Tăng cường kiểm soát các trung gian thanh toán

Thời gian gần đây, người dân đã dần quen với sự hiện diện của các tổ chức trung gian thanh toán (TGTT) qua quảng cáo, thanh toán các dịch vụ hàng ngày. Trong đó sự tăng trưởng của ví điện tử rất đáng chú ý, cụ thể: năm 2023 ghi nhận tổng số lượng giao dịch ước đạt xấp xỉ 4,09 tỷ giao dịch với giá trị giao dịch đạt khoảng 1,90 triệu tỷ đồng, tăng 47,15% về số lượng và 41,78% về giá trị so với năm 2022. Bình quân 1 ví điện tử đang hoạt động phát sinh khoảng 10 giao dịch/tháng, cùng giao dịch là xấp xỉ 4,80 triệu đồng/tháng.

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), dù đã đưa lại những tích cực trong xã hội nhưng việc tuân thủ các quy định pháp luật của một số tổ chức TGTT trong quá trình hoạt động còn chưa cao, chưa thực sự nghiêm túc trong việc tuân thủ các quy định tại Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2022 và các văn bản, quy định pháp luật có liên quan; Một số tổ chức TGTT cung cấp dịch vụ còn chưa đúng các quy định của pháp luật; Công tác nhận biết khách hàng, đảm bảo an ninh, an toàn trong quá trình cung cấp dịch vụ còn chưa được quan tâm đúng mức.

Cùng với đó, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao trong lĩnh vực thanh toán ngày càng diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng, gây ra những rủi ro và hệ lụy đối với dịch vụ TGTT như mất an toàn hệ thống công nghệ thông tin; đánh cắp thông tin khách hàng, lấy cắp tiền trong tài khoản ví điện tử, lợi dụng dịch vụ TGTT cho các hành vi vi phạm pháp luật…

Để khắc phục và bảo vệ quyền lợi của người dùng, NHNN sẽ tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, cảnh báo, chấn chỉnh các tổ chức để nghiêm túc chấp hành các quy định. Phối hợp cùng Cục An ninh kinh tế A04, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) kiểm tra giải pháp eKYC từ các tổ chức. Tăng cường phối hợp với các cơ quan và tổ chức liên quan trong công tác phòng, chống tội phạm về hoạt động thanh toán, cũng như ngăn ngừa việc lợi dụng dịch vụ thanh toán, dịch vụ TGTT cho các giao dịch bất hợp pháp; cập nhật, cảnh bảo kịp thời những phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm cho các tổ chức cung ứng dịchvụ thanh toán, tổ chức TGTT để có biện pháp phòng, chống hiệu quả.

Đại diện Vụ Thanh toán NHNN cho biết, trong thời gian tới, cơ quan quản lý sẽ triển khai phần mềm “Hệ thống thông tin quản lý hỗ trợ quản lý, giám sát và phòng ngừa rủi ro gian lận trong hoạt động thanh toán” (Hệ thống SIMO) nhằm từng bước phát triển kho dữ liệu tập trung thông tin về các tài khoản thanh toán, ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ hoặc liên quan đến giao dịch gian lận, bất hợp pháp. NHNN sẽ sớm hoàn thiện và đẩy mạnh khai thác “Hệ thống thu thập thông tin trực tuyến” (Hệ thống ODCS) để kết nối, truy vấn, thu thập, giám sát số dư tài khoản đảm bảo giao dịch lành mạnh.