Thách thức việc làm cho phụ nữ

Lao động nữ giảm dần

Trong 16 năm, cô Sheela Singh làm một nhân viên xã hội ở Mumbai, thủ đô tài chính của Ấn Độ, và cô yêu thích công việc này. Nhưng gia đình cô cho rằng, cô cần ở nhà để chăm sóc hai đứa con của mình. Sheela Singh đã chống lại áp lực gia đình trong nhiều năm, nhưng khi biết con gái mình trốn học, cô cảm thấy không còn lựa chọn nào khác.

Trước khi nghỉ việc vào năm 2020, Singh kiếm được nhiều tiền hơn chồng của mình, một người lái xe kéo có thu nhập dao động hàng ngày, nhưng không ai đề nghị anh ấy nghỉ việc.

Ấn Độ đang trên đà trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới và nền kinh tế của nước này nằm trong số những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Nhưng số lượng phụ nữ Ấn Độ tham gia lực lượng lao động - vốn nằm trong số 20 nước thấp nhất trên thế giới - đã giảm dần trong nhiều năm.

Đó không chỉ là vấn đề đối với những phụ nữ như cô Singh, mà còn là thách thức ngày càng lớn đối với tham vọng kinh tế của chính Ấn Độ, nếu ước tính 670 triệu phụ nữ của nước này bị bỏ lại phía sau khi dân số ngày càng tăng. Người ta hy vọng rằng, dân số trong độ tuổi lao động đang tăng nhanh của Ấn Độ sẽ thúc đẩy tăng trưởng của nước này trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại điều này có thể dễ dàng trở thành một vấn đề nhân khẩu học nếu Ấn Độ không đảm bảo được việc làm cho dân số đang gia tăng của mình, đặc biệt là phụ nữ.

Nếu không có thu nhập của Singh, gia đình cô không còn đủ khả năng sống ở Mumbai - một trong những thành phố đắt đỏ nhất châu Á - và giờ cô đang chuẩn bị chuyển về quê sống để tiết kiệm tiền. “Nhưng ở đó không có việc làm” - Singh thở dài.

Bà Rosa Abraham - nhà kinh tế tại Đại học Azim Premji - cho biết, tỷ lệ việc làm của phụ nữ Ấn Độ đạt đỉnh 35% vào năm 2004 và giảm xuống khoảng 25% vào năm 2022, theo tính toán dựa trên dữ liệu chính thức. Các chuyên gia cho rằng, khủng hoảng việc làm trên toàn quốc là một lý do dẫn đến sự chênh lệch, nhưng định kiến văn hóa cố hữu coi phụ nữ là người chăm lo chính việc nội trợ gia đình, như trường hợp của Singh, lại là một lý do khác.

Trung tâm Giám sát kinh tế Ấn Độ (CMIE) nhận thấy, chỉ 10% phụ nữ Ấn Độ trong độ tuổi lao động vào năm 2022 được tuyển dụng hoặc đang tìm kiếm việc làm. Điều này có nghĩa là chỉ có 39 triệu phụ nữ tham gia lực lượng lao động so với 361 triệu nam giới.

Nhiều rào cản

Ngay cả khi tìm được việc làm, việc rời khỏi nhà để đi làm lại là một cuộc chiến khó khăn đối với nhiều phụ nữ. Cô Sunita Sutar - một cư dân làng Shirsawadi, bang Maharashtra - cho biết, phụ nữ ở làng Shirsawadi thường kết hôn ở tuổi 18 và bắt đầu cuộc sống xoay quanh nhà chồng. Hàng xóm thường chế giễu cha mẹ cô vì đã đầu tư cho cô học hành, vì họ cho rằng, chuyện đó không quan trọng sau khi kết hôn. Nhưng Sutar đã đi ngược xu hướng. Năm 2013, cô trở thành người đầu tiên trong ngôi làng gần 2.000 dân của mình có bằng kỹ sư. “Tôi hiểu rằng chỉ khi đi học tôi mới trở thành một ai đó, nếu không, tôi sẽ giống như những người khác, kết hôn và mắc kẹt trong làng” - cô Sutar nói.

Hiện nay, cô Sunita sống và làm việc tại Mumbai với tư cách là kiểm toán viên cho Bộ Quốc phòng Ấn Độ, một công việc trong cơ quan chính phủ được nhiều người Ấn Độ ước muốn vì an ninh, uy tín và lợi ích của nó.

Theo một cách nào đó, Sunita là một phần của xu hướng: Phụ nữ Ấn Độ được tiếp cận giáo dục tốt hơn từ khi còn trẻ, và giờ đây gần như ngang bằng với nam giới. Nhưng đối với hầu hết phụ nữ, giáo dục không dẫn đến việc làm. Ngay cả khi nhiều phụ nữ bắt đầu tốt nghiệp ra trường, tình trạng thất nghiệp vẫn gia tăng.

Ông Mahesh Vyas - Giám đốc điều hành Trung tâm Giám sát kinh tế Ấn Độ (CMIE) - cho biết: “Dân số trong độ tuổi lao động tiếp tục tăng nhưng việc làm không theo kịp, điều đó có nghĩa là tỷ lệ người có việc làm sẽ chỉ giảm. Điều này cũng khiến phụ nữ khó tham gia lực lượng lao động vì họ hoặc gia đình họ có thể thấy được nhiều lợi ích hơn trong việc chăm sóc gia đình hoặc con cái, thay vì phải làm những công việc được trả lương thấp”.

Còn theo bà Abraham, việc phụ nữ rút lui khỏi lực lượng lao động là một vấn đề lớn, nhưng vấn đề này chưa được đáp ứng bằng các biện pháp khắc phục trực tiếp như mở rộng cơ sở chăm sóc trẻ em hoặc an toàn giao thông.

Bà Abraham nói thêm, khi có nhiều phụ nữ tham gia vào thị trường lao động, họ đóng góp vào nền kinh tế và thu nhập của gia đình, đồng thời với đó, họ cũng được trao quyền để đưa ra quyết định. Những đứa trẻ lớn lên trong một gia đình mà cả bố và mẹ đều đi làm, đặc biệt là các bé gái, sau này sẽ có nhiều khả năng được tuyển dụng hơn.

Hiện nay, số phụ nữ Ấn Độ trong độ tuổi lao động không có việc làm là một con số đáng kinh ngạc. Các chuyên gia cho rằng, con số này có thể là một cơ hội lớn nếu Ấn Độ có thể tìm ra cách rút ngắn nó. Một báo cáo năm 2018 của McKinsey – công ty tư vấn quản trị toàn cầu - ước tính rằng, Ấn Độ có thể bổ sung thêm 552 tỷ USD vào GDP bằng cách tăng tỷ lệ phụ nữ tham gia lực lượng lao động lên 10%.