Thanh trà mất mùa, người trồng lao đao

Nằm ven bờ sông Hương thơ mộng, vùng đất Thủy Biều từ trước đến nay được biết đến là "thủ phủ" của cây thanh trà, một loại quả đặc sản nổi tiếng của tỉnh Thừa Thiên Huế, với diện tích trồng lên đến hàng trăm héc ta.

Trước đây, thanh trà Thủy Biều từng là một trong những sản vật tiến Vua của xứ Huế và ngày nay, quả thanh trà trở thành biểu tượng đặc trưng của vùng đất cố đô Huế. Quả thanh trà có vị ngọt thanh, mát lành lại đượm vị. Vào dịp tháng 7, tháng 8 âm lịch hàng năm, những vườn thanh trà sẽ chín mọng, bà con nông dân ở đây bắt đầu bước vào giai đoạn thu hoạch.

Tuy nhiên, năm nay, người trồng cây thanh trà như đang “ngồi trên đống lửa” khi cây thanh trà đậu quả rất ít. Nếu như mọi năm, cây thanh trà sẽ cho ra quả với trọng lượng bình quân từ 0,6-0,7kg, mỗi cây cho ra rất nhiều trái, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân, thì năm nay cây thanh trà không những ít quả mà quả rất nhỏ, không đều, thậm chí còn cả tình trạng sâu bệnh, khiến nhiều hộ dân rơi vào cảnh mất trắng.

Ông Đặng Văn Kế (phường Thuỷ Biều) cho biết, gia đình ông hiện trồng khoảng 110 gốc thanh trà, mỗi năm thu hoạch được khoảng 7 tấn quả. Thế nhưng năm nay cây èo uột trái, đã thế còn bị sâu bệnh, vụ mùa thanh trà coi như mất trắng.

“Năm nay, sản lượng thanh trà chỉ ước đạt khoảng 50kg, giảm hơn 98% so với mọi năm. Như thế, bao nhiêu công sức chăm bón suốt thời gian qua đổ dồn vào vụ mùa này giờ coi như mất hết” - ông Kế buồn bã nói.

Cạnh đó, tại vườn nhà ông Trần Tuấn Kiệt, vườn cây thanh trà với hơn 100 gốc được trồng từ năm 2004, năm nay chỉ có rất ít quả trên cây. Theo ông Kiệt, nếu như những năm trước, mỗi vụ thanh trà đem lại thu nhập cho gia đình ông hơn 170 triệu đồng, thì nay, thanh trà mất mùa chưa từng thấy, thu nhập từ cây thanh trà ước đạt khoảng 20 triệu đồng.

Theo các hộ trồng thanh trà, nguyên nhân khiến năm nay mất mùa, sản lượng quả giảm là do ảnh hưởng của thời tiết nắng nóng kéo dài. Các năm trước, sau khi thu hoạch xong vụ trước, sẽ có một thời kỳ thời tiết lạnh để cây thanh trà được ngủ đông. Thế nhưng, thời tiết chỉ nắng nóng liên tục nên cây không thể phát triển và cho ra quả như kỳ vọng.

Không chỉ ở “thủ phủ” thanh trà Thuỷ Biều, tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế như xã Dương Hòa, người nông dân cũng rơi vào tình cảnh tương tự khi cây thanh trà bị mất mùa, cây không đậu quả hoặc ra quả cũng bị hư hỏng và rụng.

Ông Võ Bá Bình - Phó Chủ tịch UBND phường Thủy Biều cho biết, thống kê đến thời điểm hiện tại trên địa bàn phường có khoảng 125ha trồng thanh trà (trước đây khoảng 140ha), doanh thu từ cây thanh trà vào năm 2023 ước đạt khoảng 12 tỷ đồng.

“Tuy nhiên, năm nay thanh trà mất mùa chưa từng thấy, thậm chí có vườn cây không hề ra quả. Tỷ lệ cây thanh trà cho đậu quả đạt từ 10 - 15%. Nguyên nhân dẫn đến cây thanh trà bị mất mùa do thời tiết, vì thế cây không thể phát triển và cho ra quả như kỳ vọng” - ông Bình nói.

Ông Bình cũng thông tin, mọi năm thường được mùa lại mất giá hoặc được giá nhưng mất mùa. Năm nay mất mùa chưa từng thấy, tuy nhiên cũng chưa thể nắm bắt được giá thu mua thanh trà như thế nào vì còn phụ thuộc vào thị trường. Nhìn chung việc cây thanh trà năm nay mất mùa đã ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập, đời sống của người dân trên địa phường.