Hồ Xuân Hương nằm ngay trung tâm thành phố Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng). Hồ có chu vi khoảng 5 km, rộng 25 ha. Xung quanh hồ có rừng thông và các bãi cỏ, vườn hoa. Đây là địa điểm du khách ưa thích đi dạo bộ hoặc xe ngựa khi đến với Đà Lạt.
Hồ Xuân Hương nguyên là thung lũng có dòng suối Cam Ly chảy qua, nơi quần tụ, được xem như là một địa điểm tập hợp tất cả những hoạt động lễ hội của người dân Lạch lúc bấy giờ.
Về xuất xứ tên gọi, có hai giả thuyết về hồ Xuân Hương. Thứ nhất đó là vào mùa xuân, cây cỏ mọc ven hồ có mùi thơm ngát, hương thơm hòa quyện tạo nên một mùi hương thoang thoảng cùng với những nét đẹp của các cây hoa dại điểm xuyết thêm bởi những tiếng hót của các chú chim. Tất cả những thứ ấy tạo nên một khung cảnh nên thơ lãng mạn nên được gọi là hồ Xuân Hương.
Giả thuyết thứ hai, hồ được mang tên Xuân Hương bởi vào thế kỷ 19, thời kỳ này Việt Nam có một nhà thơ Nôm nổi tiếng mang tên Hồ Xuân Hương. Có lẽ vì muốn ca ngợi những đóng góp cũng như muốn ca ngợi mãi hình ảnh lãng mạn của một thiếu nữ tinh khiết người Việt Nam làm thơ Nôm.
Hồ là con tim của thành phố Đà Lạt và là một trong những thành phố hiếm hoi có hồ nằm ngay trung tâm. Đây là địa danh nổi tiếng và còn là địa điểm tham quan du lịch khá hấp dẫn tạo nên nét đặc sắc cho Đà Lạt.
Công trình kiến trúc nổi bật gắn liền với hồ Xuân Hương là Thủy Tạ. Trước đây, địa điểm này có tên là “La Grenouillère” (đầm ếch). Nhìn qua cấu trúc thì thấy có tháp để nhảy xuống nước như ở hồ bơi. Tên gọi Hán Việt “Thủy Tạ” có khi còn hiểu là “Thủy tọa”, có nghĩa là một kiến trúc nằm trên nước. Du khách đến vãn cảnh hồ Xuân Hương ít ai bỏ qua Thủy Tạ. Ghé vào đây chụp ảnh lưu niệm với kiến trúc có hình thức rất khác biệt, khó tìm thấy nơi nào có kiến trúc tương tự. Một căn nhà màu trắng với lan can rộng nổi bật trên mặt hồ. Nhìn xa thấp thoáng như dáng một chiếc du thuyền sang trọng.
Không giống như các điểm đến du lịch khác chỉ mang tính thời vụ, riêng ở Đà Lạt, du khách có thể đến bất kỳ lúc nào trong năm, mỗi thời điểm và mỗi mùa lại có nét đẹp riêng. Nếu du khách muốn ngắm hoa mai anh đào nở rộ quanh hồ Xuân Hương thì từ tháng 2 đến tháng 4 là thời điểm đẹp nhất. Các nhánh hoa phượng tím tháng 3 trên các tuyến phố khoe sắc, trổ bông lung linh đón ánh nắng mặt trời trong hương xuân nhẹ nhàng.
Du lịch Đà Lạt vào những ngày cuối năm từ tháng 10, 11, 12 bạn có thể ngắm loài hoa mimosa mỏng manh e ấp khoe sắc trên khắp các triền đồi. Và nhiều loài hoa rực rỡ sắc màu khác như cánh đồng cải trắng, vườn hoa hướng dương, vườn hồng nhung, cánh đồng cỏ lau…
Mỗi một mùa Đà Lạt hiện lên với hương sắc riêng và luôn thu hút du khách. Khi đến thành phố sương mù, du khách có thể đi bộ quanh hồ Xuân Hương hoặc đi trên những chiếc xe đạp đôi để hưởng thụ cảm giác bình yên. Gần hồ là các điểm nổi bật của thành phố Đà Lạt như: công viên Yersin, vườn hoa thành phố, Đồi Cù...