Thái Nguyên: Giúp đồng bào dân tộc thiểu số nghèo có đất sản xuất

Nhiều hộ nghèo thiếu đất sản xuất

Hiện nay, toàn tỉnh Thái Nguyên còn 8.238 hộ nghèo (chiếm 66,33%) và 5.932 hộ cận nghèo (chiếm 48,44%) là người DTTS trong tổng số hộ nghèo và cận nghèo toàn tỉnh. Trong đó, nhiều hộ đang rơi vào tình cảnh thiếu hoặc không có đất sản xuất.

Xã Văn Lăng (huyện Đồng Hỷ) nằm trong số 14 xã đặc biệt khó khăn của tỉnh Thái Nguyên với tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 50% tổng số hộ của xã. Trên địa bàn xã còn khoảng 30 hộ dân không có đất sản xuất, tất cả đều thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo. Không chỉ Văn Lăng, tình trạng thiếu đất sản xuất dẫn đến khó khăn trong phát triển kinh tế đang là thực trạng ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS của tỉnh. Mặc dù những năm trước, Đảng, Nhà nước đã có nhiều chương trình, chính sách nhằm hỗ trợ đất sản xuất cho đồng bào, như: Quyết định số 755/QĐ-TTg, Quyết định số 2085/QĐ-TTg, nhưng số hộ được hỗ trợ chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với nhu cầu thực tế. Chưa kể, ở nhiều địa phương, do không bố trí được quỹ đất để giao cho các hộ dân nên đã chuyển sang hỗ trợ chuyển đổi nghề, hỗ trợ vốn để mua máy móc, nông cụ làm dịch vụ sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, đa số máy móc không phát huy tác dụng vì rất ít người thuê, có những hộ nghèo do phụ nữ làm chủ thì không đủ sức khỏe để vận hành.

Thực tế, một trong những việc khó khăn nhất trong công tác dân tộc là giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi có đông đồng bào DTTS sinh sống. Khi “bài toán” về thiếu đất sản xuất chưa được giải quyết, đồng nghĩa với việc thu nhập của đồng bào DTTS cũng chưa được cải thiện

Có đất sản xuất, từng bước cải thiện đời sống

Nhằm gỡ khó cho đồng bào DTTS và miền núi thiếu đất canh tác, thời gian qua, tỉnh Thái Nguyên đã và đang tiếp tục thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ giải quyết đất sản xuất giúp đảm bảo sinh kế, nâng cao đời sống, giảm nghèo cho người dân địa phương.

Chương trình MTQG 1719 với 10 dự án thành phần, trong đó Dự án 1 là “Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt”, được kỳ vọng sẽ góp phần gỡ “điểm ngẽn” về thiếu đất sản xuất.

Giai đoạn 2021 - 2025, nguồn vốn đầu tư Chương trình 1719 tỉnh Thái Nguyên là gần 2.000 tỷ đồng. Đến nay, tỉnh đã phân giao khoảng 850 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương, lồng ghép các nguồn lực khác để thực hiện. Cụ thể, đã có hơn 200 hộ được giải ngân làm nhà ở, hơn 500 hộ được hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán, xây dựng 12 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung; hỗ trợ phát triển nhiều mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị, tạo sinh kế cho đồng bào. Đồng thời, tỉnh đã và đang xây dựng mới 222 công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu; duy tu, bảo dưỡng 64 công trình cơ sở hạ tầng đã được đầu tư từ những năm trước

Tính đến giữa năm 2023, toàn tỉnh có 82/100 xã vùng DTTS và miền núi đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) 100% các xóm, bản có điện lưới quốc gia; tỷ lệ xã đạt chuẩn quốc gia về y tế là 100%; 92% dân số tham gia BHYT. Mỗi năm, tỷ lệ hộ nghèo là người DTTS giảm 3,36%; lao động vùng đồng bào DTTS qua đào tạo đạt 72%; trên 93% các gia đình DTTS đạt chuẩn văn hóa; 94% các xóm, bản đạt tiêu chuẩn văn hóa...

Xóm Lân Đăm, xã Quang Sơn (huyện Đồng Hỷ) có 22 hộ dân, với 108 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Mông. Đây là xóm đặc biệt khó khăn duy nhất của xã và hiện vẫn còn 18 hộ nghèo, 2 hộ cận nghèo. Không chỉ khó khăn về đời sống kinh tế, bà con nơi đây còn gặp trở ngại về giao thông, nước sinh hoạt. Cuối năm 2022, từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719, con đường trục chính của xóm đã được cải tạo, nâng cấp. Mặt đường được mở rộng từ 2m lên trên 3,5m, với kinh phí 215 triệu đồng. Ngoài ra, công trình nước sinh hoạt tập trung cũng được cải tạo, sửa chữa, nâng cấp lên với sức chứa 8m3. Đến nay, các công trình đã cơ bản được hoàn thành. Cùng với 2 công trình trên, tại xã Quang Sơn, từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719, huyện Đồng Hỷ đã đầu tư xây mới, sửa chữa, cải tạo, nâng cấp 23 công trình thuộc Tiểu dự án 1 của Dự án 4 và Tiểu dự án 1 của Dự án 5, với tổng kinh phí gần 17 tỷ đồng. Nhờ đó, đời sống người dân xóm Lân Đăm nói riêng, xã Quang Sơn nói chung đang từng bước được cải thiện.

Tương tự, xã Linh Thông - xã đặc biệt khó khăn của huyện Định Hóa, đời sống người dân còn nhiều vất vả, thiếu thốn. Những năm gần đây, nhờ các chính sách dân tộc, xã được ưu tiên hỗ trợ đầu tư hạ tầng cơ sở khang trang, hỗ trợ sản xuất nên đời sống bà con đã có nhiều chuyển biến.

Hiện nay, Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên vẫn đang chủ trì cùng với các địa phương trên địa bàn tỉnh tiếp tục tích cực triển khai, bằng nhiều giải pháp linh hoạt để sớm tháo gỡ khó khăn, giúp đồng bào DTTS vươn lên trong cuộc sống.