Thiệt hại do mưa lũ tại Quảng Ninh: Bất cập từ quy hoạch
Theo các chuyên gia, việc đổ thải hiện nay của các DN than chưa tuân thủ thiết kế được duyệt, hệ thống thoát nước, kè chắn, hồ lắng cho các bãi thải thiếu đồng bộ đã dẫn đến hậu quả gây ngập úng khai trường và sạt lở xuống các khu dân cư xung quanh.
Đoàn thực địa của Bộ Xây dựng tại Quảng Ninh.
Đợt mưa lũ tại Quảng Ninh vừa qua đã khiến nhiều nơi bị sạt lở, ngập úng, gây thiệt hại nặng nề về người và của. Bộ Xây dựng mới đây đã cử đoàn công tác về Quảng Ninh nhằm khảo sát, xem xét lại toàn bộ quy hoạch tại các khu dân cư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
Rà soát lại toàn bộ quy hoạch
Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng trong chuyến thực địa hiện trường, kiểm tra các điểm sạt lở, ngập úng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh để đánh giá mức độ chịu ảnh hưởng của các công trình trong đợt mưa lũ vừa qua.
Có thể khẳng định, chưa bao giờ, người dân Quảng Ninh phải đối mặt với trận mưa lũ lớn đến như vậy. Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Ninh, đợt mưa lũ vừa qua đã khiến toàn tỉnh thiệt hại nặng nề về người và tài sản, trong đó 17 người thiệt mạng, 32 người bị thương; 104 ngôi nhà bị đổ; 9.046 nhà bị ngập, ngập 3 trạm xử lý nước, trôi hàng vạn tấn than; hơn 30.000 thợ mỏ phải tạm nghỉ việc. Ước tính thiệt hại khoảng 2.700 tỉ đồng, trong đó ngành than là 1.200 tỉ đồng.
Trước những thiệt hại lớn do thiên tai gây ra tại các tỉnh Quảng Ninh, Điện Biên vừa qua, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết, sẽ ra văn bản yêu cầu các địa phương rà soát lại toàn bộ công tác quy hoạch, xây dựng các khu dân cư, hạ tầng kỹ thuật phòng tránh nguy cơ mất an toàn khi có thiên tai.
Theo đánh giá của Cục Giám định Nhà nước về chất lượng các công trình xây dựng, quy hoạch chung đô thị và các điểm dân cư của tỉnh Quảng Ninh nói chung và thành phố Hạ Long nói riêng với các quy hoạch ngành vẫn còn những bất cập cần rút kinh nghiệm và sớm có kế hoạch khắc phục.
Hạ tầng kỹ thuật công trình nhất là hệ thống thoát nước từ đất liền ra biển chưa đáp ứng được yêu cầu và chưa phù hợp với địa hình, địa chất khu vực. Mặt khác, công tác bảo trì và định kỳ kiểm tra, đánh giá chất lượng, an toàn của công trình đập xỉ than cũng chưa được đảm bảo.
Nguy cơ từ các bãi thải than
Lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh cũng thừa nhận, phần lớn các công trình hạ tầng kỹ thuật xây dựng trên các triền đồi, nhất là nhà dân. Dù các công trình này đã được cấp phép xây dựng nhưng trong quá trình xây dựng không có kỹ thuật xử lý địa chất nên khi xảy ra thiên tai dễ mất an toàn.
Đáng chú ý, một trong những bất cập hiện nay chính là quy hoạch ngành than. Theo nhận định của Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh, hiện ngành than chưa có quy hoạch chung mà chỉ có quy hoạch của các công ty thành viên và được thực hiện trong ranh giới khai thác nên thiếu tính kết nối hạ tầng giữa khu vực khai thác, sản xuất và các khu dân cư lân cận.
Đại diện ngành than cũng thừa nhận thiệt hại trong đợt mưa lũ vừa qua là bài học đắt giá và ngành đang phải thực hiện các giải pháp trước mắt và lâu dài như gia cố đập chắn, nạo vét bãi chứa, về lâu dài phải hoàn thành Quy hoạch chung, nghiên cứu lại toàn bộ các quy chuẩn tiêu chuẩn trong thiết kế các bãi thải.
Theo các chuyên gia, việc đổ thải hiện nay của các DN than chưa tuân thủ thiết kế được duyệt, hệ thống thoát nước, kè chắn, hồ lắng cho các bãi thải thiếu đồng bộ đã dẫn đến hậu quả gây ngập úng khai trường và sạt lở xuống các khu dân cư xung quanh.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cho biết, Bộ sẽ yêu cầu các địa phương rà soát lại toàn bộ công tác quy hoạch khu dân cư, hạ tầng kỹ thuật đáp ứng yêu cầu phòng chống thiên tai và giảm nhẹ thiệt hại. Hiện nay Bộ Xây dựng đang hoàn thiện các quy chuẩn về hạ tầng kỹ thuật sẽ giúp cho các địa phương có cơ sở lập, thẩm định các nội dung quy hoạch hạ tầng kỹ thuật.
Tỉnh Quảng Ninh và các địa phương cần tập trung xử lý các vấn đề như ban hành quy chế quản lý nhà ở riêng lẻ, chuẩn bị “kịch bản” ứng phó trước mùa mưa lũ đối với toàn bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, nhất là cấp, thoát nước.
