Trung Đông bên bờ vực nguy hiểm

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh, Trung Đông đang ở bên bờ vực nguy hiểm. Người dân trong khu vực đang phải đối mặt với nguy cơ xung đột toàn diện. Vấn đề cấp thiết trong thời điểm hiện nay là tránh mọi hành động có thể dẫn tới đối đầu quân sự quy mô lớn, trên nhiều mặt trận khác nhau ở Trung Đông.

Trong khi đó, cộng đồng quốc tế kêu gọi Israel - Iran kiềm chế, tránh leo thang xung đột vũ trang. Tổng thống Mexico Obradro nhấn mạnh việc tấn công hay trả đũa cũng không mang lại bất cứ lợi ích gì ngoài khổ đau và chết chóc. Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell đã triệu tập Ngoại trưởng các quốc gia thành viên EU tham dự hội nghị trực tuyến bất thường vào hôm nay (ngày 16/4) thảo luận tình hình Trung Đông và góp phần hạ nhiệt leo thang xung đột trong khu vực.

Còn Hội đồng châu Âu tuyên bố, phải làm mọi việc để ngăn chặn tình hình khu vực Trung Đông tiếp tục leo thang, tránh đổ máu thêm. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đề nghị tất cả các bên liên quan cần kiềm chế leo thang thêm và nỗ lực khôi phục ổn định trong khu vực.

Các nước trong khu vực cũng bày tỏ quan ngại trước chiều hướng leo thang quân sự gần đây ở Trung Đông, đặc biệt là cuộc tấn công trực tiếp chưa từng có của Iran vào lãnh thổ Israel; coi đó là “hậu quả nghiêm trọng và tiềm tàng”, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan kiềm chế tối đa. Tổng Thư ký Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) Jasem Mohamed Albudaiwi kêu gọi cộng đồng quốc tế triển khai những nỗ lực ngoại giao chung để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình.

Trong một động thái liên quan, Trung Quốc bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình leo thang sau hành động quân sự của Iran nhằm vào Israel. Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi kiềm chế và cho rằng cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các quốc gia có ảnh hưởng nên vào cuộc để duy trì hòa bình khu vực. Chấm dứt cuộc xung đột, đó là ưu tiên hàng đầu. Trong khi đó, Nga kêu gọi kiềm chế sau cuộc tấn công của Iran vào Israel (đêm 13/4). Hãng thông tấn TASS dẫn lời Phó Đại diện thường trực thứ nhất của Nga tại Liên hợp quốc Dmitry Polyansky cảnh báo, căng thẳng giữa Israel và Iran có nguy cơ châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng mới dữ dội ở Trung Đông.

Về phía Mỹ, đồng minh chiến lược của Israel, hôm 15/4, Điều phối viên phụ trách truyền thông chiến lược tại Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby cho biết, Mỹ không muốn sa vào cuộc chiến với Iran. “Chúng tôi không tìm kiếm một cuộc chiến lan rộng hơn trong khu vực (Trung Đông). Chúng tôi không tìm kiếm một cuộc chiến với Iran” - ông Kirby nói với CNN.

Trước đó, đêm 13/4, Iran đã phóng hơn 300 máy bay không người lái và tên lửa về phía Israel. Phía Israel cho biết, 99% số đó đã bị bắn hạ. Người phát ngôn quân đội Israel, Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari, coi hành động của Iran đã đẩy khu vực đến tình thế nghiêm trọng. Còn Tổng thống Israel Isaac Herzog gọi hành động của Iran là tuyên chiến. Ông Herzog mô tả vụ tấn công nhằm gieo rắc hỗn loạn, khủng bố và bất ổn trên toàn cầu. Trong khi đó Bộ trưởng Nội các thời chiến Israel Benny Gantz tuyên bố nước này sẽ buộc Iran trả giá khi thời điểm thích hợp.

Về phía Iran, hãng thông tấn quốc gia IRNA ngày 15/4 dẫn lời Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian cho biết, nước này đã thông báo cho các nước láng giềng về các cuộc tấn công trả đũa nhằm vào Israel 72 giờ trước khi tiến hành. Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Iran, Thiếu tướng Mohammad Bagheri, cho biết phía Iran đã tấn công Israel thành công và hoạt động này đã kết thúc. Iran cũng không có ý định tiếp tục hoạt động tấn công Israel, trừ phi Israel thực hiện các hành động trả đũa.

“Lò lửa” Trung Đông hầm hập nóng. Nói như Tổng thống Iraq Abdel Latif Rashid hôm 15/5 thì cần gấp rút ngăn chặn xung đột lan rộng. Ông Rashid cho rằng, cần phải giải quyết cuộc xung đột ở Dải Gaza và tìm giải pháp cho vấn đề Palestine, vì đây là yếu tố cơ bản cho sự ổn định của Trung Đông.

“

Ngày 14/4, trả lời câu hỏi phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước vụ bắn tên lửa vào lãnh thổ Israel, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng nhấn mạnh: “Việt Nam quan ngại sâu sắc trước những diễn biến leo thang căng thẳng hiện nay tại khu vực Trung Đông, nhất là các hành động vũ lực vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc và gây tổn thất cho người dân. Chúng tôi kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, giải quyết bất đồng bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, Hiến chương và các nghị quyết liên quan của Liên hợp quốc, chấm dứt ngay các hành động vũ lực làm leo thang căng thẳng, vì an ninh, an toàn, hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới”.