Tư nhân núp bóng hợp tác xã tuồn vốn vào Saigon Co.op

Báo Đại Đoàn kết cũng đã có bài phản ánh hiện tượng “Góp vốn chui vào Saigon Co.op” liên quan tới sai phạm của một loạt HTX tại quận 11 và quận 8. Những sai phạm này đang được cơ quan công an điều tra làm rõ.

Những phi vụ góp vốn tốc hành

Điểm chung của các sai phạm là sự “bất thường” trong quá trình góp vốn vào Liên minh HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op). Kết luận Thanh tra cho thấy “chiêu bài” được các HTX sử dụng đều gần giống nhau. Các HTX cho “núp bóng” bằng cách ký hợp đồng hợp tác với các cá nhân, tổ chức bên ngoài đầu tư góp vốn không đúng theo quy định so với Luật HTX năm 2012, vi phạm nguyên tắc tổ chức hoạt động, để từ đó chuyển vốn qua Saigon Co.op.

Điển hình như trường hợp Công ty cổ phần đầu tư phát triển Đô Thị Mới (Công ty Đô Thị Mới) chỉ trong vòng 2 ngày đã ký hợp tác với 2 HTX khác nhau ở quận 1 và quận 3. Theo đó, ngày 16/1/2020, Công ty Đô Thị Mới ký kết hợp đồng hợp tác với HTX Bến Nghé (quận 1) với số tiền đầu tư lên đến 280 tỷ đồng. Số tiền này được chuyển khoản vào tài khoản của HTX Bến Nghé và ngay sau đó HTX này chuyển tiếp qua tài khoản của Saigon Co.op vào ngày 20/1/2020. Ngày 18/1/2020, HTX Phường 8 (quận 3) cũng ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty Đô Thị Mới với số tiền 240 tỷ đồng. Và trong ngày 20/1/2020, Công ty Đô Thị Mới giải ngân luôn 240 tỷ đồng vào tài khoản của HTX Phường 8. Sau đó, số tiền này được HTX phường 8 góp vốn lên Saigon Co.op.

Ngoài việc hợp tác sai quy định với các tổ chức, nhiều HTX của quận, huyện cũng được cơ quan chức năng phát hiện hợp tác với các cá nhân không phải là thành viên của HTX. Việc hợp tác này đều có điểm chung nhằm mục đích huy động vốn vào các HTX rồi sau đó HTX quận, huyện sẽ tuồn thẳng vào Saigon Co.op.

Tương tự, HTX Thới Thạnh (huyện Hóc Môn) cũng bỗng nhiên tổ chức đại hội bất thường thông qua việc tăng vốn điều lệ từ 1 tỷ đồng lên 6,2 tỷ đồng; kết nạp 5 thành viên mới với mức góp của từng thành viên từ 906 triệu đồng đến hơn 1,1 tỷ đồng ngày 17/1/2020. 3 ngày sau, ngày 20/1/2020, cả 5 thành viên mới góp vốn vào tài khoản của HTX Thới Thạnh, cùng ngày HTX này đã chuyển số tiền 5 tỷ đồng cho Saigon Co.op. Đây cũng là cách thức mà các HTX khác như HTX Củ Chi (huyện Củ Chi), HTX Đô Thành (Quận 3)… áp dụng để kết nạp thành viên mới. Thực tế, các HTX kết nạp thành viên mới không dựa vào nhu cầu việc làm và nhu cầu sử dụng sản phẩm dịch vụ của người muốn tham gia mà chỉ nhằm tăng vốn điều lệ nhằm đẩy vốn vào Saigon Co.op.

Dấu hiệu xâm phạm tài sản Nhà nước

Hiện tượng tăng vốn điều lệ bất thường tại Saigon Co.op, theo Thanh tra TP HCM (tháng 7/2020) kết luận “có dấu hiệu bị thâu tóm, chiếm đoạt vốn, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung và tài sản Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của TP HCM nói riêng và cả nước nói chung”; nguy cơ “sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động”.

Theo kết luận thanh tra của UBND quận 3, việc HTX TM Đô Thành, HTX TM phường 8 lấy vốn hợp tác đầu tư từ Công ty Đô Thị Mới (đơn vị không phải là thành viên của HTX) để đóng góp tăng vốn điều lệ vào Saigon Co.op là vi phạm quy định Luật HTX năm 2012. HTX TM phường 8, HTX TM Đô Thành đã “lợi dụng danh nghĩa HTX và tư cách là thành viên của Saigon Co.op để thực hiện một số hành vi vi phạm pháp luật như kết nạp thành viên mới, bầu bổ sung thành viên Hội đồng quản trị không đủ tiêu chuẩn, huy động vốn không nhằm phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, lấy vốn hợp tác đầu tư từ đơn vị không phải là thành viên của HTX để đóng góp tăng vốn điều lệ lên Saigon Co.op đã vi phạm nguyên tắc tổ chức hoạt động. Qua đó, giúp sức cho một số cá nhân và Công ty Đô Thị Mới góp vốn vào Saigon Co.op vi phạm pháp luật”.

Đối với HTX Bến Nghé (quận 1), ông Nguyễn Trọng Toàn, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc và bà Trần Thị Hồng, thành viên HĐQT kiêm Phó Giám đốc đều thừa nhận việc góp vốn của 6 thành viên mới và huy động vốn từ Công ty Đô Thị Mới (không phải là thành viên HTX) là nhằm mục đích “thông qua danh nghĩa của HTX Bến Nghé” với tư cách là thành viên Saigon Co.op để chuyển toàn bộ số tiền hơn 281 tỷ đồng vào Saigon Co.op.

Trong khi đó, theo kết quả thanh tra, một số lãnh đạo HTX quận, huyện vẫn “có dấu hiệu né trách nhiệm” trong việc tổ chức kết nạp thành viên để tăng vốn sai quy định. Đơn cử như trường hợp ông Nguyễn Minh Thông, Chủ tịch HĐQT HTX Thới Thạnh (huyện Hóc Môn) biện minh rằng, do thời gian cấp bách, nên HTX Thới Thạnh đã không phát hành thư triệu tập đại hội bất thường, mà chỉ thông báo và tổ chức cuộc họp với tất cả thành viên HTX. Điều đáng nói là các thành viên còn lại của HĐQT và một số thành viên khác của HTX khẳng định không có việc tổ chức đại hội bất thường. Tài liệu mà HTX cung cấp trong quá trình thanh tra như biên bản, nghị quyết được lập không có cơ sở thực tế. UBND huyện Hóc Môn kết luận “HTX Thới Thạnh đã vi phạm điều 359, Bộ luật Hình sự về tội giả mạo trong công tác, cần phải được cơ quan có thẩm quyền điều tra làm rõ”. Nguồn tin mà phóng viên Báo Đại Đoàn Kết có được, Chủ tịch UBND huyện Hóc Môn Dương Hồng Thắng đã giao Trưởng Công an huyện Hóc Môn tiếp nhận hồ sơ, tài liệu có liên quan do Thanh tra huyện chuyển giao và khẩn trương tổ chức xác minh, điều tra các dấu hiệu vi phạm pháp luật về tội giả mạo trong công tác và tội trốn thuế của các cá nhân có liên quan tại HTX Thới Thạnh.

Ngoài ra, Chủ tịch UBND huyện Củ Chi cũng đã giao Trưởng Công an huyện Củ Chi tổ chức xác minh hành vi lập khống Nghị quyết đại hội thành viên bất thường ngày 20/1/2020 của HTX Củ Chi và việc HTX góp số tiền 35 tỷ đồng vào Saigon Co.op từ nguồn vốn không hợp pháp.