Trung Quốc 'nín thở' khi WHO sắp công bố báo cáo nguồn gốc Covid-19

Cuối tuần qua, Thời báo Hoàn Cầu (Global Times) dẫn lời một chuyên gia Trung Quốc tham gia vào nhóm điều tra nguồn gốc Covid-19 của WHO nói rằng yếu tố chính trị ở nước ngoài có thể chi phối đến các kết luận mà báo cáo đưa ra.

"Chúng tôi có cảm nhận rằng các chuyên gia quốc tế đang đối mặt với sức ép chính trị từ một số bên. Chúng tôi lo ngại rằng báo cáo cuối cùng có thể đi chệch nội dung nhất trí trước đó (giữa các chuyên gia)", chuyên gia trong nhóm điều tra của WHO nói.

Một nhóm gồm 17 chuyên gia do WHO dẫn đầu đã tới Vũ Hán, Trung Quốc hồi cuối tháng 1 để điều tra về nguồn gốc đại dịch Covid-19. Cuộc điều tra kết thúc vào hôm 9/2 nhưng đến nay báo cáo vẫn chưa được công bố. Hồi đầu tháng WHO nói rằng báo cáo dự kiến được công bố hôm 15/3, nhưng sau đó hoãn đến tuần này.

Wang Yiwei, chuyên gia về nghiên cứu quốc tế của Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho rằng nhóm chuyên gia Trung Quốc có thể lo ngại rằng các phát hiện trong báo cáo có thể bị "chính trị hóa" hoặc mang tính chất đổ lỗi.

"Lý do để làm việc này (điều tra nguồn gốc Covid-19) là để tránh nó lặp lại và chuẩn bị cho tương lai", ông Wang nói và nhấn mạnh thêm báo cáo điều tra phải dựa trên yếu tố khoa học, không phải chính trị.

Yanzhong Huang, một chuyên gia cấp cao về y tế toàn cầu tại Hội đồng Đối ngoại ở New York, nhận định tầm "phủ sóng" của truyền thông Trung Quốc có thể là dấu hiệu cho thấy những lo ngại ở Bắc Kinh về bản báo cáo sắp công bố.

"Điều này dường như cho thấy họ không tự tin WHO sẽ phát hành báo cáo phản ánh sự đồng thuận mà các chuyên gia đã đưa ra hồi đầu tháng 2", ông Huang đề cập đến cuộc họp báo chung ở Vũ Hán của nhóm chuyên gia WHO. Tại cuộc họp báo đó, các nhà khoa học nói rằng giả thuyết vi rút gây đại dịch Covid-19 thoát ra từ một phòng thí nghiệm gần như không thể xảy ra.

"Nếu báo cáo cuối cùng không loại trừ giả thuyết vi rút thoát ra từ phòng thí nghiệm, đó sẽ là một đòn giáng vào những tuyên truyền lâu nay của Trung Quốc", ông Huang nói.

Cuộc điều tra của WHO về nguồn gốc Covid-19 thu hút sự chú ý song cũng gây nhiều tranh cãi khi các chuyên gia nói giả thuyết vi rút thoát ra từ phòng thí nghiệm gần như không xảy ra. WHO sau đó nói rằng, các nhà khoa học không loại trừ bất cứ khả năng nào.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên tuần trước cho biết, liệu báo cáo có thể công bố vào tuần này hay không còn phụ thuộc vào kết quả thảo luận giữa các chuyên gia quốc tế và chuyên gia Trung Quốc. WHO hiện chưa bình luận về việc liệu ngày công bố và nội dung cuối cùng có phải là quyết định chung của nhóm chuyên gia quốc tế và Trung Quốc hay không.

Dịch Covid-19 khởi phát từ Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc cuối năm 2019 và nhanh chóng lan rộng trở thành đại dịch toàn cầu. Đến nay, nguồn gốc đại dịch vẫn là một bí ẩn. Mỹ và một số nước phương Tây khác cáo buộc Trung Quốc đã giấu dịch ở giai đoạn đầu bùng phát, đồng thời đưa ra giả thuyết vi rút gây đại dịch thoát ra từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán. Tuy nhiên, Trung Quốc nhiều lần bác bỏ cáo buộc này.