Mấy ngày qua, việc tranh chấp các khoản vay lên đến vài tỷ đồng giữa phụ huynh và Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam (huyện Nhà Bè, TPHCM) được nhiều người quan tâm. Về mặt pháp lý, phụ huynh tự nguyện cho nhà trường vay các khoản tiền và đổi lại lợi ích là con em mình được học miễn phí ở các trường học quốc tế. Ở một số trường có vốn tư nhân hay các trung tâm dạy ngoại ngữ, tin học khác, việc phụ huynh đóng một khoản tiền lớn học phí trong 5 năm (hoặc 3 hay 6 năm) với mức rẻ hơn đóng lẻ từng năm (hay học kỳ) thì bản chất cũng tương tự như việc phụ huynh cho nhà trường vay tiền trong một thời gian nhất định để đổi lại việc giảm học phí cho học sinh. Đây là thỏa thuận dân sự giữa nhà trường, trung tâm ngoại ngữ tin học với phụ huynh và được cả 2 bên chấp nhận vì mục đích cá nhân.
Theo tính toán, nếu phụ huynh đóng học phí trong 5 năm và được miễn 50% thay vì đóng từng học kỳ thì phụ huynh cũng cảm thấy có lợi ích tốt hơn so với bỏ khoản tiền đó vào ngân hàng (hay đầu tư vào kênh khác) và dễ dàng chấp nhận. Tuy nhiên, khi có sự cố xảy ra, như ở Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam hay một số trung tâm ngoại ngữ, bất lợi và rủi ro thường là phía phụ huynh gánh chịu. Vì vậy, phụ huynh hay đối tác cần cân nhắc trước khi tham gia các mô hình này.
Do các trường tư nhân hay trung tâm ngoại ngữ, tin học… hoạt động theo mô hình doanh nghiệp. Vì vậy, nhu cầu tìm nguồn vốn và đổi lại bằng chính sản phẩm của doanh nghiệp là điều mà doanh nghiệp đang thực hiện thời gian qua. Tuy nhiên, do đặc thù của hoạt động giáo dục, các mô hình này cần phải được tách bạch rõ ràng trong hoạt động.
Chia sẻ về điều này, ông Nguyễn Văn Hiếu - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM cho biết, hiện nay vẫn còn tình trạng các trường ngoài công lập không tách bạch giữa hoạt động doanh nghiệp và hoạt động giáo dục. Theo đó, hoạt động giáo dục (tổ chức dạy và thu học phí) phải tách bạch rõ ràng với hoạt động hùn vốn, góp vốn của phụ huynh đối tác (dù tự nguyện). Vì vậy, thời gian tới Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ điều chỉnh, yêu cầu các đơn vị tách bạch giữa các hoạt động này theo đúng quy định của pháp luật.
Với chu kỳ kéo dài từ 3 đến 12 năm, hoặc thậm chí lâu hơn, các mô hình góp vốn của phụ huynh với nhà trường, trung tâm tin học ngoại ngữ dù là tự nguyện cũng cần phải công khai minh bạch và đảm bảo quy định của pháp luật. Việc minh bạch không chỉ đảm bảo quyền lợi của phụ huynh, nhà trường mà còn là quyền lợi học tập của học sinh.