Thủy sản xuất khẩu vượt khó về đích

Trung Quốc là thị trường trọng điểm

Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, tính đến hết quí III vừa qua, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 8,36 tỷ USD, tăng 16% so cùng kỳ với 2 sản phẩm chủ lực là tôm và cá tra. Trung Quốc tiếp tục vượt qua Mỹ để giữ vị trí nhà nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch 1,8 tỷ USD, tăng 34% so cùng kỳ năm ngoái. Tiếp theo là thị trường Mỹ với kim ngạch 1,4 tỷ USD, tăng 8,4%; Nhật Bản với 1,3 tỷ USD và EU với 884 triệu USD.

Xét về cơ cấu sản phẩm xuất khẩu, ngành tôm tiếp tục là mặt hàng chủ lực với kim ngạch xuất khẩu đạt 3,4 tỷ USD, tăng 22%, là mức cao nhất trong 3 năm qua. Trong khi đó, các sản phẩm từ cá tra thu về 1,6 tỷ USD, tăng 9%. Mực, bạch tuộc, cua ghẹ đều tăng trưởng hai con số, nhờ phục hồi tại thị trường các nước CPTPP.

Bộ Công thương cho biết, trong tháng còn lại của năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam cần nỗ lực tối đa để giữ vững các thị trường, vượt qua các rào cản thương mại để hoàn mục tiêu xuất khẩu cả năm 2025.

Các doanh nghiệp (DN) thủy sản cần tập trung vào sản phẩm giá trị gia tăng cao để giảm thiểu tác động của thuế quan và tăng cường năng lực cạnh tranh; tiếp tục khai thác tối đa các thị trường đã ký hiệp định thương mại tự do với Việt Nam (CPTPP, EU, UKVFTA) và thị trường cầu ổn định như Trung Quốc và ASEAN... Cùng với đó, tập trung nguồn lực để tháo gỡ “thẻ vàng IUU” và đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt khác để mở cửa lại các thị trường cao cấp.

Quyết tâm gỡ “thẻ vàng IUU”

Liên quan đến giải pháp để tháo gỡ “thẻ vàng IUU”, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) Phùng Đức Tiến cho biết, vào ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã áp dụng “thẻ vàng” đối với hải sản khai thác của Việt Nam vì không tuân thủ quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU). Trong suốt thời gian này, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực để tháo gỡ đặc biệt về mặt pháp lý, Việt Nam đã hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý, bao gồm 11 Thông tư và 2 Nghị định, được cập nhật sát thực tiễn yêu cầu của EC.

Đặc biệt, kể từ khi Thủ tướng Chính phủ trực tiếp chủ trì chỉ đạo và tuyên chiến với khai thác thủy sản trái phép, việc quản lý đội tàu đã đạt nhiều kết quả tích cực. Toàn bộ dữ liệu về đội tàu hiện được thống nhất giữa VN-Fishbase, Bộ Công an và Bộ Quốc phòng, với tổng số 79.360 chiếc. Trong đó, tàu từ 15m trở lên là hơn 7.000 chiếc, tàu từ 24m trở lên là hơn 4.000 chiếc.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến hiện các địa phương đã được hướng dẫn thực hiện đăng ký, cấp giấy phép để chuẩn hóa dữ liệu đội tàu; hoàn tất đăng ký, đăng kiểm, cập nhật dữ liệu lên VNFishbase và chấm dứt tình trạng tàu “3 không” (không đăng ký, không giấy phép khai thác, không đăng kiểm).

Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ hoàn tất quá trình chuyển đổi số, kết nối toàn bộ hệ thống VNFishbase với truy xuất điện tử, nhật ký điện tử, đồng thời liên thông với quy trình xử lý hành chính. Đây là công cụ quan trọng giúp quản lý toàn trình khai thác thủy sản và cập nhật dữ liệu vào VneID.

Về xử lý vi phạm hành chính, tồn đọng kéo dài nhiều năm nay đã được giải quyết, chỉ còn 0,33% vi phạm chưa được giải quyết. Đây là một chuyển biến đáng kể. Việt Nam cũng đang giải trình và bổ sung với EC về xử lý vi phạm của tàu nước ngoài và truy xuất nguồn gốc một số sản phẩm.

Như vậy, Việt Nam đã giải quyết vấn đề một cách đồng bộ, từ hệ thống văn bản pháp luật, chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, đến sự điều hành trực tiếp của Thủ tướng và Phó Thủ tướng, chuyển biến đạt được rõ rệt, phù hợp với thực tiễn.