17 hộ dân thuộc thôn Thượng, xã Vĩnh Yên, huyện Vĩnh Lộc (Thanh Hóa) đang sống trong tâm trạng lo lắng sau khi xuất hiện tiếng nổ từ lòng đất.
Đường bê tông ở thôn Thượng bị nứt gãy sau khi xảy ra tiếng nổ trong lòng đất.
Ông Lê Văn Lòng, thôn Thượng, xã Vĩnh Yên, huyện Vĩnh Lộc phản ánh rằng: Cách đây gần 2 tháng, vào khoảng 15 giờ ngày 21/6, bà con nghe thấy một tiếng nổ lớn phát ra từ lòng đất khiến nhà cửa của nhiều hộ gia đình bị rung lắc mạnh. Ông Lòng cho rằng, nguyên nhân dẫn tới hiện tượng trên có thể do hoạt động nạo hút cát trên dòng sông Mã, đoạn chảy qua địa phương này. Theo ông Lòng, vài năm gần đây, tình trạng khai thác cát tại địa bàn xã diễn ra khá phức tạp, ô tô trọng tải lớn chở cát chạy bất kể ngày đêm. Trong khi đó, hệ thống mốc mỏ không rõ ràng dẫn tới có hiện tượng khai thác cát lậu; khai thác cát ngoài phạm vi mỏ được cấp phép.
Về vấn đề trên, ông Phạm Ngọc Minh- Chủ tịch UBND xã Vĩnh Yên cho biết: Hiện chưa đủ thông tin để kết luận liệu vụ nổ có liên quan đến hoạt động khai thác cát hay không. Song ông Minh cung cấp thông tin: Sau khi xảy ra tiếng nổ, nhân dân thôn Thượng đề nghị chính quyền cương quyết xử lý các xe quá tải, các ngành chức năng cần sớm đặt lại mốc bãi để bà con tham gia giám sát hoạt động khai thác cát. Đặc biệt cần sớm làm rõ nguyên nhân dẫn tới tiếng nổ để người dân yên tâm sinh sống. Chính quyền xã Vĩnh Yên ghi nhận, trong hai năm trở lại đây, tại địa phương xảy ra hiện tượng hạ mực nước ngầm trong khu vực. Cụ thể, các giếng khoan có độ sâu từ 10-12m bị mất nước, không sử dụng được. Vết xuất lộ nước ngầm tại chân núi đá vôi gần khu vực ngừng hoạt động.
Cũng liên quan đến hiện tượng bất thường về thổ nhưỡng tại xã Vĩnh Yên, ngày 12/7, Sở TNMT Thanh Hoá đã thành lập đoàn kiểm tra, đánh giá nguyên nhân dư chấn lòng đất tại thôn Thượng. Theo đó, đoàn kiểm tra xác định: Tại thôn Thượng, xã Vĩnh Yên cách chân núi đá vôi khoảng 50m về phía Bắc và cách bờ sông Mã về phía Nam khoảng 500m xuất hiện vết nứt ngang đường dài khoảng 5-6m, rộng 0,3-0,4m, sâu 0,35m. Ngoài ra, tại vị trí chạy dọc hai bên đường cũng xuất hiện các vết nứt dài từ 10-12m, rộng 0,5-1cm. Qua kiểm tra một số hộ dân, ở vị trí mà bà con phản ánh xảy ra tiếng nổ, quan sát bằng mắt thường cho thấy: Trên tường, trần nhà, chủ yếu ở tầng 2 xuất hiện các vết nứt dài từ 0,5-1,5m. Bình quân, nhà của mỗi hộ dân được kiểm tra có từ 5-8 vết nứt. Tổng cộng có 17 hộ dân bị ảnh hưởng, nứt nhà và nứt tường.
Báo cáo của Đoàn mỏ địa chất Thanh Hoá nêu: Sau khi thu thập thông tin và tham khảo tài liệu địa chất trong khu vực thì nền địa chất tại đây là do các thành tạo trầm tích sinh hoá của hệ tầng đồng giao, dưới tác động của hiện tượng kart hoá tạo ra các hang ngầm trong lòng đất. Bước đầu nhận định, hiện tượng gây tiếng nổ lớn làm nứt đường, nứt nhà dân ở xã Vĩnh Yên, nguyên nhân là do khu vực này nằm trên một hệ thống hang động ngầm. Dưới tác động của nước ngầm, quá trình bào mòn, rửa lũa đá vôi diễn ra mạnh mẽ làm cho hệ thống hang động ngày càng phát triển, cộng với yếu tố mực nước ngầm bị hạ thấp và khi bị hạ thấp cục bộ, tức thời tạo áp suất chân không trong lòng hang đến mức nào đó gây phá huỷ bề mặt, tạo tiếng nổ, rung chấn, ảnh hưởng tới các công trình trên mặt đất.
Tại văn bản số 4140/STNMT-TNKS do ông Nguyễn Minh Châu- Phó Giám đốc Sở TNMT Thanh Hoá ký ngày 18/7/2019 khẳng định: Hiện tượng nứt gãy đường, nhà dân là cục bộ, không có khả năng xảy ra hiện tượng tai biến địa chất lớn. Tuy nhiên đây là hiện tượng bất thường làm ảnh hưởng tới tư tưởng nhân dân trong vùng. Do đó, cần có biện pháp khắc phục sớm để trấn an người dân. Hơn thế, phải kiểm soát chặt chẽ việc khoan, khai thác nước ngầm trong khu vực, khuyến cáo bà con hạn chế khai thác nước ngầm với lưu lượng lớn, cùng vào một thời điểm. Hướng dẫn người dân lấp các giếng khoan không còn sử dụng được. Chính quyền địa phương tiếp tục theo dõi diễn biến của các vết nứt gãy...