Trung Quốc ủng hộ Nga tổ chức hội nghị về Iran

Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến

Nga và Trung Quốc hiện là hai nước phản đối kịch liệt việc gia hạn lệnh cấm vũ khí đối với Iran, dự kiến hết hiệu lực trong tháng 10 tới theo Thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mà các siêu cường ký kết với Iran. 11 thành viên trong Hội đồng Bảo an LHQ đã bỏ phiếu chống, bao gồm Pháp, Đức và Anh, trong khi Mỹ và Cộng hòa Dominic là 2 thành viên duy nhất bỏ phiếu thuận cho nghị quyết áp đặt lại lệnh trừng phạt với Iran.

Phát biểu tại Bắc Kinh vào chiều 17/8, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói rằng sự thất bại của nghị quyết mà Mỹ soạn thảo "một lần nữa cho thấy rằng chủ nghĩa đơn phương không nhận được sự ủng hộ rộng rãi, và hành vi bá quyền sẽ không thành công".

Nước Mỹ cần phải chấm dứt các đòn trừng phạt đơn phương của mình và chấp nhận một thái độ có chừng mực hơn, trở lại với "con đường đúng đắn" là tôn trọng Thỏa thuận hạt nhân Iran và các quyết định của Hội đồng Bảo an LHQ; ông Triệu Lập Kiên nói thêm.

"Đối với đề xuất mà Nga đưa ra nhằm tổ chức một hội nghị thượng đỉnh từ xa về vấn đề hạt nhân Iran, Trung Quốc thể hiện sự hoan nghênh và trân trọng" - ông Triều Lập Kiên nhấn mạnh - "Chúng tôi sẵn sàng duy trì liên lạc và hợp tác chặt chẽ với tất cả các bên liên quan để thúc đẩy giải pháp bình ổn vấn đề hạt nhân Iran".

Trước đó, Nga đề nghị lãnh đạo năm nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ và Đức (nhóm P5+1) họp trực tuyến với Iran để bàn về các căng thẳng gần đây ở Vùng Vịnh, theo Hãng Sputnik. Ngày 14/8, website của Điện Kremlin đăng bản tuyên bố của Tổng thống Vladimir Putin về đề xuất tổ chức một cuộc họp.

Theo tuyên bố này, ông Putin đề nghị tổ chức cuộc họp trực tuyến này "càng sớm càng tốt để vạch ra các bước đi nhằm ngăn chặn sự đối đầu hoặc gia tăng căng thẳng bên trong Hội đồng Bảo an". Tổng thống Nga cho rằng việc tổ chức một cuộc họp như vậy là "một vấn đề cấp bách" và kêu gọi lãnh đạo các nước xem xét đề xuất này.

Tổng thống Putin cho rằng "các cuộc tranh luận xoay quanh vấn đề Iran tại Hội đồng Bảo an đang ngày càng căng thẳng" và "Iran đối mặt với những cáo buộc vô căn cứ". Ông Putin nhấn mạnh cách tiếp cận đơn phương và các hành vi áp đặt không thể giúp ích gì cho việc tìm ra một giải pháp ở bất kỳ đâu, bao gồm khu vực Vùng Vịnh.

Mỹ từ chối thẳng thừng

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng ông có thể sẽ không tham gia vào một hội nghị thượng đỉnh như vậy. "Có thể là không"- ông Trump nói khi được hỏi liệu có tham gia hội nghị thượng đỉnh từ xa mà Tổng thống Putin đề xuất hay không, trong lúc đang ở CLB đánh golf ở Bedminster, New Jersey.

Ông Trump cũng xác nhận với các phóng viên rằng Mỹ "đang chuẩn bị áp dụng lại" các đòn trừng phạt nhằm vào Iran, nhắc tới việc phục hồi lại tất cả các lệnh trừng phạt của LHQ áp dụng với Iran từ thời điểm trước năm 2015. "Các bạn sẽ chứng kiến điều đó trong tuần tới"- ông Trump nói.

Hội đồng Bảo an LHQ trong hôm thứ Sáu tuần trước đã không thông qua một nghị quyết mà Mỹ soạn thảo, trong đó mở rộng lệnh cấm vũ khí đối với Iran. Nghị quyết dự thảo này đã không nhận được đủ 9 phiếu thuận từ các thành viên trong Hội đồng.

Đại diện thường trực của Mỹ tại LHQ Kelly Craft sau đó tuyên bố rằng "Mỹ có đủ mọi quyền để áp dụng trở lại các điều khoản nằm trong các nghị quyết trước đây của Hội đồng Bảo an" đối với Iran. "Trong vòng những ngày tới đây, Mỹ sẽ tiếp tục thực hiện cam kết đó, và chúng tôi sẽ không dừng lại việc mở rộng lệnh cấm vũ khí"-bà Craft nói.

Theo Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an LHQ - chiếu theo Thỏa thuận hạt nhân năm 2015 được ký kết giữa Iran và 6 cường quốc bao gồm Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức, Nga và Mỹ - lệnh cấm vũ khí đối với Iran sẽ hết hiệu lực vào ngày 18/10/2020. Tuy nhiên, Mỹ đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận này vào tháng 5/2018.

Đại sứ của Trung Quốc tại LHQ Zhang Jun nói rằng Mỹ không còn là một bên tham gia vào Thỏa thuận hạt nhân Iran, bởi vậy mà họ không thể yêu cầu Hội đồng Bảo an áp dụng lại các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran được.