Trả lời dứt khoát kiến nghị của cử tri
Theo đánh giá của Ban Dân nguyện và Giám sát, qua báo cáo kết quả tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ 10 của Đoàn đại biểu Quốc hội, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tổng hợp được 757 kiến nghị của cử tri và đã chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật. Đến nay, Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đã nhận được kết quả giải quyết, trả lời đối với 304 kiến nghị, tỷ lệ giải quyết, trả lời đạt 40,2%.
Theo bà Lê Thị Nga - Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội đã tiếp 445 lượt người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về 431 vụ việc và có 13 lượt đoàn đông người. Qua tiếp công dân, đã ban hành văn bản chuyển đơn của công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết đối với 58 vụ việc; hướng dẫn bằng văn bản 62 vụ việc; đã giải thích, hướng dẫn, thuyết phục công dân chấp hành đúng quy định của pháp luật đối với 311 vụ việc.
Bên cạnh đó, về việc tiếp nhận và xử lý đơn thư, các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội đã tiếp nhận và xử lý 3.837 đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân gửi đến; trong đó có 641 đơn đủ điều kiện xử lý, 3.196 đơn không đủ điều kiện xử lý đã thực hiện lưu đơn theo quy định. Qua nghiên cứu 641 đơn đủ điều kiện xử lý, đã chuyển 364 đơn đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, ban hành 118 văn bản hướng dẫn, trả lời đơn công dân, đã và đang nghiên cứu 146 đơn, tiếp tục xếp lưu 13 đơn đã giải quyết hết thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật và nhận được 125 văn bản trả lời của cơ quan có thẩm quyền.
Trả lời kiến nghị của cử tri là vấn đề được các cử tri mong đợi. Qua đó thể hiện sự “lay chuyển” trong xử lý giải quyết các vấn đề. Song thực tế, việc giải quyết trả lời mới chỉ đạt tỷ lệ đáng khiêm tốn là 40,2%. Do đó bà Nguyễn Thanh Hải - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội cho rằng, tỷ lệ trả lời mới đạt trên 40%, thấp hơn so với thời gian trước. Vì vậy cần đánh giá thêm nguyên nhân do đâu. Bởi nhận được kiến nghị thì phải trả lời, và cần phải nêu rõ những đơn vị nào chưa trả lời, chưa trả lời đủ và những đơn vị nào chưa trả lời nhiều nhất, đơn vị nào trả lời nhiều nhất.
Ông Bùi Văn Xuyền - nguyên Ủy viên Ủy ban Pháp luật (nay là Ủy ban Pháp luật và Tư pháp) cho rằng, khi cử tri gửi kiến nghị đến, hoặc kiến nghị tại các cuộc tiếp xúc cử tri thì các đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội cần chuyển kiến nghị đến các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết. Thực tế vì không có quy định cụ thể, mang tính ràng buộc, tính pháp lý nên việc giải quyết, trả lời của các cơ quan nhiều khi cũng ở mức độ nào đó.
“Nếu quan tâm thì trả lời chi tiết, còn không quan tâm thì trả lời cho có. Vì vậy hiệu quả của việc trả lời kiến nghị của cử tri đang đặt ra nhiều vấn đề đáng quan tâm. Vì vậy bây giờ cần phải yêu cầu trả lời dứt khoát chứ không được lòng vòng” - ông Xuyền nói và cho rằng, cần nâng cao vai trò trách nhiệm của Đoàn đại biểu Quốc hội ở các địa phương trong tổng hợp, theo dõi việc trả lời kiến nghị cử tri của các cơ quan chức năng. Từ đó kiến nghị với các cơ quan chức năng, phần trả lời đó không thấu đáo, hoặc đã trả lời thấu đáo để phản hồi lại với cử tri.
Cũng theo ông Xuyền, không phải tất cả các kiến nghị của cử tri được trả lời thì cử tri đều cảm thấy thỏa mãn. Do đó nếu thấy phần trả lời đã đầy đủ, trách nhiệm thì cũng cần phản hồi lại để cử tri hiểu rõ. Còn nếu các cơ quan chức năng trả lời chưa đầy đủ, thấu đáo, chỉ mang tính hình thức, hoặc đùn đẩy thì đoàn Đại biểu Quốc hội phải có ý kiến phản hồi đối với các cơ quan chức năng.
Bên cạnh đó, Ban Dân nguyện và Giám sát cũng phải theo dõi đôn đốc, những ý kiến kiến nghị của cử tri gửi đến nhưng bị kéo dài, chưa được trả lời thì phải chắt lọc, tìm ra căn nguyên để từ đó có kiến nghị đối với các cơ quan chức năng. Bởi các đại biểu Quốc hội nhiều khi chỉ đóng vai trò “chuyển tiếp”, còn việc chính phải là Ban Dân nguyện và Giám sát, các Đoàn đại biểu Quốc hội với vai trò tổng hợp, theo dõi, và có ý kiến đối với phần trả lời kiến nghị của cử tri. Như thế mới mang tính chất pháp lý cao hơn.
Trong khi đó, ông Trần Ngọc Vinh - nguyên Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hải Phòng nêu, thực tế có việc trả lời kiến nghị của cử tri theo kiểu lòng vòng, sợ trách nhiệm. Do đó phải xác định thời gian trả lời, nếu không phải xử lý vì sự chậm trễ. Bên cạnh đó cũng cần xem xét trách nhiệm ở cả hai nơi. Theo đó, ý kiến kiến nghị cũng phải đúng, chính xác chứ không phải cứ nghe thấy thông tin thì gửi kiến nghị. Còn về phía cơ quan chức năng cũng phải có trách nhiệm trả lời những kiến nghị mà cử tri gửi đến.