Trước thềm Đại hội nhà văn Hà Nội: Mong những 'đôi cánh' từ thành phố

Đoàn nhà văn Hà Nội đi thực tế sáng tác.

Nhiều mong ước đẹp

Theo dự thảo báo cáo tổng kết nhiệm kỳ qua và phương hướng nhiệm kỳ mới, được đăng trên website của Hội Nhà văn Hà Nội, có thể thấy rất nhiều ý tưởng, dự định hay được đề cập. Mà có lẽ nếu thực hiện được chỉ cần một phần trong đó thôi, cũng sẽ là những thành quả quý của Hội để ghi vào báo cáo tổng kết nhiệm kỳ sắp bắt đầu này, có thể vào khoảng năm 2020.

Theo đó, trong những nhiệm vụ chung, khái quát về củng cố, nắm bắt, chăm sóc, thúc đẩy đội ngũ, rất đáng hoan nghênh với những ý tưởng như: tranh thủ sự giúp đỡ tối đa của Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật (VHNT) Hà Nội và các cơ quan, ban ngành chức năng Thủ đô; đẩy mạnh xã hội hóa, tích cực tạo nguồn kinh phí cho hoạt động Hội; đề nghị UBND thành phố cho các hội viên còn khó khăn về chỗ ở được mua nhà dành cho người thu nhập thấp và các ưu đãi khác; tổ chức các cuộc thi sáng tác nhiều thể loại về Hà Nội; đầu tư thích đáng, có trọng điểm cho các tác phẩm tốt; phối hợp các ngành, địa phương tổ chức cho hội viên đi sáng tác; từng bước dịch, giới thiệu, quảng bá thành tựu của văn học Thủ đô ra thế giới…

Tất nhiên, đáng hoan nghênh, nhiều kỳ vọng, nhưng cũng không ít suy nghĩ làm sao để đội ngũ lãnh đạo Hội nhiệm kỳ tới vận động, định hướng, huy động được sức lực của đông đảo hội viên và các nguồn lực khác, thực hiện được hoặc tốt, hoặc đạt hiệu quả bước đầu những mơ ước đó. Bởi về thời gian, thì ngay sau đại hội này, sẽ chẳng còn mấy nữa là đến… đại hội tiếp theo.

Đồng thời, về điều kiện vật chất thì không gian, trụ sở Hội Nhà văn Hà Nội còn hạn chế, cũng như chi phí hoạt động văn phòng, điều hành của Hội phải rất tiết kiệm, cộng với thực tế lâu nay cho thấy, lãnh đạo Hội làm việc không lương, hầu như chỉ bằng tâm huyết.

Cần có “nền đãi ngộ”

Nên chăng, cần có sự đầu tư của thành phố Hà Nội cho một không gian trụ sở Hội rộng rãi, đầy đủ hơn? Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội có hai ấn phẩm trực thuộc là Tạp chí Tản Viên Sơn và Báo Người Hà Nội, đều có trụ sở phục vụ công tác thường xuyên. Trong khi các Hội VHNT trực thuộc Hội Liên hiệp, trong đó có Hội Nhà văn Hà Nội, lại vẫn khai thác chung không gian dù đẹp nhưng nhỏ hẹp ở số 19 Hàng Buồm.

Đây cũng là thực trạng lẽ ra cần có tiếng nói cầu nối của Hội Liên hiệp từ nhiều năm qua để cải thiện tình hình. Suy nghĩ “mang tính” vật chất này, không nằm ngoài mong muốn cho công tác của lãnh đạo Hội Nhà văn Hà Nội, văn phòng Hội và các ban, hội đồng chuyên môn được thuận lợi hơn.

Cũng như vậy, không thể quan niệm công tác Hội nghề nghiệp là… hội hè, hiếu hỉ, “đi mây về gió”, khác với tính chất lao động, sản xuất hay quản lý, điều hành các hoạt động xã hội, để cho rằng những người làm việc Hội…

không cần gì! Mà rất nên nghĩ đến một khoản chi lương, hay phụ cấp thường xuyên, nhất định cho những người làm công tác Hội để động viên, hỗ trợ họ một cách thiết thực. Điều này hoàn toàn chính đáng đối với những người đảm nhiệm công việc phát triển lực lượng, theo dõi, thúc đẩy và tổng kết phong trào, hoạt động sáng tác văn học trên địa bàn thành phố, cũng là một phần trong sự nghiệp phát triển văn hóa, VHNT nói chung.

Và như vậy, thành phố cũng như ngành văn hóa và ban ngành liên quan mới có thêm cơ sở kỳ vọng, mong chờ vào sự sâu sát của những người làm công tác tổ chức và chuyên môn của Hội với các hoạt động văn học của Thủ đô.

Và cái nhìn đề cao hơn

Nhìn thêm từ mức độ khiêm tốn hiện nay trong sự quan tâm đối với hoạt động Hội cũng như những người làm công tác trực tiếp của Hội Nhà văn Hà Nội, có thể thấy, rất cần sự cải thiện trong suy nghĩ về vai trò, tiềm năng tham gia xây dựng đời sống văn hóa, xã hội Thủ đô của các hoạt động văn học.

Trên địa bàn thành phố đang cùng tồn tại, phát triển một đời sống văn hóa, văn nghệ phong phú, trong đó có hoạt động văn học. Nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật ca múa nhạc, sân khấu, triển lãm từ quần chúng đến chuyên nghiệp… của các đơn vị trực thuộc Sở VHTT thành phố vốn có được sự đầu tư, hỗ trợ của thành phố, của ngành, của các địa phương.

Tổ chức Hội có những đặc trưng khác về tổ chức, vai trò, chức năng so với các đơn vị văn hóa, nghệ thuật công lập như nhà hát chèo, kịch, rối, trung tâm văn hóa quận, huyện... Nhưng dễ nhận thấy, do nhiều nguyên nhân mà các hoạt động văn học vốn không tách rời khỏi khối văn hóa, VHNT nói chung, lại chưa phải là lĩnh vực mà ngành văn hóa thúc đẩy mạnh mẽ.

Mà việc duy trì, thúc đẩy, gợi mở cho các hoạt động đó, ngoài bản thân các nhà văn, lại được xúc tác đáng kể bởi Hội nghề nghiệp. Cũng như dễ nhận thấy, ngành văn hóa thường tập trung hơn vào các hoạt động văn học quần chúng ở các cơ sở. Còn Hội nghề nghiệp thì chú trọng khơi dòng chảy văn chương mang tính chất chuyên nghiệp.

Nhìn nhận rõ hơn đặc điểm hoàn cảnh, điều kiện và diễn biến thực tế, sẽ có thể đem lại những nhận định đúng đắn, hợp lý hơn về vai trò của Hội Nhà văn Hà Nội với hoạt động văn học Thủ đô. Để từ đó, thành phố có sự quan tâm xứng đáng hơn khi Hội triển khai những phương hướng hoạt động của nhiệm kỳ tới cũng như những ý tưởng khác nữa nảy sinh từ thực tế.
Tất nhiên, để được như vậy, thì từ đại hội này, bộ máy, nhân sự, chương trình, hoạt động của Hội phải bắt đầu vận động đã!