Nhằm đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà ở xã hội (NOXH), Bộ Xây dựng đã đề xuất đối với Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất gói vay 120.000 tỷ đồng và nghiên cứu gói vay ưu đãi mới cho người mua NOXH với lãi suất vay thấp hơn lãi suất vay thương mại từ 3-5%.
Kiến nghị thêm gói vay ưu đãi giá rẻ
Gói vay mới được đề xuất lãi suất giảm 3-5% so với lãi vay thương mại, thời hạn vay 10 - 15 năm.
Như vậy mức lãi đề xuất này mềm hơn gói tín dụng ưu đãi đang thực hiện (thấp hơn 1,5-3% lãi vay thương mại). Bộ Xây dựng nêu quan điểm, gói ưu đãi này sẽ tạo thêm động lực cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp vay tiền mua nhà.
Giới chuyên gia cũng nhận định, khi gói hỗ trợ lãi suất 120.000 tỷ đồng bị ế ẩm với nguyên nhân chính được chỉ ra là, do người dân e ngại lãi suất về sau sẽ cao, thì việc thiết kế gói ưu đãi mới hay sửa tín dụng cũ là điều nên làm.
Nói về vấn đề này, TS Huỳnh Phước Nghĩa - chuyên gia bất động sản cho rằng, lãi vay ưu đãi vì mục đích hỗ trợ cho người thu nhập thấp mua NOXH thì nên duy trì ở mức thấp hơn, hoặc bằng lãi huy động của các ngân hàng. Giá NOXH hiện nay đang duy trì ở mức cao vì các chi phí đầu tư ban đầu cao. Do vậy, lãi vay ưu đãi cho người mua nhà nên duy trì ở mức khoảng 5%/năm là phù hợp.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Thanh Huy - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Becamex cũng cho hay, lãi vay cho người lao động vẫn cao trong khi đó, thời gian vay ngắn. “Nếu chúng ta kéo dài thời gian vay cho người lao động thì sẽ tạo điều kiện lớn cho người lao động được sở hữu NOXH” – ông Huy nhấn mạnh.
Cần sự vào cuộc quyết liệt
Thời gian qua Chính phủ rất quan tâm tạo nguồn cung nhà ở cho người lao động thu nhập thấp ở đô thị, đặc biệt là khu công nghiệp. Nhà nước khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp theo cơ chế thị trường. Trong đó, Nhà nước chủ trương huy động nguồn lực của xã hội, từ các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế bất động sản lớn, có cơ chế, thu hút nguồn lực của các nhà đầu tư nước ngoài để phát triển NOXH.
Về nguồn vốn, Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước triển khai gói 120.000 tỷ đồng, tuy nhiên gói 120.000 tỷ đồng cho NOXH phát sinh dư nợ rất thấp.
Ông Nguyễn Hữu Đường - Chủ tịch Tập đoàn Hoà Bình cho biết, bản thân DN vừa là chủ đầu tư, vừa là chủ xây dựng. Xây dựng NOXH, nếu nói về luật không có gì khó khăn. Cụ thể, Luật Nhà ở năm 2013 quy định diện tích đất, khu vực xây dựng NOXH. Hàng năm phải công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của tỉnh. Bên cạnh đó, làm NOXH, DN được miễn tiền sử dụng đất và tăng 50% mật độ xây dựng. “Rõ ràng, Luật Nhà ở rất ưu tiên NOXH” - ông Đường nói. Cũng theo quy định của Luật Nhà ở, hiện có 11 đối tượng mua nhà như: Người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ thuộc trường hợp được hỗ trợ cải thiện nhà ở theo quy định của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng; Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn…
Như vậy, mọi quy định đều có trong luật nhưng muốn làm được, việc đầu tiên UBND tỉnh, thành phố phải có quỹ đất được giải phóng mặt bằng. Thế nhưng, riêng TP Hà Nội, 10 năm nay chưa có quỹ đất sạch nào để đấu thầu chủ đầu tư trong nội thành.
Ông Đường cho biết, hiện DN có 2 khu đất tại Lĩnh Nam (Hoàng Mai, Hà Nội). “Chúng tôi mua đất định làm nhà ở thương mại bởi nhà ở thương mại bán kiếm tiền dễ hơn. Thế nhưng tháng 11/2021, TP Hà Nội kêu gọi khuyến khích kêu gọi NOXH nên tôi xin chuyển sang làm NOXH” – ông Đường cho hay.
Dự án đã trải qua nhiều lần lấy ý kiến các sở ban ngành, lấy ý kiến Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét đất ở đây có làm NOXH hay không? “Hiện 1 dự án được cấp chủ trương từ ngày 24/4/2023 nhưng thủ tục vẫn chưa xong. Còn 1 dự án UBND TP Hà Nội vẫn chưa cấp chủ trương đầu tư” – ông Đường cho biết thêm.
Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), hệ thống pháp luật đang ngày càng được hoàn thiện theo hướng bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và sát thực tiễn hơn. Đáng chú ý, trong Luật Nhà ở mới, đối với những DN định hướng phát triển NOXH sẽ nhận được nhiều ưu đãi với các cơ chế thông thoáng hơn; 20% quỹ đất nhà sẽ thuộc trách nhiệm quy hoạch của từng địa phương, căn cứ vào đó các địa phương sẽ có chính sách phát triển nhà ở, bố trí quỹ đất thực sự phù hợp. Đồng thời chủ đầu tư sẽ được miễn trừ thuế toàn bộ phần diện tích xây NOXH mà không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất và thủ tục xin miễn trừ. Nhà nước cũng chỉ áp dụng biên độ lợi nhuận ở phần diện tích xây NOXH cũng được xem là “điểm cộng” để tăng sức hút đầu tư.