Vào ngày này cách đây 74 năm, ngày 19/8/1945, dưới sự lãnh đạo của Ðảng, của Bác Hồ, cả dân tộc triệu người như một nhất tề đứng lên khởi nghĩa giành chính quyền, đập tan xiềng xích áp bức của chế độ thực dân phong kiến, mở ra kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta.
Ngày 19/8/1945, các lực lượng nhân dân giành chính quyền tại Bắc Bộ phủ (Hà Nội). Ảnh: Tư liệu.
Thời gian càng lùi xa, thắng lợi của Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám càng thêm chói lọi. Đó là thành công từ sự lãnh đạo tài tình của Đảng, của Bác Hồ; thành công của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, của bản lĩnh, trí tuệ, ý chí quật cường của một dân tộc quyết không chịu làm nô lệ.
Lịch sử Việt Nam trong thế kỷ XX là những trang vàng. Kể từ năm 1930, khi Đảng ta ra đời, đất nước chính thức bước sang một trang mới. Trong vòng 15 năm, chỉ với vài ngàn đảng viên, nhưng Đảng, Bác Hồ cùng các đồng chí của mình đã đoàn kết toàn dân làm nên cuộc cách mạng long trời lở đất, đập tan xiềng xích thực dân phong kiến trói buộc dân ta, lập nên một nước Việt Nam mới chưa từng có tiền lệ trong lịch sử dân tộc.
Đó là sự thật rõ ràng, không thế lực nào có thể xuyên tạc, phủ nhận được. Chính vì thế, không một người Việt Nam yêu nước nào lại không căm giận trước những tiếng nói đơn độc lạc lõng, nghi ngờ về giá trị của Cách mạng tháng Tám. Cần phải nhắc lại rằng, Cách mạng tháng Tám nổ ra và thắng lợi vào năm 1945, đúng vào lúc người Việt Nam kiệt quệ do thiếu cơm ăn. Gần 2 triệu người chết đói, có nghĩa là 1/10 dân tộc bị chết đói. Đó là một sự thật tàn khốc, một trang sử đẫm nước mắt. Những bức ảnh còn lại cho đến ngày nay cho thấy nạn đói khủng khiếp đến mức độ nào. Trên đường cái, những đứa trẻ gầy trơ xương ôm lấy cột cây số mà chết. Ngay trong lòng đô thị Hà Nội, những chiếc xe bò chở người chết bó chiếu đi trong lạnh lùng thống khổ… Nếu không có Cách mạng tháng Tám thì thảm cảnh đó còn tiếp diễn đến bao giờ. Đến bao giờ người Việt Nam mới thôi đói cơm rách áo, bao giờ mới được đến trường đi học khi mà hơn 90% người dân mù chữ. Thành công của Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám trên thực tế đã cứu sống cả một dân tộc, đã thổi bùng tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của mỗi một người Việt Nam. Cuộc sống hồi sinh, tinh thần dân tộc hồi sinh từ Cách mạng tháng Tám. Một dân tộc “rũ bùn đứng dậy sáng lòa”. Để rồi tinh thần đó, ý chí đó đã làm nên sức mạnh vô địch của người Việt Nam khi buộc phải tiến hành những cuộc chiến đấu đầy hy sinh gian khổ. Kháng chiến chống Pháp 9 năm, kháng chiến chống Mỹ 21 năm, những cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới ở hai đầu đất nước… Nếu không có sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình của Đảng, không có lòng yêu nước nồng nàn, không có bản lĩnh và trí tuệ, thì không thể vượt qua những thử thách cam go đó.
Sức mạnh của dân tộc ta bắt nguồn từ trong sâu thẳm lịch sử dựng nước và giữ nước, được kết tinh và thổi bùng lên từ Cách mạng tháng Tám. Cuộc cách mạng long trời lở đất ấy là ngọn gió mát lành lồng lộng thổi trên khắp giang sơn. Trong bản Tuyên ngôn lịch sử lập ra nước Việt Nam mới, ngày 2/9/1945, tức là chỉ ít ngày sau Tổng khởi nghĩa thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: “Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập”. Tư tưởng vĩ đại đó của Người cũng chính là khát vọng và ý chí của người Việt Nam: Ðộc lập cho Tổ quốc, tự do, hạnh phúc cho nhân dân.
Hôm nay, kỷ niệm 74 năm Cách mạng tháng Tám, chúng ta bồi hồi nhớ lại ngày 16 và 17/8/1945, tại đình Tân Trào (Tuyên Quang) đã diễn ra Quốc dân Đại hội với hơn 60 vị đại biểu đại diện cho ba miền Bắc - Trung - Nam, các ngành, các giới, một số kiều bào ở nước ngoài… Quốc dân Đại hội đã nhất trí chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua 10 chính sách lớn, trong đó điểm đầu tiên là “giành chính quyền, xây dựng một nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà trên nền tảng hoàn toàn độc lập”. Đại hội đã bầu ra Uỷ ban Dân tộc giải phóng Việt Nam gồm 15 người do Bác Hồ làm Chủ tịch. Đại hội quy định Quốc ca là bài Tiến quân ca, Quốc kỳ là lá cờ nền đỏ giữa có ngôi sao vàng năm cánh. Đại hội Tân Trào chính là Hội nghị Diên Hồng thứ hai trong lịch sử nước nhà, thể hiện lòng tin sâu sắc của nhân dân với Đảng, với Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự đoàn kết toàn dân trong giờ phút quyết định vận mệnh đất nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đồng bào cả nước nhiệt liệt hưởng ứng lời kêu gọi cứu nước phát đi từ Tân Trào, nhất tề đứng lên tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 giành thắng lợi vang dội, lập chính quyền nhân dân, mở ra một kỷ nguyên mới của đất nước.
Từ những ngày mùa Thu tháng Tám năm 1945, dân tộc Việt Nam đã chiến thắng trên từng chặng đường khó khăn gian khổ, để có được đất nước độc lập, tự do như ngày hôm nay. Thành công của Cách mạng tháng Tám đã đơm hoa kết trái. Mỗi một người Việt Nam yêu nước đều tự hào về thành quả ấy, và đều thấy được trách nhiệm gìn giữ và phát huy để xây dựng một đất nước hùng cường.