Thà đắt đỏ một lần

Lâu nay, phần lớn rác thải sinh hoạt của các quận nội thành Hà Nội được Urenco thu gom và xử lý bằng hình thức chôn lấp tại bãi rác Nam Sơn, thuộc huyện Sóc Sơn. Vì thế, mỗi khi “trái nắng trở trời” bãi rác Nam Sơn buộc phải ngừng tiếp nhận rác thải, lập tức các quận nội thành ngập rác vì không thể thu gom và mang đi đâu xử lý được.

Mấy năm trở lại đây, khá nhiều lần người dân sinh sống quanh khu vực bãi rác Nam Sơn chặn xe chở rác không cho vào khu vực xử lý chôn lấp, khiến rác thải tại các quận nội thành chất cao, bốc mùi xú uế. Những lúc như vậy, người dân đô thị càng thấu hiểu nỗi khổ của bà con sống gần bãi rác Nam Sơn phải chịu đựng những năm qua.

Chỉ đơn giản là những đống rác tồn đọng vài ngày không được thu gom đi nơi khác mà đã bốc mùi rất kinh khủng, khiến người dân đô thị không tài nào chịu nổi. Ấy vậy mà trong suốt nhiều năm trời, người dân sống xung quanh bãi rác Nam Sơn phải sống chung với không khí ô nhiễm.

Không ít lần người dân sống xung quanh bãi rác Nam Sơn đã dựng lều trại, dựng barie chắn không cho xe rác vào khu vực xử lý chôn lấp rác thải. Lý do bà con đưa ra hết sức đơn giản: Các cơ quan hữu trách cần phải có biện pháp làm giảm thiểu ô nhiễm không khí, nguồn nước...

Và rồi đầu tháng 12/2020, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ (nay là Chủ tịch Quốc hội khóa XV) đã đích thân thị sát tình hình tại bãi rác Nam Sơn và khu liên hợp xử lý rác thải. Ông Huệ nghiêm khắc phê bình chính quyền huyện Sóc Sơn về việc chậm giải quyết các yêu cầu chính đáng của người dân, chưa làm hết trách nhiệm, còn thụ động trong giải quyết những vấn đề thuộc thẩm quyền, đẩy trách nhiệm lên thành phố.

Nay, không phải người dân chặn xe rác không cho vào khu chôn lấp, xử lý mà chính Urenco đã phải ra thông báo khẩn ngừng chôn lấp rác tại bãi Nam Sơn. Nếu không ngừng chôn lấp rác thải tại đây, rất có thể nước thải ô nhiễm sẽ tràn ra môi trường xung quanh gây hậu quả vô cùng tai hại mà không có cách nào khắc phục, bù đắp được.

Từ việc người dân chặn xe chở rác đến việc Urenco phải tạm ngừng thu gom rác do quá tải nước thải ô nhiễm là do đâu? Chính là do công nghệ xử lý rác thải quá lạc hậu, cùng với đó là sự thiếu trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương, sở, ngành và cơ quan có liên quan. Nếu không kịp thời có biện pháp giải quyết triệt để, e rằng sẽ còn nhiều lần bãi rác Nam Sơn buộc phải tạm dừng tiếp nhận xử lý rác thải.

Ngay cả khi người dân có “thông cảm”, “không làm khó” chặn xe chở rác, hoặc các hố chứa nước thải ô nhiễm còn chưa bị quá tải, thì cũng không còn được bao nhiêu thời gian, quỹ đất để Hà Nội chôn lấp rác mãi được. Chôn lấp mãi thì cũng phải đầy, vậy hàng nghìn tấn rác thải sinh hoạt hàng ngày của nội đô sẽ “đi đâu, về đâu”, hay lại tạm nằm im tại chỗ?

Vậy nên, đã đến lúc TP Hà Nội cần nghĩ đến giải pháp xử lý rác thải bền vững, lâu dài, giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước, không khí... Có thể kinh phí đầu tư ban đầu lớn, nhưng thà “đắt đỏ” một lần để bền vững lâu dài, môi trường sống trong lành đảm bảo sức khỏe của người dân, không còn canh cánh nỗi lo rác thải chất cao như núi.