TP Hồ Chí Minh: Cần 'chiếc áo' phù hợp hơn

Theo lãnh đạo UBND TPHCM, thực hiện Nghị quyết 131 từng bước đi vào chiều sâu, mang lại những kết quả khả quan về mọi mặt trong hoạt động quản lý nhà nước trên địa bàn thành phố. Việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức, bộ máy của các cơ quan, đơn vị khi thực hiện tổ chức chính quyền đô thị được tiến hành khẩn trương, tinh gọn, đảm bảo hiệu quả hoạt động. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng lên, cải cách hành chính và cải cách chế độ công vụ. Thực hiện Nghị quyết 131, TPHCM không tổ chức Hội đồng nhân dân tại 16 quận và 249 phường. Song song đó, điều chỉnh một số chức năng, nhiệm vụ trong điều kiện không tổ chức HĐND. Mục tiêu, tinh gọn, đổi mới, linh hoạt bộ máy chính quyền, giải quyết các vấn đề lớn của đô thị lớn.

Đặc biệt, TP Thủ Đức tổ chức ổn định bộ máy, tăng cường nắm bắt tâm tư, nguyện vọng cán bộ, công chức, viên chức và người lao động sau sáp nhập. Đồng thời tiếp tục rà soát, xây dựng, triển khai các nội dung theo chỉ đạo của Thành ủy Thủ Đức và UBND TPHCM, thực hiện tốt các nhiệm vụ tại địa phương từng bước ổn định tình hình với mục tiêu xây dựng TP Thủ Đức trở thành trung tâm động lực phát triển đột phá của TPHCM và khu vực phía Nam. Tổ chức bộ máy đi vào hoạt động nhanh chóng, ổn định, hiệu quả. Ông Hoàng Tùng - Chủ tịch UNBD TP Thủ Đức cho biết, sau khi thành lập TP Thủ Đức thu ngân sách năm 2021 đạt 10.675 tỷ đồng, năm 2022 là 19.818 tỷ đồng. Tỷ lệ giải ngân đầu tư công năm 2022 đạt 92%, dự kiến năm 2023 đạt 95% kế hoạch đề ra.

Mặc dù tổ chức bộ máy của TP Thủ Đức khá ổn định, song đại diện TP Thủ Đức mong muốn, cần trao quyền tự chủ mạnh hơn nữa cho thành phố trong thu hút các nguồn lực phát triển. Trao quyền trong quyết định đầu tư, tài chính đô thị (tạo nguồn thu cho phát triển hạ tầng, phát triển đô thị, quản lý sử dụng đất đô thị có hiệu quả…); trao quyền tự chủ cho TP Thủ Đức trong việc bố trí nguồn tài chính trả lương, phụ cấp cho cán bộ, công chức. Về vấn đề này, bà Trần Mai Phương - Phó Giám đốc Sở Tài chính TPHCM nêu quan điểm, thực hiện chính quyền đô thị, UBND quận, phường thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đơn vị dự toán ngân sách nên theo quy định không còn chức năng quản lý, sử dụng nguồn kết dư ngân sách, dự phòng và tăng thu ngân sách địa phương. Do đó, UBND quận, phường không có nguồn lực để chủ động trong công tác điều hành, phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội. Ngoài ra, còn gặp khó khăn trong việc đảm bảo kịp thời nguồn kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ cấp bách, quan trọng trong các lĩnh vực khác. Cũng theo Sở Tài chính thành phố, đặc thù của UBND các cấp là đơn vị quản lý địa bàn dân cư nên phát sinh rất nhiều nhiệm vụ chi đột xuất không thể dự kiến đầy đủ khi xây dựng dự toán ngân sách hàng năm.

Chỉ ra nhược điểm của việc thực hiện Nghị quyết 131 trong quá trình triển khai, ông Phan Văn Mãi cũng khẳng định: “Các địa phương thiếu sự chủ động ở một số công tác như điều hành ngân sách, đầu tư. Về ngân sách, các địa phương mong có kết dư ngân sách để chủ động thực hiện các nhiệm vụ thiết kiến đô thị nhưng hiện nay không còn thực hiện được. Ngoài bị động về công việc còn mất đi động lực về quản lý nhà nước trên địa bàn”. Chủ tịch UBND TPHCM cho rằng, tổ chức chính quyền đô thị tại TPHCM là phù hợp nhưng cần tiếp tục hoàn thiện vì cũng có bất cập. TPHCM đề xuất sửa đổi Nghị quyết 131. Nói đúng hơn, thành phố cần “chiếc áo” rộng hơn, phù hợp hơn cho vai trò lớn hơn. “Chiếc áo” cho một siêu đô thị không dừng lại ở số lượng dân số là 10 hay 13 triệu người, có thể lên đến 20 triệu dân. Việc này cần nghiên cứu kỹ lưỡng và phù hợp với vai trò phát triển của thành phố trong giai đoạn tới.

Theo Sở Nội vụ TPHCM, tổ chức thực hiện chính quyền đô thị theo Nghị quyết 131 còn gặp nhiều vướng mắc do các cơ chế, quy định thiếu đồng bộ và có nội dung chưa phù hợp thực tiễn khi áp dụng cho một địa bàn lớn với khối lượng công việc nhiều, phức tạp như TPHCM.