Tổng thống Mỹ trước sự lựa chọn cấm hay không cấm?

Tổng thống Donald Trump ngày 27/1 đã kí một sắc lệnh cấm toàn bộ người dân từ 7 quốc gia Hồi giáo trên thế giới nhập cảnh vào Mỹ trong ít nhất 90 ngày.

Khi mà lệnh cấm người nhập cảnh đến từ Iran, Somalia, Sudan, Syria, Libya và Yemen hết hiệu lực trong hôm nay, 24/9, Tổng thống Trump đã nhận được đề nghị từ phía Cố vấn an ninh nội địa Elaine Duke về việc gia hạn thêm lệnh cấm này, nhưng vẫn chưa ra quyết định cuối cùng.

Người phát ngôn Nhà Trắng Raj Shah cho hay hiện vẫn chưa rõ liệu ông Trump có đưa ra quyết định trước khi lệnh cấm nhập cảnh hết hạn, hay sẽ đợi sau khi nó hết hạn, nhưng thêm rằng bước đi tiếp theo sẽ vạch ra hẳn một chính sách mới với vấn đề nhập cư.

Lệnh cấm nhập cảnh mà ông Trump đưa ra vào ngày 6/3 năm nay đã từng bị nhiều tòa án liên bang tìm cách ngăn chặn, nhưng sau đó vẫn được Tòa án Tối cao Mỹ cho phép thực thi với một số hạn chế đi kèm vào hồi tháng 6 vừa qua. Lệnh cấm nhập cảnh đưa ra tháng 3, và phiên bản trước đó được đưa ra hồi tháng 1, được xem là một trong những quyết định gây tranh cãi nhất của chính quyền Trump.

Giới phê bình đã gọi chính sách trên là một “lệnh cấm người Hồi giáo” phi pháp, cáo buộc Tổng thống Trump phân biệt người Hồ giáo, vi phạm Hiến pháp về việc đảm bảo tự do tôn giáo và sự công bằng của luật pháp, phá vỡ luật di trú hiện hành của nước Mỹ và làm dấy nên sự thù hận tôn giáo.

Câu hỏi pháp lý liên quan đến việc liệu lệnh cấm hiện hành có phân biệt người Hồi giáo hay không, như các tòa án cấp thấp hơn từng kết luận, sẽ được mang ra tranh luận tiếp trước Tòa án Tối cao vào ngày 10-10 tới.

Lệnh cấm hiện tại ngăn cản người dân từ 6 quốc gia Hồi giáo lớn trên thế giới được nhập cảnh vào nước Mỹ và cấm phần lớn người tị nạn trong vòng 120 ngày để cho chính quyền của ông Trump khoảng thời gian để xem xét lại tiến trình xử lý, kiểm soát dòng du khách đến nước Mỹ. Lệnh cấm người tị nạn hiện tại sẽ hết hiệu lực vào ngày 24/10 tới.

Theo một số đề nghị mà Tổng thống Trump đang cân nhắc cho sắc lệnh cấm mới, sẽ có sự hạn chế đối với những người đến Mỹ tùy theo quốc gia, dựa trên sự hợp tác của quốc gia đó với nước Mỹ, mối đe dọa mà Mỹ tin rằng mỗi quốc gia gây nên cùng nhiều yếu tố khác...

Hồi tháng 7, giới chức Mỹ từng thông báo tới chính phủ mỗi quốc gia về sự hợp tác tối thiểu cần có, trong đó các nước cần phải xác nhận danh tính công dân của mình để đảm bảo họ không phải mối đe dọa tới an ninh quốc gia của Mỹ, mới có thể được nhập cảnh. Các nước này được cho thời hạn 50 ngày để trả lời.

Những người đến từ các quốc gia không đạt các điều kiện trên sẽ không được phép nhập cảnh ở Mỹ hoặc đối mặt với nhiều hạn chế về mặt di chuyển. Phần lớn các nước trên thế giới hiện nay đều đạt đủ điều kiện hoặc chấp nhận làm việc để tiến tới việc đạt đủ các điều kiện này.

Tổng thống Trump trong chiến dịch tranh cử từng tuyên bố sẽ áp đặt “một lệnh cấm hoàn toàn người Hồi giáo vào nước Mỹ”, cho rằng lệnh cấm hiện tại là cần thiết để bảo vệ nước Mỹ khỏi chủ nghĩa khủng bố.