Thấp thỏm chờ tái định cư

Người dân lo lắng

Đầu tháng 10/2022, các bản Hòa Sơn, Sơn Hà của xã Tà Cạ và một khu vực của thị trấn Mường Xén xảy ra trận lũ quét lịch sử. Trong chốc lát, hàng trăm hộ dân bị mất nhà cửa, đối diện với nguy cơ sạt lở đất buộc phải di dời đến nơi ở mới. Sau đó, phương án tái định cư (TĐC) cho người dân nơi đây được tỉnh Nghệ An thống nhất.

Theo đó, về vị trí TĐC do huyện Kỳ Sơn lựa chọn, riêng kinh phí dự kiến đầu tư dự án khoảng 94 tỷ đồng, bao gồm nguồn hỗ trợ từ vốn ngân sách tỉnh (30 tỷ đồng), Ủy ban MTTQ tỉnh (25 tỷ đồng), doanh nghiệp (10 tỷ đồng) và các nguồn vốn hợp pháp khác. Trong đó, giai đoạn 1 sẽ bố trí kinh phí 35 tỷ đồng để triển khai TĐC tại bản Cầu Tám, xã Tà Cạ, thời gian thực hiện từ năm 2022 - 2023. Dù vậy, hơn 1 năm đã trôi qua, các khu TĐC vẫn chưa thể hoàn thành, người dân ngày qua ngày phải sống trong cảnh thấp thỏm lo âu, nhất là những lúc trời mưa gió.

Gia đình anh Lô Văn Tam (42 tuổi) - trú tại bản Hòa Sơn, xã Tà Cạ nằm ngay chính đường đi của dòng nước lũ, căn nhà không những bị dòng nước cuốn phăng và mong muốn của gia đình vẫn là được TĐC đến nơi an toàn hơn. Trong khi đó, do nằm ngay điểm cuối của suối Huồi Giảng, căn nhà của gia đình ông Moong Văn Thi (57 tuổi) - trú bản Bình Sơn 1, xã Tà Cạ bị lũ đánh sập, đến nay vẫn chưa thể dọn đến nơi an toàn mà phải dựng lán ở tạm rộng gần 20m2. “Đến hôm nay, gia đình tôi vẫn chưa có nhà ở. Hiện 11 người trong gia đình tôi đang tá túc ở căn lều tạm trên đất mượn của hàng xóm. Chúng tôi mong mỏi từng ngày để được tái định cư” - ông Thi mong muốn.

Ngoài bị ảnh hưởng trực tiếp sau trận lũ quét, nhiều hộ dân khác phải đối diện với tình trạng sạt lở nghiêm trọng, nên vẫn thuộc diện di dời đến nơi ở mới. Tuy nhiên, cũng như bao hộ khác, mong ước TĐC cứ kéo dài ngày này qua tháng khác, và không biết chờ đợi đến bao giờ.

Anh Vi Văn Truyền - Trưởng bản Hòa Sơn cho biết: Sau lũ, bản có 72 hộ trong diện phải di dời, trong đó có đến 54 hộ không có nhà cửa phải dựng lều tạm chờ ngày TĐC. Do chờ đợi quá lâu, một số hộ dân có điều kiện kinh tế đã tự tìm đất, xây dựng nhà; một số hộ khác có đất đã phải dựng nhà tạm. Các hộ không có nơi ở đành phải xoay xở đi ở nhờ nhà anh em, họ hàng đợi ngày được di dời TĐC.

Nguyên nhân do đâu?

Sau trận lũ quét, huyện Kỳ Sơn và tỉnh Nghệ An đã tìm địa điểm xây dựng khu TĐC khẩn cấp cho người dân. Cuối tháng 12/2022, UBND huyện Kỳ Sơn phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 xây dựng cơ sở hạ tầng khu TĐC di dời khẩn cấp cho nhân dân thị trấn Mường Xén và xã Tà Cạ, với kinh phí 94 tỷ đồng. Từ đó đến nay, khu tái định cư này vẫn chưa thể triển khai xây dựng vì vướng thủ tục, trong đó có việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng tự nhiên.

Ông Nguyễn Văn Long - Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng huyện Kỳ Sơn cho biết: Huyện có địa hình dốc, rất khó bố trí được địa điểm có mặt bằng rộng làm nơi TĐC. Dù vậy, sau nhiều nỗ lực, huyện cũng đã tìm được 2 điểm TĐC cho bà con tại bản Cầu Tám, xã Tà Cạ (diện tích khoảng 8,6ha) và phía sau Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện (diện tích khoảng 3,9ha).

Riêng điểm mặt bằng 3,9ha, đã bắt đầu khởi công, với tiến độ như hiện nay, gần cuối năm 2023 cơ bản sẽ hoàn thành, bàn giao cho người dân để xây nhà ở. Điểm TĐC tại bản Cầu Tám hiện vẫn chưa thể triển khai thi công do vướng vào đất rừng tự nhiên. Huyện đã trình lên các cơ quan cấp trên xem xét giải quyết tháo gỡ tình trạng này. Được biết, qua thống kê, khảo sát, lấy ý kiến, huyện Kỳ Sơn xác định có 102 gia đình xác nhận sẽ chuyển đến khi khu TĐC.

Trao đổi với phóng viên Báo Đại Đoàn Kết, ông Thò Bá Rê - Phó Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn cho biết: Về điểm TĐC tại bản Cầu Tám hiện vẫn đang trong quá trình đánh giá tác động môi trường và chuyển đổi mục đích đất rừng tự nhiên sang đất ở.

“Với nội dung này, về phía huyện cơ bản đã thực hiện xong, phần còn lại thuộc UBND tỉnh Nghệ An, Trung ương. Chúng tôi cũng mong muốn các cấp nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc, để địa phương triển khai nhằm sớm đưa người dân di dời đến nơi ở mới an toàn”- ông Rê cho biết thêm.