Toạ đàm về văn chương Tự lực văn đoàn

Tự Lực văn đoàn, một hội đoàn sáng tác được thành lập năm 1933 đã gây những dấu ấn đậm nét lên sự phát triển của nền văn chương Việt Nam hiện đại. Trong khoảng 10 năm tồn tại, Tự lực văn đoàn với những sáng tác văn học, hoạt động báo chí, trao giải thưởng, đã tạo nhiều ảnh hưởng đến văn học Việt Nam thời kỳ đó.

Nhà phê bình văn học Mai Anh Tuấn chia sẻ: “Giới nghiên cứu văn học Việt Nam từng có giai đoạn khá dài, có cái nhìn thiếu thiện cảm với Tự lực văn đoàn. Nhưng những năm gần đây thì lượng công trình, bài viết về Tự lực văn đoàn đã được phục dựng một cách tương đối đầy đủ và không kèm theo một thái độ e ngại”. Tiếp cận Tự lực văn đoàn trên phương diện những sáng tác về đề tài tình yêu, nhà phê bình còn chia sẻ: “Người ta thấy các câu chuyện trong tiểu thuyết Tự lực văn đoàn thường là những chuyện tình, xoay quanh tình yêu, hôn nhân. Nhưng họ không chỉ nói về tình yêu một cách đơn thuần mà dùng tình yêu như một chủ đề câu khách, thay đổi những quan điểm, cách nhìn của xã hội đương thời và phục vụ công cuộc chống lại cái cũ. Các chuyện tình ở đây khác với chuyện tình trong truyện Nôm tài tử giai nhân ở mức độ chống lễ giáo phong kiến quyết liệt không khoan nhượng của nó. Đây là chuyện tình của những con người đô thị, của những “chàng” những “nàng” tân thời, học chữ Tây, sống ở đô thị, hấp thụ văn minh châu Âu.”

Được tiếp cận với các tác phẩm của Tự lực văn đoàn từ khi mới 9 tuổi, nhà sưu tầm Vũ Kim Điền đã chia sẻ những cảm nhận sâu sắc của một người yêu văn chương Tự lực văn đoàn: “Về tình yêu trong các sáng tác, các tác giả muốn có sự cải cách về xã hội, về nhân quyền và công kích những hủ lậu, lễ giáo cũ. Họ đòi tự do trong cuộc sống, trước hết là tự do yêu đương, tự do kết hôn. Họ tìm thấy cái đẹp, thấy giá trị trong cuộc sống Âu hóa: cá nhân, tự do, hạnh phúc. Hạnh phúc phải là sự đồng cảm của hai trái tim chứ không phải sự ép buộc của các thế lực. Tiểu thuyết Tự Lực văn đoàn tìm tòi và thể hiện những con người mới ấy, trong cuộc sống mới, đô thị hóa. Nó xây dựng một văn hóa nhân cách mới mà giá trị trung tâm là con người cá nhân tự do.”