Tết Nguyên đán đã đến gần, đây là thời điểm các loại trái cây có múi như bưởi, cam, quýt ở Đồng Nai vào chính vụ. Được xem là vụ cao điểm nhưng nhiều nhà vườn hiện đang đứng ngồi không yên, lo “mất Tết” vì các loại trái cây có múi rớt giá.
Nỗi lo rớt giá
Năm nay, làng bưởi Tân Triều, xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai không còn nhộn nhịp cảnh thương lái ùn ùn đi thu mua bưởi Tết như những năm trước. Ông Trần Văn Châu, một nông dân có thâm niên trồng bưởi 20 năm nay cho biết, chưa có năm nào, giá bưởi vào chính vụ Tết Nguyên đán lại xuống thấp như thế. “Hơn 1 tháng trở lại đây, giá bưởi xuống thấp chưa từng có vì sức tiêu thụ ngoài thị trường rất chậm” - ông Châu than thở.
Cũng theo ông Châu, mọi năm, tầm từ tháng 10 âm lịch là thương lái đã đi đặt hàng rồi. Có những thương lái mua khoán cả vườn. Người kỹ tính hơn thì vào chính vụ đến vườn chọn hàng loại 1 để bán chưng Tết. Nhưng năm nay, lượng thương lái hỏi mua khoán rất ít. Khoảng 1 tuần nay mới có một vài người đến hỏi, nhưng trả giá rất thấp.
Còn tại huyện Cẩm Mỹ, có khoảng gần 500 tấn bưởi đào vào kỳ thu hoạch nhưng chưa có thương lái đến mua, tập trung tại các xã Sông Ray, Xuân Tây, Xuân Đông. Ông Nguyễn Doãn Hưng (xã Xuân Đông) đứng ngồi không yên vì vườn bưởi vào chính vụ bán Tết chưa có người mua. “2 năm qua bưởi không bán được vì ảnh hưởng của dịch Covid-19. Năm nay tưởng sẽ được giá, ai ngờ người mua còn không có nói gì đến chuyện giá. Giờ chỉ mong có thương lái thu mua” - ông Hưng lo lắng.
Theo khảo sát của phóng viên, mặc dù giá cả đang ở mức thấp nhưng các nhà vườn lớn trồng các loại cây ăn trái có múi như bưởi, cam, quýt ở các địa phương Vĩnh Cửu, Long Khánh, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ đang đang phải chạy đua với thời gian để ra được hàng, nếu không muốn lâm vào tỉnh cảnh “bưởi chín đầy cành nhưng không có người mua”.
Hiện giá cam, quýt tại vườn dao động từ 10-12 nghìn đồng/kg, có thời điểm giá dưới 10 nghìn đồng/kg. Riêng bưởi, loại trái cây thường có giá cao dịp cuối năm do được lựa chọn làm quà biếu Tết lại giảm sâu chưa từng có, nhiều nhà vườn bán không quá 10 nghìn đồng/kg (giá bao tiêu nguyên vườn). Với bưởi loại 1, hiện ở mức khoảng 500-600.000 đồng/thùng 12 trái, so với mọi năm thì giảm rất sâu. Theo nhiều nông dân, có những năm bưởi loại 1 vào chính vụ Tết Nguyên đán có khi đạt mức 1 triệu – 1,2 triệu đồng/thùng 12 trái. Với trái cây loại 1, nhiều nông dân vẫn trông đợi khoảng từ 23 âm lịch giá sẽ nhích lên đôi chút.
Vì đâu nên nỗi?
Với riêng tỉnh Đồng Nai, khoảng 5 năm trước, trái cây có múi luôn nằm tốp đầu cho lợi nhuận tốt và ổn định, đặc biệt là vào thời điểm cận Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, năm nay giá các loại trái cây có múi đang ở mức rất thấp nên nhiều người trồng rất lo lắng.
Theo chuyên gia kinh tế Đặng Đình Mười, không chỉ riêng Đồng Nai mà người trồng cây bưởi, cam, quýt ở các tỉnh, thành khác cũng đang rất đau đầu vì giá bưởi xuống thấp. “Từ sau đại dịch Covid-19 đến nay, giá các loại trái cây có múi lao dốc, trong khi chi phí đầu vào cao, hàng lại không bán được khiến nhiều nhà vườn thua lỗ. Việc xuất khẩu đi những thị trường lớn như Trung Quốc cũng gặp không ít khó khăn. Bên cạnh đó, thị trường trong nước với mức tiêu thụ giảm sâu, nhu cầu tiêu thụ về mặt hàng trái cây có múi nói riêng, các sản phẩm trái cây nói chung giảm mạnh so với mọi năm” - ông Mười nói.
Ông Đăng Thanh Trung, chủ một cơ sở thu mua trái bưởi ở huyện Vĩnh Cửu cho hay, vào thời điểm này mọi năm, nhà ông đã kín hàng để chờ xuất đi, đặc biệt, khách hàng từ các tỉnh miền Bắc đặt cam, bưởi rất nhiều để làm quà biếu Tết.
“Tuy nhiên, tính đến ngày 15 tháng Chạp năm nay, lượng khách đặt bưởi giảm hẳn, thị trường bán ra cũng rất chậm. Nguyên nhân là do hiện nay nguồn cung trái cây có múi quá nhiều, không chỉ Đồng Nai, các tỉnh phía Nam mà một số tỉnh phía Bắc, miền Trung cũng đã phát triển mạnh diện tích bưởi, cam, quýt. Họ cũng chọn Tết Nguyên đán là thời điểm chính vụ để ra hàng. Điều này dẫn đến giá lao dốc” - ông Trung khẳng định.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Nai, địa phương này có khoảng trên 10 nghìn ha diện tích trồng bưởi, trong đó diện tích cho thu hoạch gần 7 nghìn ha với sản lượng đạt khoảng 74 nghìn tấn/năm và gần 1,7 nghìn ha diện tích trồng cam, sản lượng 9,9 nghìn tấn/năm. Phần lớn các diện tích bưởi đang đều vào chính vụ.
Lối đi mới với bưởi bon sai, bưởi tạo hình
Hiện nay, tại Đồng Nai, nhiều nông dân cũng có xu hướng chuyển đổi từ trồng bưởi thương phẩm sang trồng bưởi bonsai, bưởi hồ lô, hoặc bưởi tạo hình độc đáo với các chữ: “Tài - Lộc - Phú - Quý”. Vào dịp tết, giá bán của những loại bưởi như trên có giá gấp 10 lần bưởi thường. Nhiều nông dân nhờ trồng các loại bưởi bonsai cho thu nhập hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỉ đồng vào dịp Tết Nguyên đán. Với những trái bưởi tạo hình đẹp mắt, giá cao sẽ mở ra lối đi mới cho người trồng loại cây này.