Tổng Bí thư: Góp ý Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng phải nói thẳng để sửa thẳng
Ngày 4/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Trước khi Quốc hội thảo luận ở tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu chỉ đạo; trao đổi, thông tin về một số điểm mới và những định hướng quan trọng trong dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Phát biểu trước Quốc hội, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, hôm nay Quốc hội sẽ dành một buổi để các Đại biểu Quốc hội thực hiện một trọng trách đặc biệt, tiếp tục đóng góp ý kiến với dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng. Đây là một khoảng thời gian những người đang trực tiếp tham gia xây dựng hệ thống pháp luật của đất nước, góp ý hoàn thiện nội dung các văn kiện sẽ trình Đại hội XIV của Đảng. Những văn kiện định hướng cho con đường phát triển của dân tộc ta trong nhiều năm tới.
Theo Tổng Bí thư, tiếng nói của các đại biểu Quốc hội hôm nay không chỉ là ý kiến góp ý cá nhân. Đó là tiếng nói của cử tri mà các đại biểu đang là đại diện, là tiếng nói của thực tiễn đời sống kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, là tiếng nói của những người làm luật.
Tổng Bí thư cũng gợi mở một số nhóm để các đại biểu cùng trao đổi làm rõ thêm.
Thứ nhất, góp ý về thể chế và pháp luật, theo Tổng Bí thư, chúng ta đã ban hành luật là để quản lý xã hội bằng pháp luật, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Nhưng trong thực tiễn, vẫn còn tình trạng luật thì đúng mà làm thì khó. Trên nghị trường thì thông, xuống dưới cơ sở thì vướng.
Tổng Bí thư đề nghị, các đại biểu tập trung nói thật rõ vì sao có những đạo luật, những nghị định, những thông tư ban hành rất công phu, rất dày nhưng cán bộ cơ sở không dám làm. Doanh nghiệp loay hoay xoay xở, người dân lúng túng, xuôi ngược. Chỗ nào còn chồng chéo, chỗ nào còn cách hiểu khác nhau giữa các bộ, ngành, chỗ nào trao quyền mà buộc người ta phải chịu trách nhiệm vượt quá khả năng kiểm soát của họ.
“Một đạo luật tốt không phải là đạo luật viết hay, mà là đạo luật đi được vào cuộc sống. Các đại biểu cũng cần chỉ rõ, để luật thực sự đi vào cuộc sống, trong văn kiện Đại hội XIV cần phải bổ sung, điều chỉnh những định hướng gì? Chúng ta phải nói thẳng để sửa thẳng”, Tổng Bí thư nêu rõ.
Thứ hai, về xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Tổng Bí thư nhấn mạnh: Nhà nước pháp quyền không chỉ có một hệ thống pháp luật đầy đủ. Nhà nước pháp quyền trước hết là thượng tôn hiến pháp và pháp luật, là sự kiểm soát quyền lực, là công khai, minh bạch, là giải trình trước nhân dân.
Tổng Bí thư đề nghị các đại biểu tập trung vào câu hỏi: Chúng ta đã làm đủ chưa để mỗi quyền lực đều được ràng buộc trong khuôn khổ pháp luật, được vận hành đúng thẩm quyền, đúng mục đích, đúng lợi ích của nhân dân chưa? Còn có khoảng trống nào khiến người dân cảm thấy muốn thì được, không muốn thì thôi? Còn tình trạng nào mà người dân phải đi xin những thứ mà lẽ ra họ phải được hưởng? Nếu chưa có câu trả lời đầy đủ, đó chính là nhà nước pháp quyền chưa hoàn chỉnh.
Xây dựng nhà nước pháp quyền của chúng ta là xây dựng một nhà nước mạnh, nhưng không lạm quyền, có kỷ cương nhưng không xa dân, hành động quyết liệt nhưng phải nhân văn, thuyết phục, có đối thoại. Những định hướng như thế cần được thể hiện, làm rõ trong văn kiện Đại hội XIV.
Thứ ba, về phân cấp, phân quyền và tổ chức bộ máy, Tổng Bí thư đề nghị các đại biểu cho ý kiến cụ thể mô hình hai cấp phải thiết kế thế nào cho dân không bị xa chính quyền, không bị đứt gãy, đừng để tinh gọn bộ máy mà sinh thêm ra tầng nấc xin cho ngoài thực tế. Điều quan trọng hơn nữa là chính quyền cơ sở phải có quyền gì, có nguồn lực nào để thực hiện nhiệm vụ kiến tạo, phát triển ở cơ sở?
Thứ tư, về mối quan hệ gắn bó hữu cơ giữa Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, Tổng Bí thư mong các đại biểu góp ý thêm cơ chế nào để Đảng lãnh đạo tuyệt đối toàn diện nhưng không làm thay, không bao biện, không buông lỏng? Chính phủ quản lý điều hành theo pháp luật, dám chịu trách nhiệm cá nhân. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội thực sự trở thành cầu nối tin cậy giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà là chủ thể tham gia, đóng góp, tạo nên và được hưởng thành quả. Nếu nói nhân dân là trung tâm thì phải thiết kế cơ chế để dân có tiếng nói thực chất, có quyền giám sát thực chất, có cơ hội tham gia thực chất vào các vấn đề.
Thứ năm về vai trò lãnh đạo cầm quyền của Đảng trong hệ thống pháp luật và trong điều hành thực tiễn, Tổng Bí thư nhấn mạnh, Đảng ta là Đảng cầm quyền, cầm quyền tức là gánh trách nhiệm trước dân về sự phát triển của đất nước, về cuộc sống hàng ngày của nhân dân. Cầm quyền không chỉ là đưa ra định hướng mà còn là tổ chức thực hiện, kiểm tra thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả. Vì vậy, các văn kiện trình Đại hội XIV không thể chỉ nói tăng cường sự lãnh đạo của Đảng một cách chung chung. Chúng ta phải làm rõ hơn, Đảng lãnh đạo để đảm bảo mọi chính sách, mọi đạo luật đều phải thực sự vì nhân dân, phát triển đất nước, giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ ổn định chính trị - xã hội, giữ gìn khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đảng lãnh đạo để chống tư duy cục bộ, ngành, cục bộ địa phương, lợi ích nhóm, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Đảng lãnh đạo để bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
Thứ sáu, về tinh thần đổi mới tư duy, đổi mới cách làm, đổi mới quản trị quốc gia theo phương châm kiến tạo vì dân, Tổng Bí thư đề nghị các đại biểu đóng góp bằng những ví dụ cụ thể từ những ngành, địa phương, lĩnh vực mà mình phụ trách. Chỗ nào còn những điều rườm rà làm cho doanh nghiệp mệt mỏi, chỗ nào làm cho người dân bức xúc vì đi lại nhiều lần mà không giải quyết được việc, chỗ nào còn chạy cơ chế- chúng ta cần nhìn thẳng, không né tránh, nhìn thẳng thì mới sửa được.
Thứ bảy, về những điểm mới, điểm đột phá, Tổng Bí thư gợi mở, dự thảo văn kiện đã nêu 18 điểm mới, những định hướng được coi là đột phá, thể hiện tinh thần dám đổi mới, dám chuyển đổi mô hình phát triển, dám tổ chức lại bộ máy và phương thức vận hành. Tổng Bí thư nhấn mạnh: Văn kiện Đại hội là văn kiện gốc, chúng ta phải làm rõ được ngay từ đây thì sau này quá trình thể chế hóa, xây dựng luật, tổ chức thi hành thực hiện mới thống nhất hơn. Ngược lại, nếu văn kiện còn chung chung, chưa hoàn thiện thì khi đưa vào thực hiện sẽ sinh ra cách hiểu khác nhau, cách làm khác nhau, thậm chí vận dụng theo cách hiểu cá nhân. Như vậy, người chịu thiệt nhất chính là nhân dân.
"Tôi đề nghị mỗi Đại biểu Quốc hội hôm nay đóng góp với tư cách người đại diện cho nhân dân, đồng thời cũng với tư cách đảng viên, cán bộ có trải nghiệm thực tiễn sâu sắc. Nói điều mình thật sự thấy, điều mình trăn trở, điều mình dám chịu trách nhiệm. Tôi tin rằng với kinh nghiệm công tác, với sự gắn bó rất gần với cử tri, với bản lĩnh của mình, các đại biểu sẽ làm rất tốt trọng trách này", Tổng Bí thư nêu rõ.
