Tiếp công dân đúng, khiếu nại tố cáo sẽ giảm

Báo cáo tại phiên họp, ông Hoàng Thanh Tùng - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, so với năm 2023, số đoàn đông người đến Thanh tra Chính phủ tăng rất mạnh (bằng 229%). Ngược lại, số đoàn đông người đến các bộ, ngành giảm mạnh (giảm 55%). Đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân của tình hình này để có giải pháp phù hợp xử lý, khắc phục.

Về kết quả giải quyết khiếu nại, ông Tùng cho biết, năm 2024 cơ quan hành chính nhà nước các cấp giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền đạt tỷ lệ 80,2%, chưa đạt mục tiêu 85% mà Chính phủ đề ra trong báo cáo năm 2023. Đặc biệt, ở các địa phương tỷ lệ giải quyết chỉ đạt 76,8%. Do đó đòi hỏi các cơ quan nỗ lực, cố gắng hơn nữa để đáp ứng mục tiêu giải quyết kịp thời, dứt điểm, đúng pháp luật các vụ việc khiếu nại tố cáo (KNTC) mới phát sinh ngay từ cấp cơ sở.

Bên cạnh đó, kết quả giải quyết khiếu nại lần đầu cho thấy, số khiếu nại có nội dung đúng chiếm tỷ lệ 18%, đồng nghĩa với tỷ lệ giải quyết công việc có sai sót còn khá cao từ phía các cơ quan quan nhà nước. Đối với kết quả giải quyết khiếu nại lần thứ hai, có 14,4% vụ việc phải hủy, sửa quyết định giải quyết lần đầu, giảm 3% so với năm 2023, cho thấy chất lượng giải quyết khiếu nại lần đầu của các cơ quan nhà nước có chuyển biến tích cực.

Về kết quả giải quyết KNTC, ông Tùng cho hay, năm 2024 các cơ quan hành chính nhà nước đã giải quyết đạt tỷ lệ 84,6% vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền, tiệm cận sát mục tiêu “đạt tỷ lệ trên 85%” mà Chính phủ đề ra trong kỳ báo cáo năm 2023. Bên cạnh đó, mặc dù số liệu chưa đủ, nhưng kết quả tổng hợp bước đầu cho thấy, số tố cáo có nội dung đúng đạt tỷ lệ 37,4%, tăng mạnh so với năm 2023 (23,2%) cho thấy tình hình sai phạm trong thực thi công vụ của cán bộ, công chức chưa được khắc phục, có phần còn nặng nề hơn. Tuy nhiên, số tố cáo sau khi giải quyết lần đầu (tố cáo tiếp) có nội dung đúng chiếm tỷ lệ 14,8%, giảm mạnh so với năm 2023 (33,4%) phản ánh chất lượng giải quyết tố cáo lần đầu của các cơ quan hành chính nhà nước được nâng lên đáng kể.

“Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, tình trạng các cơ quan hành chính nhà nước chậm xem xét, giải quyết hoặc trả lời không đầy đủ, đúng hạn đối với đơn thư của công dân do các cơ quan Quốc hội chuyển đến là vấn đề tồn tại đã được Ủy ban Pháp luật và các cơ quan khác của Quốc hội chỉ ra trong nhiều năm qua, mặc dù đã rất cố gắng nhưng vẫn chưa khắc phục triệt để. Đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm trách nhiệm giải quyết và thông báo kịp thời kết quả giải quyết theo đúng quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND” - ông Tùng nói.

Bà Lê Thị Nga - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng, số liệu hiện nay ở các địa phương mới có 45/63. Số liệu không đúng thì bức tranh về tình hình KNTC khó mà đúng, cho nên đề nghị Chính phủ chấn chỉnh các địa phương phải gửi đúng, đủ, cho đến trước kỳ họp phải đủ báo cáo của 63 địa phương.

Theo bà Nga, khiếu nại đúng chiếm 18%, tố cáo đúng chiếm 37,4%. Điều này cho thấy công tác xử lý hành chính của các cơ quan bị người dân khiếu nại chưa tốt. Do đó cần nâng cao chất lượng hoạt động các cơ quan.

“Đơn do Quốc hội, các ĐBQH, các Ủy ban của Quốc hội chuyển đến, việc trả lời giải quyết đúng hay chưa đúng rất là rất ít. Nhiều câu trả lời vẫn là “chúng tôi đang xử lý”. Vì vậy đề nghị Thường vụ Quốc hội có ý kiến để các cơ quan thực hiện tốt việc trả lời đơn của Quốc hội, ĐBQH đúng theo quy định của Luật Giám sát của Quốc hội” - bà Nga nói.

Cũng theo bà Nga, nên giải quyết những đơn trùng lặp bằng phần mềm thống nhất trong cả nước để biết đơn nào đã giải quyết, đang giải quyết và đang ở giai đoạn nào.

Về tiếp công dân, bà Nga nêu rõ, có một số đơn vị, cá nhân không tiếp công dân. Do đó đề nghị cần có địa chỉ cụ thể tiếp công dân tốt và bộ ngành, địa phương nào người đứng đầu ít tiếp công dân.

Bà Nguyễn Thanh Hải - Trưởng ban Công tác đại biểu, thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị, tiếp công dân làm sao phục vụ công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực ở địa phương, ở các bộ ngành. Vì qua thông tin đó có thể phát hiện từ sớm, từ xa để ngăn ngừa các vụ việc. Trong Luật Tiếp công dân quy định lịch tiếp công dân phải công khai trên cổng thông tin điện tử. Do đó cần rà soát xem đã thực hiện chưa? Thông qua đó, người dân có thể theo dõi đánh giá và đăng ký.

Ông Dương Thanh Bình - Trưởng Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, các vụ việc tồn đọng có vụ việc trung ương chuyển địa phương giải quyết nhưng địa phương không có khả năng giải quyết do tồn đọng lâu. Bên cạnh đó có vụ việc cả trung ương và địa phương cùng giải quyết. Khi địa phương giải quyết xong thì người dân vẫn khiếu tố. Do đó Chính phủ cần có biện pháp rà soát vụ việc nào đã khẳng định là đúng theo quy định của pháp luật thì cần thông báo, giải thích để người dân chấp hành, không nên để kéo dài từ năm này qua năm khác.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chỉ rõ, tỷ lệ các vụ việc KNTC tăng 6% so với cùng kỳ 2023. Việc trực tiếp tiếp công dân của thủ trưởng cơ quan hành chính các cấp chưa đảm bảo số ngày theo quy định. “Nếu tiếp đúng thì KNTC sẽ giảm. Cấp xã nếu giải quyết triệt để tận gốc sẽ không lên huyện, huyện không lên tỉnh, tỉnh quan tâm thì không có đoàn lên Trung ương” - Chủ tịch Quốc hội nêu rõ và đề nghị cần quy định rõ trách nhiệm.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, Chính phủ cần làm rõ nguyên nhân chủ yếu các đoàn đông người đến các bộ, ngành giảm nhưng đến Thanh tra Chính phủ lại tăng. Cần phân tích rõ số liệu, các vụ tồn đọng phức tạp kéo dài, làm rõ tình trạng chậm xem xét giải quyết, hoặc trả lời không đầy đủ đúng hạn đối với đơn thư công dân do các cơ quan Quốc hội chuyển đến. Có vụ việc kéo dài 10 năm, 20 năm, có ý kiến của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhưng ở dưới đùn đẩy, một số cơ quan không giải quyết triệt để.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, Chính phủ chỉ đạo UBND các cấp chịu trách nhiệm vấn đề khiếu kiện trên địa bàn, có giải quyết thấu tình đạt lý, trên cơ sở: Phải trái phân minh, nghĩa tình trọn vẹn.