Thúc các doanh nghiệp lớn thoái vốn
Chính phủ đã sẵn sàng mọi phương pháp để rút vốn ở một loạt “ông lớn” như Habeco, Sabeco, Vinamilk. Tuy nhiên, điều mà nhiều người quan ngại là liệu thị trường có đủ sức hấp thụ? Trong thời gian tới, quý 3 và quý 4 của năm, khả năng kế hoạch rút vốn nhà nước tại các doanh nghiệp lớn sẽ được diễn ra.
Tiến độ thoái vốn nhà nước tại những doanh nghiệp lớn vẫn chậm.
Nhiều “ông lớn” sẽ thoái vốn
Hiện Bộ Tài chính đã kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương xây dựng Danh mục doanh nghiệp (DN) có vốn nhà nước thực hiện thoái vốn giai đoạn 2017-2020, sớm trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt.
Ngoài ra Bộ Công thương cũng đang khẩn trương xây dựng phương án thoái vốn tại Habeco, Sabeco theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 116/TB-VPCP ngày 3-3-2017; triển khai, hoàn thành xong việc thoái vốn nhà nước tại 2 DN này và chuyển tiền về Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển DN trước ngày 15-12-2017.
Với vai trò chủ chốt, Bộ Tài chính cũng đang bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về phương án bán tiếp phần vốn của Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) tại Vinamilk để sớm triển khai. Ngoài ra trong năm 2017, SCIC sẽ thực hiện thoái vốn và bán cổ phần tại 9 DN gồm: Công ty cổ phần FPT; Công ty cổ phần viễn thông FPT; Tổng Công ty cổ phần Bảo Minh; Tổng công ty cổ phần Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam; Công ty cổ phần Cơ khí và khoáng sản Hà Giang; Công ty cổ phần Nhựa Thiếu niên Tiền phong; Công ty cổ phần Hạ tầng và bất động sản Việt Nam; Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh; Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Sa Giang. Dự tính, tổng giá trị vốn của SCIC tại 10 DN đang thực hiện thoái vốn và bán cổ phần nêu trên được định giá khoảng 100.000 tỷ đồng.
Như vậy, cùng với chủ trương đẩy mạnh thoái vốn các tổng công ty, DNNN của Chính phủ đang tạo ra cơ hội lớn cho thị trường. Khi tung ra quá nhiều sản phẩm trên thị trường liệu các nhà đầu tư có bắt được vốn? Năng lực của nhà đầu tư liệu có đủ mạnh?
Do vậy điểm quan trọng giúp cho công tác bán vốn nhà nước có hiệu quả hay không lại chính là việc nghiên cứu kỹ thị trường và DN để xác định giá khởi điểm hợp lý. Ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng thư ký các nhà đầu tư kinh doanh tài chính Việt Nam cho rằng, cần lựa chọn thời điểm để bán phù hợp, tổ chức bán công khai minh bạch…
Tiến độ cổ phần hóa chậm
Ông Nguyễn Trọng Dũng, Phó Trưởng ban Ban Chỉ đạo khẳng định, cổ phần hóa, thoái vốn là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước, xuyên suốt qua các giai đoạn; là một trong những nhiệm vụ quan trọng của tái cơ cấu DNNN, là một trong 3 trọng tâm tái cơ cấu nền kinh tế. Việc cổ phần hóa một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước, DNNN quy mô lớn gắn với bán đấu giá và niêm yết trên thị trường chứng khoán đã cung cấp cho thị trường chứng khoán nhiều sản phẩm hàng hóa chất lượng, tác động mạnh mẽ đến phát triển thị trường vốn.
Tại một cuộc hội thảo về thoái vốn nhà nước, ông Johan Nyvene- Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán HSC phân tích: Các DN như Vinamilk hoặc Sabeco được định giá khoảng 2 tỷ USD và sẽ bán ra một nửa cổ phần, tương đương khoảng 1 tỷ USD. Theo đó, các DN nội địa sẽ có ít cơ hội hơn các nhà đầu tư ngoại. Cụ thể hiện tại Việt Nam không có nhiều DN có đủ tiềm năng tài chính để tìm kiếm cơ hội mua lại cổ phần của các tổng công ty, DNNN.
Báo cáo mới nhất từ Bộ Tài chính cho biết, sau 5 tháng đầu năm 2017 có 13 DN đã được phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng trị giá thực tế là 4.157 tỷ đồng. Trong đó, phần vốn nhà nước tại DN là 1.218 tỷ đồng.
Theo phương án cổ phần hóa, nhà nước sẽ nắm giữ 848 tỷ đồng, bán cho nhà đầu tư chiến lược 362 tỷ đồng, bán cho người lao động và tổ chức công đoàn 57 tỷ đồng, bán đấu giá công khai 294 tỷ đồng. Tuy nhiên, tới nay 13 đơn vị trên vẫn chưa đơn vị nào bán cổ phần Nhà nước.
Đánh giá của Bộ Tài chính cũng cho biết tiến độ sắp xếp, cổ phần hoá còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu và kế hoạch đề ra. Nguyên nhân do việc thực hiện cổ phần hóa các DN có quy mô vốn lớn cần sự tham gia của nhiều nhà đầu tư lớn, có tiềm lực tài chính và năng lực quản trị, đầu tư tốt nên cần nhiều thời gian để chuẩn bị.
Việc bàn giao các DN đã cổ phần hóa về SCIC còn chậm, việc thoái vốn, giảm tỷ lệ vốn nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp theo tiêu chí phân loại DNNN chậm được triển khai. Việc thoái vốn khỏi ngành nghề kinh doanh chính và bán hết vốn trong những ngành và lĩnh vực nhà nước không cần nắm giữ chưa đạt kết quả như kỳ vọng.
Ông Nguyễn Hoàng Hải nói với Đại Đoàn Kết, khi đầu tư vốn vào một DN, không chỉ vì thương hiệu mà còn quan tâm đến hoạt động của DN, tiềm năng phát triển trong tương lai, khả năng đạt lợi nhuận...
Giới chuyên gia cũng cho rằng, kế hoạch thoái vốn các tổng công ty, DNNN, các nhà đầu tư đòi hỏi thực hiện công khai, minh bạch, đảm bảo nguyên tắc thị trường như không giới hạn nhà đầu tư, không lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, tất cả nhà đầu tư trong và ngoài nước nếu đủ diều kiện đều có thể tham gia. Đồng thời, hoạt động của DN sau khi Nhà nước rút vốn vẫn phát triển ổn định và phát huy hiệu quả sản xuất, kinh doanh.
