Thủ tướng: Người dân là chủ thể của ứng phó với đe dọa an ninh phi truyền thống
Thủ tướng chỉ đạo phải nâng cao tính dự báo, cảnh báo, nắm chắc tình hình, diễn biến và có thích ứng kịp thời, linh hoạt, hiệu quả dựa trên cơ sở dữ liệu, khoa học, công nghệ, chuyển đổi số.
Sáng 18/9, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Hội nghị toàn quốc triển khai Nghị quyết số 147/NQ-CP ngày 22/5/2025 của Chính phủ về Chiến lược tổng thể quốc gia phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Nghị quyết 147).
Hội nghị do Bộ Công an chủ trì tổ chức. Dự hội nghị có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Lương Tam Quang; Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố.
Hội nghị đánh giá, các đe dọa an ninh phi truyền thống là vấn đề cấp thiết mang tính toàn cầu, có tác động to lớn, sâu sắc, toàn diện ở mức độ và phạm vi chưa từng có đến mọi quốc gia, khu vực.
Việt Nam là một trong những quốc gia chịu tác động nghiêm trọng và toàn diện từ các mối đe dọa an ninh phi truyền thống, biểu hiện trên nhiều phương diện với cấp độ mới, mức độ nguy hiểm ngày càng cao, tác động mạnh mẽ, sâu sắc đến mọi lĩnh vực từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội đến quốc phòng, an ninh.
Các chiến lược liên quan của Đảng, Nhà nước ban hành thời gian qua đã đề ra nhiều giải pháp để ứng phó với các thách thức, đe dọa an ninh phi truyền thống. Ngày 22/5/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị quyết 147/NQ-CP ban hành Chiến lược tổng thể quốc gia phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây là bước đi tiên phong, đột phá của Việt Nam, khẳng định quyết tâm chính trị cao của Đảng, Nhà nước, đồng thời góp phần nâng cao uy tín quốc gia, thể hiện trách nhiệm trước cộng đồng quốc tế trong ứng phó các thách thức toàn cầu.
Chiến lược xác định 8 quan điểm chỉ đạo lớn và các mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045, trước mắt ưu tiên ở một số lĩnh vực như biến đổi khí hậu; môi trường, an ninh mạng; an ninh y tế; phòng, chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, khủng bố.
Chiến lược đề ra 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm gồm hình thành cơ chế điều hành, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống; Hoàn thiện hệ thống pháp luật, xây dựng cơ chế phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống; Nâng cao năng lực dự báo chiến lược, hiệu quả quản lý nhà nước, quản trị quốc gia, kiểm soát rủi ro để chủ động phòng ngừa, ứng phó, thích ứng với các đe dọa an ninh phi truyền thống; Đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, tạo thế và lực, huy động sức mạnh toàn dân, tận dụng mọi nguồn lực cho phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống; Tăng cường thông tin, truyền thông nâng cao nhận thức, chủ động xây dựng kế hoạch, tổ chức tập huấn, diễn tập các kịch bản phòng ngừa, giảm nhẹ, cứu trợ, phục hồi, tái thiết và phát triển trong các trường hợp, tình huống cụ thể; Chú trọng bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ tham gia phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống; Đẩy mạnh chuyển đổi số kết hợp nghiên cứu phát triển lý luận, nghiên cứu chuyển giao, ứng dụng khoa học và công nghệ trong phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống; Tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống.
Tại hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan ở Trung ương và lãnh đạo các địa phương đã thảo luận, phân tích, nêu rõ các đe dọa an ninh phi truyền thống như ô nhiễm môi trường, thiên tai, dịch bệnh, di cư tự do, tội phạm xuyên quốc gia, khủng bố, ma túy, buôn bán người, rửa tiền, tội phạm kinh tế quốc tế, tội phạm công nghệ cao...; đồng thời đề xuất nhiều giải pháp, cũng như thể hiện quyết tâm, quyết liệt phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống theo Nghị quyết 147/NQ-CP của Chính phủ.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao ý nghĩa quan trọng của hội nghị, qua đó thống nhất về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống; đánh giá cao báo cáo trung tâm của Bộ Công an và tham luận của các đại biểu nội dung đầy đủ, toàn diện, sát thực tiễn, thể hiện tâm huyết, trách nhiệm, đề xuất nhiều nội dung, giải pháp thiết thực, khả thi.
Thủ tướng Chính phủ cho biết, Đảng, Nhà nước nhận thức rất sớm về vấn đề an ninh phi truyền thống và đã ban hành nhiều nghị quyết, chiến lược, pháp luật về phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống. Đặc biệt là Nghị quyết 51-NQ/TW ngày 05/9/2019 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia, Kết luận 81-KL/TW ngày 04/6/2024 của Bộ Chính trị về ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường…
Đồng thời, hệ thống pháp luật liên quan an ninh phi truyền thống cũng được bổ sung, hoàn thiện, thể chế hóa quan điểm của Đảng, nội luật hóa các cam kết quốc tế của Việt Nam và đáp ứng tốt hơn yêu cầu thực tiễn.
Phân tích bối cảnh, tình hình, Thủ tướng Chính phủ lưu ý, các đe dọa an ninh phi truyền thống ngày càng diễn biến khó lường, tác động mạnh mẽ, toàn diện đến toàn thế giới, trong đó tác động đến sự phát triển bền vững của Việt Nam, đời sống của nhân dân như đại dịch COVID-19, biến đổi khí hậu, thiên tai, thời tiết cực đoan bất thường; mặt trái của sự phát triển của khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, an ninh mạng thông tin; an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, tội phạm xuyên quốc gia…
“Tác động của an ninh phi truyền thống có tính toàn dân, toàn diện, toàn cầu nên phải có sự chung tay, đoàn kết quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương; không một quốc gia nào an toàn khi có một quốc gia khác đang bị đe dọa; không ai an toàn khi thế giới mất an toàn,” Thủ tướng nhấn mạnh.
Phân tích mối quan hệ giữa phòng ngừa và ứng phó, Thủ tướng Chính phủ cho rằng phòng ngừa phải chủ động, bền vững; ứng phó phải kịp thời, hiệu quả. Theo đó, phải nâng cao tính dự báo, cảnh báo, nắm chắc tình hình, diễn biến và có thích ứng kịp thời, linh hoạt, hiệu quả dựa trên cơ sở dữ liệu, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Nêu rõ 2 mục tiêu chiến lược 100 năm, Thủ tướng Chính phủ cho rằng phải có các mục tiêu cụ thể, trong đó phải phát triển nhanh, bền vững; đảm bảo an ninh, an toàn, an dân; không để xảy ra sự cố, trong trường hợp không may xảy ra sự cố phải xử lý nhanh, hiệu quả.
Với quan điểm phòng ngừa là chiến lược, cơ bản, lâu dài, quyết định, bền vững; ứng phó là cấp bách, kịp thời, hiệu quả, vừa mang tính đột xuất, song vừa mang tính thường xuyên; phải có biện pháp tổng thể, toàn diện; lấy người dân là trung tâm, chủ thể; kết hợp hài hòa, hiệu quả giữa 4 tại chỗ và tăng cường.
Nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, phải tiếp tục tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức toàn xã hội về sự nguy hiểm của các mối đe dọa an ninh phi truyền thống và tầm quan trọng của công tác phòng ngừa, ứng phó; không để người dân hoang mang, thụ động, hay tin vào thông tin sai lệch.
Cần phải nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện thể chế, hệ thống chính sách, pháp luật đồng bộ, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc tổ chức các hoạt động của cơ quan điều hành ở từng cấp, bảo đảm vừa toàn diện, vừa chuyên sâu để phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống; nâng cao khả năng dự báo, cảnh báo, với việc ứng dụng triệt để các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Đẩy mạnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong phòng ngừa, ứng phó các đe dọa an ninh phi truyền thống; phát triển công nghệ số, AI, dữ liệu lớn, mạng lưới cảm biến để nâng cao năng lực cảnh báo sớm, mô hình hóa rủi ro, đánh giá tác động và dự báo xu hướng các mối đe dọa mới nổi; Xây dựng hệ thống dữ liệu liên quan các đe dọa an ninh phi truyền thống.
Theo Thủ tướng, phải đầu tư phát triển nguồn lực và năng lực ứng phó là nhiệm vụ không thể chậm trễ; đầu tư mạnh cho đào tạo đội ngũ chuyên gia, trang bị công nghệ, củng cố hạ tầng thông tin, y tế, môi trường, quốc phòng - an ninh; xây dựng nền kinh tế xanh, bền vững, có khả năng chống chịu cao trước các cú sốc từ môi trường và xã hội.
Cần huy động tối đa các nguồn lực xã hội, nhất là hợp tác công-tư, thu hút sự tham gia của các tổ chức chính trị-xã hội, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ, đối tác quốc tế trong phòng ngừa, ứng phó với các thách thức, đe dọa phi truyền thống.
Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo phải đổi mới tư duy đối ngoại trong lĩnh vực an ninh phi truyền thống; tăng cường vai trò và vị thế của Việt Nam trong các diễn đàn hợp tác khu vực và toàn cầu, tham gia giải quyết các vấn đề xuyên biên giới.
Thủ tướng chỉ đạo xây dựng kế hoạch triển khai Chiến lược phù hợp tình hình thực tiễn từng giai đoạn; cụ thể hóa các kịch bản khung ứng phó với đe dọa an ninh phi truyền thống; chuẩn bị lực lượng dự bị sẵn sàng tham gia ứng phó các tình huống đe dọa an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; rà soát, nghiên cứu kiện toàn hệ thống cơ quan điều hành từ Trung ương đến địa phương.
Các lực lượng phải phối hợp chặt chẽ với nhau; thường xuyên sơ kết, tổng kết và căn cứ tình hình thực tiễn, các bộ, ban, ngành, địa phương chủ động, kịp thời tham mưu Chính phủ chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện Chiến lược.
Yêu cầu các bộ, từng ngành, từng địa phương, từng cán bộ, đảng viên và kêu gọi toàn xã hội, toàn dân thực hiện hiệu quả Chiến lược tổng thể quốc gia phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống, Thủ tướng Chính phủ tin tưởng với “quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, phân công rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm,” Chiến lược sẽ được triển khai thành công với những kết quả cụ thể, góp phần vào sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc; giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường hòa bình, an toàn, lành mạnh để phát triển nhanh và bền vững.
