Văn hóa

Thăm đền thờ Uy viễn tướng công Nguyễn Công Trứ

Cẩm Kỳ 07/03/2025 13:40

Quần thể Khu di tích Dinh điền sứ Uy viễn tướng công Nguyễn Công Trứ được xếp hạng Di tích lịch sử, văn hóa quốc gia và đang bảo tồn nhiều Di sản Văn hóa vật thể và phi vật thể như: Nhà thờ, bia đá, nhà hát ca trù, khu lăng mộ cùng hoạt động sinh hoạt diễn xướng của Câu lạc bộ ca trù Nguyễn Công Trứ.

nct.jpg
Khu di tích Nguyễn Công Trứ là một quần thể bao gồm đền thờ và lăng mộ của Uy viễn Tướng công Nguyễn Công Trứ được xây dựng từ năm 1868. Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam0991.jpg
Nhà thờ được đặt tại thôn Lam Thủy (xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) với diện tích rộng hơn 2.000 m2 đã được xây tường bao quanh. Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam0990.jpg
Cổng đền có 4 trụ nanh cao to, đỉnh trụ đặt đôi nghê chầu, thân trụ có 2 cặp câu đối ghi công lao, sự nghiệp của danh nhân. Tường đắp phù điêu đôi ngựa hồng. Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam0994.jpg
Nhà thờ có ba gian, đều bằng gỗ lim. Mặt sau và hai đốc xây gạch kín, mái lợp ngói vây. Mặt tiền có 4 trụ đứng đỡ chân mái, thân trụ trước khắc nhiều câu đối bằng chữ Hán. Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam1022.jpg
Bên trong là các gian thờ ông và dòng họ, bức chân dung của ông cùng ban thờ được sơn son thiếp vàng. Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam1015.jpg
Tượng thờ Dinh điền sư Nguyễn Công Trứ tại Khu di tích. Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam1024.jpg
Năm 1991, nơi này được xếp hạng Di tích lịch sử, văn hóa quốc gia. Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam0997.jpg
Bên phải nhà thờ có nhà bia, ghép bằng đá đen, bia 4 mặt, 2 mặt khắc chữ Hán và chữ Quốc ngữ (tiếng Việt) để giới thiệu công lao, sự nghiệp của Uy Viễn tướng công Nguyễn Công Trứ. Bia “Uy Viễn tướng công Nguyễn Công Trứ (1778 - 1858)” đặt trong nhà bia. Bia hình trụ khối tứ giác: đế bia, thân bia và chóp bia. Nhà mái lợp ngói mũi hài. Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam1031.jpg
Nội dung văn bia ghi về thân thế sự nghiệp Nguyễn Công Trứ: “Nổi tiếng thông minh, khí khái từ nhỏ. Nhưng nhà nghèo lận đận trong chốn trường thi. Đến năm Kỷ Mão (1819) lúc 41 tuổi, ông mới đỗ giải nguyên. Ảnh: Cẩm Kỳ
ghep1.jpg
Bên trái nhà thờ là nhà hát ca trù được dựng bằng nhiều cột gỗ lim. Phía trong là sạp diễn và sạp ngồi được xếp theo hình chữ U. Tại đây chính quyền địa phương thường tổ chức các buổi biểu diễn ca trù, sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Theo sử sách, Nguyễn Công Trứ là người sáng tác ca trù nhiều nhất, là người có công lớn trong việc hoàn thiện thể thơ hát nói. Các nhà nghiên cứu sau này đã xưng tụng Uy viễn tướng công là "ông hoàng hát nói". Ảnh: Cẩm Kỳ
_cam1048.jpg
Cách đó khoảng gần 400 m là khu mộ Nguyễn Công Trứ với diện tích 3.000 m2, được người dân Kim Sơn (Ninh Bình) và Tiền Hải (Thái Bình) cùng con cháu dòng họ xây năm 1868. Ảnh: Cẩm Kỳ
ghep.jpg
Mộ Nguyễn Công Trứ xây bằng đá, hình chữ nhật, đầu hướng phương Bắc, dài 2,2 m, rộng 1,1 m, phía trên vát kiểu mái nhà. Trong khuôn viên còn có mộ phần của các cụ thân sinh và con cháu trong đại gia đình Nguyễn Công Trứ. Ảnh: Cẩm Kỳ

Nguyễn Công Trứ (1778-1858), tự là Tồn Chất, hiệu Ngộ Trai, biệt hiệu là Hi Văn, người làng Uy Viễn (huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh). Theo một số tài liệu, ông sinh ra ở Quỳnh Côi, Quỳnh Phụ (Thái Bình), đến năm 10 tuổi mới theo gia đình về quê cha ở Hà Tĩnh.
Từ nhỏ, Nguyễn Công Trứ đã sống trong cảnh nghèo khó nhưng luôn nuôi ý tưởng giúp đời, lập công danh, sự nghiệp. Mãi đến năm 1819, khi đã 41 tuổi, Nguyễn Công Trứ mới thi đỗ Giải nguyên và được bổ làm quan. Theo Danh nhân Việt Nam, ông làm quan ở các triều vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, nổi tiếng là thanh liêm, chính trực, tài trí hơn người.
Đầu năm 1828, vua Minh Mạng lệnh cho Nguyễn Công Trứ giữ chức Dinh điền sứ. Đến Tiền Châu (Nam Định), Nguyễn Công Trứ nhanh chóng bắt tay vào việc khai hoang. Tháng 10, ông đã thành lập một huyện mới có tên là Tiền Hải (thuộc phủ Kiến Xương, tỉnh Nam Định). Sau khi thành công, nhận thấy ở các huyện Yên Khánh, Yên Mô thuộc Ninh Bình một dải bãi biển còn nhiều đất hoang rậm, ông xin đến đo đạc. Đến tháng 3/1829, ông bắt đầu đặt huyện Kim Sơn.
Ngoài việc khai khẩn đất đai, Nguyễn Công Trứ còn có công làm yên những cuộc khởi nghĩa nông dân của Phan Bá Vành ở Nam Định, của Nùng Văn Vân ở Tuyên Quang...

Ông chăm lo cho cuộc sống đói nghèo của nông dân, đề nghị "đặt nhà học" cho con em nhân dân, "đặt xã thương" ở các làng để quản lý thóc gạo và rất nhiều công việc khác nhằm đảm bảo cuộc sống cho dân.
Không chỉ là nhà quân sự, nhà khẩn hoang, Nguyễn Công Trứ còn là nhà thơ nổi bật trong nền văn học Việt Nam nửa đầu thế kỷ 19. Ông có tài, lại là người của hành động. Trải qua nhiều thăng trầm, Nguyễn Công Trứ hiểu sâu sắc nhân tình thế thái đương thời. Ông đưa những suy ngẫm của mình vào thơ ca, thể hiện khí phách ngang tàng, tài hoa.

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Thăm đền thờ Uy viễn tướng công Nguyễn Công Trứ