Thị trường bất động sản: Cần hệ thống pháp luật hoàn thiện

Thông tin này được đưa ra tại hội thảo “Phát triển thị trường bất động sản, nhà ở minh bạch, bền vững thúc đẩy quá trình đô thị hóa và phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, ngày 27/11, tại TP HCM.

Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Ban Kinh tế Trung ương nhận định, không gian đô thị ngày càng được mở rộng, tốc độ tăng trưởng và số lượng đô thị tăng nhanh, tỷ lệ đô thị hoá tăng từ 30,5% năm 2010 lên 39,3% năm 2020 tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Đô thị hoá đã góp phần đa dạng hoá các loại hình kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, cũng theo ông Hiển, đô thị hoá và phát triển đô thị nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém. Quá trình đô thị hoá còn mất cân đối, sự phân biệt đối xử và phúc lợi xã hội giữa người di cư, nhập cư với dân cư thành thị còn nhiều; người nhập cư khó tiếp cận các dịch vụ cơ bản và các cơ hội việc làm tại đô thị.

Hệ thống đô thị phát triển với mật độ thấp, manh mún, nhiều nơi còn mang tính tự phát. Số lượng đô thị tuy nhiều nhưng chất lượng đô thị còn kém, khả năng chống chọi yếu, thiếu bền vững.

Từ việc đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa và phát triển đô thị, ông Hiển cho biết đã đặt ra những yêu cầu cao về phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đặc biệt là thị trường BĐS công nghiệp và nhà ở cho cư dân đô thị.

Theo số liệu của Bộ Xây dựng, dự báo nhu cầu về nhà ở giai đoạn 2021-2030 sẽ tiếp tục gia tăng, đặc biệt tại các khu vực đô thị. Tỷ lệ dân số đô thị hiện khoảng 40% và sẽ tăng lên khoảng 45% vào năm 2030 đòi hỏi mỗi năm phải tăng thêm khoảng 70 triệu m2 nhà ở đô thị.

Nhu cầu mới về nhà ở sẽ tiếp tục tập trung ở một vài thành phố lớn và các khu công nghiệp như TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu; phía Bắc tập trung chủ yếu khu vực Hà Nội và một số thành phố vệ tinh như Bắc Ninh, Hải Dương, Hải Phòng.

Riêng hai thành phố lớn có sức hút dân số cao, đòi hỏi gia tăng nhanh diện tích nhà ở đô thị chiếm trên 50% diện tích đất đô thị của cả nước và 75% tăng trưởng không gian đô thị với khoảng 2/3 lượng nhu cầu nhà ở hàng năm.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, cho biết sự phát triển của thị trường giai đoạn 2015 - 2020 vẫn chưa thực sự bền vững, còn tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định. Giá cả hàng hóa bất động sản, đặc biệt là giá nhà ở vẫn đứng ở mức cao và vẫn giữ xu hướng tăng, nhất là tại các đô thị lớn (Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng).

Thiếu sản phẩm có quy mô vừa và nhỏ, có giá cả phù hợp với nhu cầu của đại đa số người dân, đặc biệt thiếu loại hình nhà ở cho thuê, nhà ở xã hội; có dấu hiệu thừa nguồn cung nhà ở cao cấp.

Việc huy động nguồn lực để triển khai các chương trình phát triển nhà ở xã hội phục vụ các đối tượng chính sách xã hội, người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị, các khu công nghiệp còn hạn chế. Tình trạng đầu tư tràn lan, tự phát hay các dự án chậm tiến độ, đầu tư không đồng bộ, thiếu kết nối hạ tầng còn diễn ra tương đối phổ biến, hàng tồn kho nhiều gây lãng phí tài nguyên đất đai và vốn đầu tư của xã hội.

Theo đại diện Bộ Xây dựng, hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực BĐS đã từng bước được hoàn thiện nhưng vẫn chồng chéo, chưa đồng bộ làm cản trở thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh. Trong khi đó, tính minh bạch của thị trường, từ hoạt động đầu tư, tạo lập BĐS đến hoạt động giao dịch mua, bán, chuyển nhượng, cho thuê vẫn còn hạn chế. Hệ thống thông tin chưa hoàn chỉnh và bị phân mảnh do nhiều cơ quan quản lý. Tình trạng đầu cơ còn diễn ra khá phổ biến ở các địa phương nhất là tại các khu đô thị lớn…

“Do đó, để phát triển thị trường BĐS minh bạch, bền vững, các cơ quan quản lý Nhà nước cần phải hoàn thiện thể chế pháp luật đồng bộ trong thời gian tới như Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở…”, ông Sinh nhận định.

Nhu cầu mới về nhà ở sẽ tiếp tục tập trung ở một vài thành phố lớn và các khu công nghiệp phía Nam TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu; phía Bắc tập trung chủ yếu ở Hà Nội và một số thành phố như Bắc Ninh, Hải Dương, Hải Phòng. Riêng hai thành phố lớn có sức hút dân số cao, đòi hỏi gia tăng nhanh diện tích nhà ở đô thị chiếm trên 50% diện tích đất đô thị của cả nước và 75% tăng trưởng không gian đô thị với khoảng 2/3 lượng nhu cầu nhà ở hàng năm.