Thổ Nhĩ Kỳ đang làm xáo trộn chiến sự Syria

Binh sỹ Thổ Nhĩ Kỳ trên tuyến đường tiến vào
lãnh thổ phía Bắc Syria. (Nguồn: AFP).

Phe phái thân Mỹ đánh lẫn nhau

Hôm 29/8, Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo sẽ tiếp tục tấn công người Kurd nếu như họ không chịu rút về bờ Đông sông Euphrates. Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh các cuộc xung đột giữa phe nổi dậy Syria và lực lượng người Kurd (còn gọi là YPG) - cả hai đều được Mỹ hậu thuẫn - trở nên hết sức căng thẳng ở miền Bắc Syria, khi phe nổi dậy đánh chiếm nhiều ngôi làng từ tay người Kurd trong khi máy bay của Thổ không kích nhiều vị trí của người Kurd, khiến hàng chục người thiệt mạng.

Chiến sự mới nổ ra cho thấy rằng Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng họ hậu thuẫn ở Syria đang tăng cường ngăn chặn người Kurd chiếm thêm các phần lãnh thổ ở miền Bắc Syria, đặc biệt là khu vực dọc biên giới giữa hai nước. Điều này cho thấy tín hiệu cuộc xung đột còn tiếp tục lan rộng.

Chính quyền Ankara thậm chí còn đe dọa sẽ tập trung nguồn lực và ưu tiên của họ cho cuộc chiến mới này, thay vì tập trung tiêu diệt nhóm khủng bố IS. Cùng lúc, Thổ Nhĩ Kỳ - một đồng minh của NATO - cũng tự đặt mình ở thế đối đầu với Mỹ, nước vốn xem người Kurd như đồng minh chủ chốt của họ trong cuộc chiến chống IS.

Mỹ hiện nay tỏ ra hết sức lúng túng bởi 2 phe phái mà họ hậu thuẫn từ trước tới nay vốn coi nhau là kẻ thù và giờ đang đánh nhau tan tác.

Chiến sự trở nên căng thẳng kể từ sau khi 1 trái rocket bắn trúng 2 xe tăng của Thổ Nhĩ Kỳ khiến 1 binh sỹ của họ thiệt mạng và 3 binh sỹ khác bị thương ở miền Bắc Syria. Thổ Nhĩ Kỳ, vốn có hiềm khích với lực lượng chống đối người Kurd trong nước, đã đổ tội cho lực lượng người Kurd ở Syria (YPG).

Cuối tuần trước, phe nổi dậy mà Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn cho hay họ đã chiếm được 10 ngôi làng từ tay YPG, trong khi cũng chiếm được 4 ngôi làng từ tay IS. Hãng thông tấn Anadolu của Thổ cũng cho hay các cuộc không kích của họ đã tiêu diệt 25 “kẻ khủng bố” người Kurd và phá hủy 5 tòa nhà có các tay súng người Kurd ẩn náu nhằm ngăn chặn bước tiến của phe nổi dậy Syria.

Tổ chức quan sát nhân quyền tại Syria cho hay các cuộc không kích và pháo kích của Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến ít nhất 20 thường dân thiệt mạng và làm bị thương hàng chục người khác trong đêm 28 và rạng sáng 29-8.

Trong khi đó, đại diện của lực lượng dân quân YPG nói trong một tuyên bố mới rằng họ không hề nhằm vào lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ “dù đã chịu tổn thất”, thêm rằng để ổn định miền Bắc Syria thì mục tiêu chính là phải tiêu diệt IS chứ không phải lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ.

Mục đích của Thổ Nhĩ Kỳ

Cả Thổ Nhĩ Kỳ và phe nổi dậy Syria thân Thổ đều cáo buộc YPG tấn công họ. Họ nói rằng người Kurd đã phá vỡ cam kết di chuyển lực lượng về bờ Đông sông Euphrate, điều mà giới chức quân sự Mỹ cũng yêu cầu trước đó, và đang tiếp tục dồn quân chiếm lãnh thổ. Trong khi đó, YPG khẳng định rằng họ đã rút quân.

Shervan Derwish, một người phát ngôn của lực lượng người Kurd ở Manbij, nói rằng “các cuộc chiến vẫn tiếp diễn”. Ít nhất có khoảng từ 20 đến 25 cuộc không kích mà Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện đã tấn công các khu vực nằm giữa Manbij và thị trấn Jarabulus hồi tuần trước.

“Thổ Nhĩ Kỳ không đến đây để tiêu diệt IS, mà để tiêu diệt chúng tôi” - Derwwish nói trong cuộc phỏng vấn với hãng tin AFP.

Mối quan ngại của Thổ Nhĩ Kỳ về việc người Kurd mở rộng lãnh thổ xuất hiện sau khi lực lượng này đẩy lùi IS khỏi thị trấn Mabij hồi đầu tháng và sau đó bắt đầu đưa quân về phía Bắc hướng tới thị trấn Jarabulus. Để đáp trả, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, trong chiến dịch mang tên Euphrates Shield của mình, đã đánh phủ đầu người Kurd để lực lượng này không chiếm được Jarabulus.

Nguyên nhân sâu xa của động thái của Thổ Nhĩ Kỳ là do họ lo ngại rằng việc YPG chiếm được thêm nhiều vùng lãnh thổ như hiện nay sẽ tạo một hành lang kết nối giữa 2 khu vực người Kurd ở Tây Bắc Syria, và cuối cùng dẫn tới việc hình thành một nhà nước độc lập của người Kurd dọc biên giới với Thổ.

Điều này thể hiện rõ nhất trong một tuyên bố mà Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đưa ra tại thành phố Gaziantep hồi cuối tuần trước, trong đó nói rằng ông đã cam kết sẽ chiến đấu chống lại IS và sẽ quét sạch đảng Liên minh Dân chủ người Kurd ở Syria.