Tháo gỡ điểm nghẽn, đột phá về văn hóa

Những cú hích “phá băng” của công nghiệp văn hóa

Năm 2024 là năm công nghiệp văn hóa đột phá với các chương trình có tầm vóc, sức thu hút và hiệu ứng xã hội lớn, mang đến nhiều tín hiệu tích cực trong phát triển công nghiệp văn hóa của Việt Nam. Trong đó phải kể đến Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024, concert của các chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai”, “Anh trai say hi”, chương trình “Jazz quốc tế lần thứ 1 - Nha Trang 2024”… đã tạo được hiệu ứng tích cực, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa.

Trong đó, chương trình “Jazz quốc tế lần thứ 1 - Nha Trang 2024” là minh chứng điển hình về đóng góp vào sự thành công của ngành nghệ thuật biểu diễn năm 2024 vì đây là lần đầu tiên một liên hoan nhạc Jazz được tổ chức tại Việt Nam.

Tuy nhiên, hấp dẫn và có sức hút hơn cả chính là 2 chương trình “Anh trai say hi” và “Anh trai vượt ngàn chông gai” với những con số kỷ lục, với hơn 100.000 người tham dự trực tiếp đã tạo ra điểm sáng cho ngành nghệ thuật biểu diễn. Cơn sốt săn vé concert “Anh trai vượt ngàn chông gai” và “Anh trai say hi” khiến mạng xã hội bùng nổ. Tình trạng cháy vé đều diễn ra ở các concert của 2 chương trình. Hệ thống bán vé concert của “Anh trai vượt ngàn chông gai” thậm chí còn sập chỉ sau ít phút mở bán.

Theo công bố của Google, “Anh trai say hi” và “Anh trai vượt ngàn chông gai” dẫn đầu xu hướng tìm kiếm ở lĩnh vực giải trí năm 2024. Theo các chuyên gia, sự bùng nổ của 2 chương trình này là những cú hích “phá băng” ngành công nghiệp biểu diễn trong nước, trở thành bất ngờ lớn với những người hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp biểu diễn và âm nhạc. Đây là tiền đề để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, trong đó có công nghiệp biểu diễn ở Việt Nam khi sự kiện văn hóa được nhìn nhận như một động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế.

Ở lĩnh vực điện ảnh, ghi dấu ấn mới với một số bộ phim vượt mốc 1.000 tỷ đồng là 2 đạo diễn cực “ăn khách” Trấn Thành và Lý Hải. Bên cạnh đó, với doanh thu bất ngờ trong năm 2024 từ bộ phim được thực hiện từ ngân sách nhà nước, “Đào, phở và piano” của đạo diễn Phi Tiến Sơn cũng đã gợi mở cho điện ảnh Việt Nam nhiều hướng phát triển trong thời gian tới.

Sự đột phá về công nghiệp văn hóa năm 2024 còn phải kể đến Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội với chủ đề “Giao lộ sáng tạo”, bao gồm hơn 110 hoạt động, hiện thực hóa sáng kiến của Hà Nội khi gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO. Sau 9 ngày diễn ra sôi nổi, Lễ hội thu hút gần 30 vạn du khách, lan tỏa tinh thần sáng tạo không giới hạn.

Với những kết quả rất ấn tượng, 2024 được cho là năm đột phá của công nghiệp văn hóa, tạo đà cho những hứng khởi sáng tạo nghệ thuật, gắn với kinh tế và phát triển du lịch. Điều đó cũng cho thấy tiềm năng rất lớn về công nghiệp văn hóa của Việt Nam trong thời gian tới với các chương trình tầm vóc, có sức thu hút và hiệu ứng xã hội lớn.

Gần 15 triệu khách du lịch tham quan các di sản văn hóa

Theo ông Hoàng Đạo Cương- Thứ trưởng Bộ VHTTDL, năm 2024, lĩnh vực di sản văn hóa Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực và đạt được một số thành tích đáng tự hào. Hoạt động quản lý nhà nước về di sản văn hóa được củng cố, từ việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, xây dựng và ban hành chính sách tới việc thực thi, triển khai trong thực tiễn.

Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) được Quốc hội thông qua ngày 23/11/2024 đã thể chế hóa đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước về văn hóa và di sản văn hóa, thể hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ và cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, với nhiều điểm mới, tác động sâu rộng đến mọi mặt của đời sống văn hóa, xã hội và kinh tế của đất nước; tạo nên bước chuyển cơ bản để quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của cả nước, của các địa phương.

Năm 2024, thêm 9 di tích được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, 32 di tích được xếp hạng di tích quốc gia, 55 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia được ghi danh. Đặc biệt, Việt Nam có thêm 2 di sản được UNESCO ghi danh là Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam (Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại); và “Những bản đúc nổi trên 9 đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” được ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO…

Các di sản văn hóa đã góp phần định vị thương hiệu quốc gia của Việt Nam, vừa làm tốt công tác bảo tồn di sản văn hóa gắn với phát triển kinh tế, xã hội, phát triển du lịch và bảo vệ môi trường theo đánh giá của UNESCO. Hiện Việt Nam đã tham gia 4/6 Công ước về văn hóa và di sản văn hóa của UNESCO. Đáng chú ý, Việt Nam được bầu là Phó Chủ tịch Ủy ban Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương 2 nhiệm kỳ 2020 - 2024 và 2024 - 2026, đồng thời là thành viên Hội đồng tư vấn AIC của UNESCO thẩm định các hồ sơ di sản tư liệu trình ghi danh nhiệm kỳ 2024 - 2026.

Một điểm nhấn nữa trong năm 2024 chính là việc nhiều bảo tàng đã tích cực, chủ động đổi mới, đa dạng hóa các hoạt động, từng bước đưa bảo tàng trở thành điểm đến hấp dẫn bằng việc đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng giới thiệu nội dung trưng bày và giáo dục di sản văn hóa trên không gian số… Đặc biệt, công trình Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới được mở cửa đón khách tham quan hồi tháng 11 là một trong những sự kiện nổi bật năm 2024.

“

Năm 2024 ghi dấu với nhiều sự kiện lịch sử - văn hóa, như Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Lễ kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô Hà Nội, Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, Lễ hội Vì hòa bình năm 2024, Những ngày văn hóa Việt Nam tại Liên bang Nga, Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 22 với chủ đề “Bản hòa âm đất nước”, Chương trình Xúc tiến quảng bá du lịch - điện ảnh Việt Nam tại Hoa Kỳ...