Tự tin đã tiêm đủ 2 mũi vaccine, không ít người dân ở TP HCM đã “bỏ quên” biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 ở những nơi công cộng như chợ, siêu thị, quán ăn, quán cà phê, khu du lịch...
Nhiều nơi lơ là, chủ quan
Vài tuần qua, hầu hết các khu chợ tự phát trên địa bàn TP HCM đã được phép hoạt động trở lại. Với đặc thù nằm gần đường, gần khu công nghiệp nên các chợ tự phát luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát dịch bệnh bởi ít có sự kiểm soát. Từ người bán hàng cho tới khách mua, chủ yếu chỉ dựa trên ý thức của mỗi người. Các biện pháp phòng dịch theo quy định như giữ khoảng cách, xịt khuẩn, đeo khẩu trang... có lúc thực hiện, có lúc không.
Tương tự, tình trạng lơ là phòng dịch cũng xảy ra ở các quán ăn uống tại chỗ, quán cà phê, nhà hàng ẩm thực... Đây là địa điểm công cộng, theo quy định chỉ phục vụ tối đa 50% công suất và chỉ dành cho người tiêm đủ vaccine hoặc F0 khỏi bệnh trước 6 tháng. Tuy nhiên, ghi nhận ở nhiều các quán ăn, quán nhậu, cà phê ở TP HCM đã bỏ qua những quy định này.
Trong khi đó, dù có quy trình tốt hơn nhưng hiện công tác phòng dịch ở các bệnh viện, chi nhánh ngân hàng, bến xe, nhà ga... cũng chủ yếu nằm ở ý thức của người dân.
Đại diện Bến xe miền Đông cũ (quận Bình Thạnh, TP HCM) cho biết, hiện nay bến xe đã khai thác lại phần lớn các tuyến vận tải hành khách cố định từ TP HCM đi các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên và cả miền Bắc. Tuy nhiên mật độ khai thác chưa nhiều, luôn thấp hơn so với quy định chung của Bộ Giao thông Vận tải về quy tắc phòng dịch. Ngoài ra, với hành khách đi xe, bến cũng quy định bắt buộc thực hiện quy tắc 5K, giữ khoảng cách, xịt khuẩn và khai báo y tế, trình giấy tờ tiêm chủng... cũng như các diễn biến bất thường về sức khỏe. Với doanh nghiệp khai thác thì bắt buộc chỉ chở dưới 50% công suất, thường xuyên phun khử khuẩn phương tiện, kiểm tra kỹ thông tin phòng dịch của hành khách.
Do quy định không cần xét nghiệm Covid-19 nên người dân tới các địa điểm công cộng này chỉ phải khai báo qua phần mềm PC Covid-19. Vì vậy, dù thấp hơn các khu vực khác nhưng nguy cơ lây nhiễm ở những địa điểm này vẫn có.
Tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch
Một chuyên gia y tế cho biết, TP HCM và nhiều tỉnh phía Nam hiện không yêu cầu bắt buộc test Covid-19 ở các dịch vụ công cộng, cũng không có chiến lược test cộng đồng để tìm ra các F0. Hiện, TP HCM chỉ phát hiện F0 bằng quy trình test định kỳ ở các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp... Tuy nhiên, do chi phí test khá cao, việc xuất hiện và báo cáo F0 (nếu có) đối với chính quyền địa phương khá phức tạp nên đã xuất hiện tình huống doanh nghiệp phát hiện F0 nhưng giấu dịch, âm thầm tự bóc tách F0 để duy trì hoạt động nhằm tiết kiệm chi phí. Việc này tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát. Ngoài ra, phần lớn người dân, bao gồm cả đối tượng chưa tiêm vaccine (ví dụ, trẻ em) cũng ra đường, tham gia các hoạt động ăn uống, vui chơi, giải trí... nên nguy cơ lây lan cũng gia tăng.
Cuối cùng, theo chuyên gia này, do nhiều người tiêm vaccine, có sức khỏe tốt nên không có biểu hiện thông thường (ho, sốt, đau rát họng...) nên chính bản thân người nhiễm Covid-19 cũng có thể không biết, khiến virus vẫn “vô tư” phát tán ra cộng đồng nếu không tuân thủ các biện pháp 5K.
Theo Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi, tính trên toàn địa bàn thành phố nằm ở mức nguy cơ 2. Tuy nhiên một số quận huyện đã có mức nguy cơ 3 và số ca nhiễm có dấu hiệu tăng trở lại. Trước diễn biến mới của dịch Covid-19, TP HCM đã cho tái khởi động lại hệ thống các trạm y tế lưu động ở cấp xã, phường, thị trấn nhằm kịp thời tiếp nhận thông tin, xử lý những yêu cầu về dịch bệnh của người dân. Ngoài ra, TP HCM cũng đang lên kế hoạch, chuẩn bị một số phương án. Trong đó, ngoài việc khôi phục một số cơ sở bệnh viện dã chiến, TP HCM có thể siết chặt một số hoạt động kinh doanh, ăn uống tại chỗ của người dân cũng như tích cực tuyên truyền, nâng mức báo động nhằm giúp người dân nâng cao ý thức, tự bảo về bản thân và gia đình.