Tổng thống Mỹ công bố ứng viên Chánh án Tòa án Tối cao
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 1/2 đã công bố đề cử thẩm phán theo đường lối bảo thủ Neil Gorduch cho vị trí Chánh án Tòa án tối cao. Nếu được thông qua, đây là ứng viên trẻ nhất trong suốt 25 năm qua từng được đề cử vị trí quyền lực nhất trong ngành tư pháp của nước Mỹ khi mới ở độ tuổi 49.
Thẩm phán Neil Gorsuch (trái) chính thức nhận đề cử ứng viên
tại Nhà Trắng, WAshington D.C. (Nguồn: Reuters).
Nếu như được Thượng viện Mỹ phê chuẩn, ông Gorsuch sẽ sẽ là người thay thế chỗ trống tại Tòa án tối cao do Thẩm phán theo đường lối bảo thủ Antonin Scalia để lại sau khi ông qua đời hồi tháng 2/2016. Tuy nhiên, lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện cho rằng ông "có nhiều nghi ngại" về việc đề cử ông Gorsuch. Được biết, Tòa án Tối cao Mỹ là nơi đưa ra quyết sách về nhiều vấn đề nhạy cảm của nước này, từ vấn đề nạo phá thai, giới tính cho tới kiểm soát súng đạn...
Phát biểu về việc đề cử trên, Tổng thống Trump nói rằng thẩm phán Gorduch là người "có trí tuệ ưu việt và kiến thức sâu rộng về pháp lý, tuân thủ chặt chẽ Hiến pháp" của nước Mỹ.
"Thẩm phán Gorsuch hội tụ nhiều kỹ năng pháp lý nổi bật, ông ấy có một trí tuệ tuyệt vời, kỷ luật chặt chẽ và được cả hai đảng ủng hộ" - ông Trump nói.
Vị thẩm phán đến từ bang Colorado đã được lựa chọn từ danh sách rút gọn gồm 21 ứng viên mà ông Trump từng công bố từ lúc đang thực hiện chiến dịch tranh cử. Sau khi nhận đề cử, ông Gorsuch nói rằng: "Vai trò của một thẩm phán là tập trung vào công việc của các đại diện dân cử thay vì làm biến đổi nó".
Giới phân tích Mỹ nhận định rằng việc ông Trump lựa chọn ông Neil Gorsuch cho vị trí ứng viên lấp chỗ trống trong Tòa án Tối cao là quyết định đúng đắn, bởi sự nổi tiếng của vị thẩm phán 49 tuổi này trong ngành pháp lý cùng quan điểm của ông đã giúp bản thân trở thành một ứng viên nặng ký đối với bất kỳ một vị Tổng thống nào.
Tuy nhiên, quyết định này lại vấp phải sự phản đối kịch liệt từ phía đảng Dân chủ, những người muốn đáp trả lại việc chính quyền cũ của Tổng thống Barack Obama bị khước từ đề cử cho vị trí này dù nỗ lực trong suốt 10 tháng qua. Giờ đây, họ sẽ phải quyết định xem liệu có nên bác bỏ ứng viên này hay không, bằng cách phá vỡ một truyền thống khác của Thượng viện, đó là khả năng ngăn chặn một ứng viên Tòa án Tối cao của nhóm thiểu số nếu đủ 41 phiếu ủng hộ.
Việc đề cử của ông Neil Gorsuch dự kiến sẽ khơi mào cho một cuộc tranh cãi chính trị gay gắt tại Thượng viện Mỹ.
Trước đây, Tổng thống Barack Obama từng đề cử thẩm phán Merrick Garland sau khi thẩm phán Scalia qua đời. Tuy nhiên, phía đảng Cộng hòa đã từ chối tranh luận về sự lựa chọn này, cho rằng thời điểm đó quá sát với kỳ tổng tuyển cử, khiến cho phía đảng Dân chủ không hài lòng.
Ngay cả khi thẩm phán Gorsuch được Ủy ban Tư pháp Thượng viện chấp nhận, ông vẫn sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức mới khi cơ quan này tổ chức một cuộc bỏ phiếu cuối cùng. Khi đó, các nghị sỹ đảng Dân chủ có thể tìm cách ngăn chặn cuộc bỏ phiếu này bằng cách kéo dài quá trình tranh luận. Trong trường hợp này, ông Gorsuch sẽ phải cần có đủ 60 phiếu thuận thay vì chỉ cần số phiếu thuận cao hơn số phiếu chống. Hiện nay, phía đảng Cộng hòa chỉ nắm giữ 52 ghế trong Thượng viện, nên để có đủ 60 phiếu, họ sẽ cần phải thay đổi một số quy định của cơ quan này.
Tòa án Tối cao của nước Mỹ là nơi đưa ra các phán quyết quan trọng về các bộ luật gây tranh cãi, các tranh chấp giữa các bang và chính phủ liên bang, và cả các phán quyết tử hình. Tòa án này mỗi năm tiếp nhận khoảng 100 vụ việc và thường đưa ra các phán quyết quan trọng vào tháng 6. Mỗi vị thẩm phán của tòa án này sẽ có nhiệm kỳ suốt đời và do Tổng thống Mỹ đề cử. |