo an toàn cho người và voi. Nếu thành công, Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi Quảng Nam có khả năng phát triển thành khu du lịch đặc trưng của vùng núi Quảng Nam. Vì nơi đây cũng có các đàn voọc chà vá chân nâu sinh sống.

Ông Lê Trí Thanh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cũng bày tỏ mong muốn Bộ NNPTNT xem xét có kế hoạch đầu tư các công trình thiết yếu bảo vệ Khu bảo tồn, cách ly với dân cư, theo dõi đàn voi và hỗ trợ sinh kế lâu dài cho người dân thuộc vùng đệm.