Là mặt hàng xuất khẩu chủ lực song kim ngạch xuất khẩu (XK) thủy sản gặp rất nhiều khó khăn từ đầu năm đến nay. Tuy nhiên, đà giảm đã bắt đầu chững lại khi trong tháng 8/2023, XK thủy sản đã ước đạt 846 triệu USD, tuy vẫn thấp hơn 15% so tháng 8/2022, nhưng là mức tăng trưởng âm thấp nhất trong 6 tháng đầu năm và doanh số cao hơn hẳn so với những tháng trước.
Điểm sáng là việc XK cá tra sang một số thị trường tăng trưởng tốt: thị trường Đức tăng 25%; Phần Lan tăng gấp 18 lần so với cùng kỳ năm trước; New Zealand tăng 17%; Thụy Điển tăng 25%…Dự báo cả năm 2023 XK cá tra có thể đạt 1,7 tỷ USD, giảm 32% so với năm 2022.
Thông tin từ Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cũng cho biết, tại thị trường Mỹ, cá ngừ đóng hộp sau khi sụt giảm liên tục trong 5 tháng đầu năm, XK đã tăng trong tháng 7 với mức tăng 45%. Trong khi đó, XK cá ngừ đóng hộp sang EU tăng. Cùng với EU, XK cá ngừ đóng hộp sang Israel cũng tăng mạnh gần 200% so với cùng kỳ. Cùng đó, hiện nay một số DN đã có hợp đồng với giá trị lớn được ký kết, chủ yếu đến từ các nhà nhập khẩu quan trọng từ Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU, Trung Quốc và Hàn Quốc.
Mặc dù có những dấu hiệu khả quan, song theo nhận định của các chuyên gia, trong bối cảnh chung, XK thủy sản vẫn khó có sự bừng sáng tuy rằng dư địa là rất lớn.
Để vượt qua khó khăn trước mắt và duy trì XK, các DN phải tái cấu trúc lại một cách hợp lý; chủ động cân đối nguồn nguyên liệu và tài chính để giữ khách hàng truyền thống và sẵn sàng nguồn cung khi thị trường hồi phục; đa dạng hóa sản phẩm, tập trung chế biến sâu, đầu tư vào chuỗi giá trị để duy trì đơn hàng. Cùng với đó, tận dụng hơn nữa ưu đãi thuế quan của các hiệp định thương mại tự do để giữ được vị thế cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Theo ông Nguyễn Như Tiệp - Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), thời gian vừa qua chúng ta đã đẩy mạnh phát triển với 3 thị trường lớn là châu Âu, Mỹ và Trung Quốc. Hiện việc mở rộng thị trường XK là một đòi hỏi lớn, kể cả thị trường ngách.
“Sắp tới chúng ta sẽ tiếp tục triển khai phát triển thị trường Quảng Tây (Trung Quốc) thông qua hoàn thành ký kết ghi nhớ hợp tác (MoU) về hợp tác phát triển nông nghiệp và thương mại nông sản” - ông Tiệp cho hay.