TPHCM: Nỗi lo năm học mới

Trước thềm năm học mới 2025-2026, TPHCM đưa vào sử dụng gần 1.300 phòng học được xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách, cùng gần 400 phòng học xây dựng bằng nguồn vốn xã hội hoá. Đây chỉ là bước đầu trong kế hoạch xây dựng 4.500 phòng học mới thời gian tới. Tuy nhiên, tình trạng thiếu phòng học vẫn xảy ra ở TPHCM. Cụ thể hơn là tình trạng thiếu cục bộ ở một số khu vực đặc thù. Theo đó, ở một số phường xã có đặc thù tập trung nhiều nhà máy, khu công nghiệp… nên dân nhập cư khá nhiều, do đó biến động nhân khẩu cũng lớn. Tại TPHCM hiện nay có xã, phường được coi là đông dân nhất cả nước, quy mô hơn 200.000 người. Việc đáp ứng nhu cầu trường lớp ở các địa phương này thường chậm một vài năm (do phải thống kê, đánh giá nhu cầu, lên kế hoạch xây dựng trường lớp…). Ngoài ra, mô hình dạy 2 buổi/ngày cũng khiến nhu cầu trường lớp, đặc biệt là bậc tiểu học nhiều hơn.

Theo ông Trần Khắc Huy - Trưởng Phòng Tài chính (Sở GDĐT TPHCM), việc xây dựng 4.500 phòng học mới không chỉ mang ý nghĩa cải thiện cơ sở vật chất, mà còn giúp giải quyết nhiều vấn đề cốt lõi của ngành giáo dục thành phố. Trước tiên, thêm phòng học mới sẽ giảm sĩ số học sinh/lớp, nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, tăng tỷ lệ dạy học 2 buổi/ngày, giúp phụ huynh yên tâm hơn. Các trường xây mới sẽ giúp học sinh tại một số địa bàn được học gần nhà, không phải đi xa hay học nhờ như trước.

Bên cạnh đó, việc này còn góp phần tăng tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia. Hiện TPHCM có tỷ lệ trường đạt chuẩn thấp nhất cả nước do sĩ số lớp quá đông (mặc dù cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên đạt tiêu chuẩn). Thống kê trước khi sáp nhập, TPHCM có tỷ lệ 297 phòng học/10.000 dân nhưng sau sáp nhập, tỷ lệ này giảm xuống còn 277 phòng học. Trong khi đó, mục tiêu của TPHCM là 300 phòng học/10.000 dân. Cũng theo ông Huy, việc hoàn thành xây dựng 4.500 phòng học chưa thể đạt trong năm 2025 này bởi nhiều nguyên nhân. Theo đó, dự kiến hết năm 2025, ngành giáo dục TPHCM sẽ hoàn thành thêm khoảng 2.700 phòng học mới.

Ngoài nỗi lo thiếu phòng học thì hiện nay, nỗi lo về chênh lệch chất lượng giáo dục giữa các địa bàn ở TPHCM cũng khá lớn. Có một thực tế, sự chênh lệch đáng kể giữa mặt chung của các xã phường sau sáp nhập. Thực tế, từ trước khi sáp nhập, tình trạng này đã là một vấn đề nan giải.

Nếu coi điểm thi và điểm trúng tuyển lớp 10 (kỳ thi quan trọng nhất của chương trình THPT sau thi tốt nghiệp) sẽ thấy điểm thi, điểm chuẩn của các trường ở TPHCM cũ chênh lệch rất lớn. Nhiều trường THPT ở phường trung tâm có điểm trúng tuyển cao gấp gần 2 lần của trường ngoại thành. Sau sáp nhập, địa giới được mở rộng và sự chênh lệch này còn lớn hơn rất nhiều. Việc này sẽ gây khó khăn trong công tác giảng dạy (chung một chương trình) hay các kỳ thi quan trọng (cuối cấp). Việc chênh lệch này sẽ khiến các tiêu chí đánh giá chung về chất lượng học sinh bị ảnh hưởng đáng kể và cần một thời gian cũng như chiến lược để thu hẹp chứ không chỉ trong một sớm một chiều.