Để chấn chỉnh việc khai thác cát sỏi trái phép, thời gian qua chính quyền các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đã thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt. Vì vậy, tơi thời điểm này, tình hình cũng có thể coi là đã giảm nhiệt.
Tại TP Cần Thơ, từ năm 2015 đến nay, thành phố còn 3 giấy phép khai thác cát. Đến ngày 6-6, có 2 giấy phép của Công ty TNHH Đức Thành hết hiệu lực; còn 1 giấy phép khai thác cát của Công ty CP An Lạc còn hiệu lực, với công suất khai thác 480.000m3/năm.
Ngoài ra, thành phố đã có chủ trương cho gia hạn 2 giấy phép khai thác cát với tổng công suất 590.000m3/năm… Thời gian qua, ngành chức năng TP Cần Thơ đã kiểm tra 166 trường hợp vận chuyển cát, đá và phương tiện khai thác tại các mỏ.
Kết quả, lập biên bản tạm giữ 68 phương tiện khai thác, khoảng 28.519 m3 cát để xác minh, làm rõ. Qua quá trình điều tra, ngành chức năng TP Cần Thơ đã ra quyết định xử lý 35 trường hợp vận chuyển, khai thác cát trái phép, với tổng số tiền phạt trên 300 triệu đồng, tịch thu gần 12.000m3 cát...
Hiện nay, TP Cần Thơ đang thực hiện Dự án quy hoạch tài nguyên khoáng sản trên địa bàn thành phố giai đoạn 2015-2020 và tầm nhìn đến năm 2025.
Sau khi hoàn thiện phê duyệt quy hoạch khoáng sản, UBND thành phố chỉ đạo Sở TNMT xây dựng kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo quy định của Luật Khoáng sản năm 2010.
UBND TP Cần Thơ cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ, ngành Trung ương, các viện, trường nghiên cứu vật liệu xây dựng thay thế cát sông; các giải pháp xây dựng, kiến trúc ít sử dụng cát sông để thích ứng với tình hình thực tế và giảm thiểu tác động đến môi trường, sạt lở như hiện nay.
Chính phủ chỉ đạo các tỉnh trong khu vực tăng cường hoạt động phối hợp, công khai danh sách cấp phép, phương tiện khai thác để các địa phương lân cận thuận lợi trong công tác quản lý, kiểm tra...
Ông Đào Anh Dũng- Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho biết: “Ngoài hoạt động tăng cường kiểm tra, xử lý, thành phố sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho các tổ chức, cá nhân hoạt động khai thác, kinh doanh khoáng sản; phát động phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc” tham gia tố giác tội phạm và các hành vi vi phạm liên quan đến hoạt động khai thác, kinh doanh cát trái phép. Bảo đảm tuyệt đối an toàn cho lực lượng tham gia, trang thiết bị, phương tiện trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, không để phát sinh vụ việc phức tạp, các hành vi gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ”.
Để hạn chế tình trạng sạt lở bờ sông, thay đổi dòng chảy trên sông, Bộ GTVT đã yêu cầu tạm dừng hoạt động đối với hầu hết các dự án nạo vét, khơi thông luồng hàng hải, luồng đường thuỷ nội địa tận thu sản phẩm cát để bổ sung, hoàn thiện thủ tục theo quy định của pháp luật.
Từ đó, tình hình khai thác cát, sỏi trái phép đã giảm đi, một số địa bàn trọng điểm đã được kiểm soát. Tuy nhiên, hiện nay nhiều đối tượng vẫn lén lút khai thác cát trên các tuyến sông Tiền, sông Hậu, sông Hồng, sông Đồng Nai, sông Sài Gòn…
Việc khai thác cát, sỏi trái phép chuyển sang khai thác vào ban đêm, ngày lễ, ngày nghỉ. Có những trường hợp “cát tặc” đã sử dụng bạo lực đe dọa, đối phó với các lực lượng chức năng, tranh giành địa bàn, phương tiện để khai thác trái phép.