Thế giới đứng trước khủng hoảng nguồn nước

Ngày 20/10, thông tin từ GCEW cho rằng khủng hoảng nguồn nước ngày càng lan rộng, không chỉ ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp mà còn tác động xấu tới cuộc sống của con người cũng như tất cả các sinh vật khác. Khô hạn, thiếu nước ngọt nghiêm trọng còn dẫn tới các cuộc tranh chấp, kể cả xung đột vũ trang. Theo GCEW, khủng hoảng nước có thể khiến GDP trung bình của các nước có thu nhập cao giảm 8% vào năm 2050 và các nước có thu nhập thấp giảm tới 15%.

“Khủng hoảng nước tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Suy giảm kinh tế sẽ là hậu quả của thay đổi lượng mưa và nhiệt độ tăng do biến đổi khí hậu, cùng với tổng lượng nước dự trữ giảm và tình trạng thiếu nước sạch và vệ sinh. Đã đến lúc phải thay đổi cách nghĩ khi coi nước là “món quà dồi dào của thiên nhiên” - Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới Ngozi Okonjo-Iweala, đồng Chủ tịch của GCEW cảnh báo. Trong khi đó, một đồng Chủ tịch GCEW khác, Tổng thống Singapore Tharman Shanmugaratnam, nhấn mạnh phải xem nước là vấn đề toàn cầu, trước khi quá muộn.

Theo Viện Tài nguyên thế giới (WRI), tại thời điểm này, khoảng một nửa dân số thế giới (4 tỷ người) đang đối mặt với tình trạng căng thẳng về nước ít nhất 1 tháng mỗi năm và tình trạng thiếu nước sẽ ngày càng trở nên tồi tệ hơn.

Hiện tại, 25 quốc gia đang phải đối mặt với mức "căng thẳng cao cực độ" về tài nguyên nước. Bahrain, Cyprus, Kuwait, Liban và Oman là những nước phải đối mặt với tình trạng nghiêm trọng nhất, tiếp đó là Chile, Hy Lạp và Tunisia. Tại khu vực Trung Đông và Bắc Phi, có nơi 83% dân số bị ảnh hưởng cục bộ.

Tiến sĩ Samantha Kuzma (thuộc WRI) cho rằng, nguy cơ mất an ninh lương thực do thiếu nước sản xuất đã ở mức phải báo động. Mía, lúa mì, gạo và ngô bị ảnh hưởng đặc biệt. Trong khi đó, trên phạm vi toàn cầu, nhu cầu sử dụng nước không ngừng gia tăng. Nhu cầu đã tăng gấp đôi kể từ năm 1960, do sự bùng nổ của nông nghiệp, nhu cầu ngày càng cao về sản xuất năng lượng, các ngành công nghiệp và sự tăng trưởng của dân số.

“Là một nguồn tài nguyên, nước đang ngày càng khan hiếm hơn trong bối cảnh loài người và hầu hết sinh vật sống trong tự nhiên đều cần nước hơn khi các đợt nắng nóng tấn công ngày càng dữ dội, đặt thế giới vào cuộc khủng hoảng nước chưa từng có” - tiến sĩ Kuzma nói.

Dẫn chứng cụ thể, bà Victoria Kwakwa - Phó Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) tại các khu vực miền Đông và miền Nam châu Phi cho biết các khu vực này đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nước ở mức độ nghiêm trọng. Mùa màng thất bát, gần một nửa (trong khoảng 247 triệu người trong khu vực) có nguy cơ mất an ninh lương thực ngay vào năm sau (2025).

Bà Asma - một nông dân Morocco cho biết, nhiều nước châu Phi đang phải hứng chịu hạn hán kéo dài từ năm này sang năm khác. “Mưa không đủ làm đầy các dòng sông do nắng nóng khiến nước bốc hơi quá mạnh. Chúng tôi thường trồng trọt và chăn nuôi gia súc dọc theo các con sông nhưng cuộc sống ngày một nhọc nhằn. Nhiều người phải bỏ làng đi tìm việc ở nơi khác. Còn lũ trẻ thì không đủ no” - bà Asma than thở.

Tình hình tại Tunisia cũng không khá hơn. Bà Mahdouani, người làm nghề thu mua nông sản cho biết ngày càng khó gom hàng khi mà bản thân những người nông dân cũng không đủ lúa gạo. “Mặc dù hai bên đã ký kết hợp đồng và chúng tôi đã ứng trước một phần tiền ngay từ đầu vụ, nhưng kết quả rất nhỏ. Những vùng ruộng đất bỏ hoang ngày càng nhiều. Mưa ít, nước sông cạn, ngay cả nguồn nước ngầm cũng sụt giảm nghiêm trọng” - bà Mahdouani nói và cho biết thêm rằng nhiều thương nhân đã phải bỏ tiền ra làm giếng khoan cho nông dân lấy nước tưới.

Tuy nhiên, khủng hoảng nước không chỉ diễn ra với các nước nghèo, mà ngay cả những quốc gia giàu có cũng bị ảnh hưởng. Tổ chức từ thiện cứu trợ lương thực Foodbank cho biết gần một nửa số hộ gia đình có thu nhập thấp ở Australia (thu nhập dưới 20.000 USD/năm) đang đứng trước nguy cơ mất an ninh lương thực.

Một trong những nguyên nhân là do thiếu nguồn nước cho cây trồng và vật nuôi. Chính quyền các địa phương Australia đã rất nỗ lực tìm giải pháp hạn chế tác hại từ vấn đề này, nhưng không phải lúc nào cũng hiệu quả.

“Việc các quốc gia giàu có cũng phải đối phó với nạn thiếu lương thực cũng không có gì lạ, khi mà thế giới ngày càng thiếu nước dành cho sản xuất nông nghiệp. Chính vì thế, càng cần phải coi khủng hoảng nước là vấn nạn toàn cầu và phải gấp rút tăng cường sự hợp tác, đồng thời phải bảo vệ một cách đầy đủ không chỉ nguồn nước mặt mà cả nguồn nước ngầm trước khi hành tinh trở nên khô khốc” - M.Olivier, nhà khoa học về nước người Tunisia nói.

“

Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Science cho rằng 25% dân số thế giới đang sống trong lưu vực có xu hướng suy giảm lượng nước. Các nhà khoa học đến từ Mỹ, Pháp và Saudi Arabia đã xem xét 1.972 hồ và hồ chứa lớn trên Trái đất, trong vòng 20 năm và cho biết có tới 53% số hồ và hồ chứa nước bị suy giảm khả năng trữ nước. Cụ thể là số nước bị mất đi gấp 17 lần lượng nước ở hồ Mead, hồ chứa lớn nhất của Mỹ. Cùng đó, nước các dòng sông, trong đó có hệ thống sông Amazon đã suy giảm ở mức báo động.