Tuyên án vụ 'chuyến bay giải cứu': Tòa án xác định cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng lừa đảo chạy án

Chiều ngày 28/7, HĐXX bắt đầu tuyên án sơ thẩm đối với 54 bị cáo về 5 nhóm tội danh: Đưa hối lộ, Môi giới hối lộ, Nhận hối hộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ trong vụ án chuyến bay giải cứu.

Trước đó, 44 bị cáo bị tạm giam được cán bộ hỗ trợ tư pháp đưa tới TAND Hà Nội trên 14 xe thùng, 10 bị cáo được tại ngoại cũng lần lượt đến tòa chờ nghe tuyên án.

Trong vụ án có 25 người bị cáo buộc nhận hối lộ gần 167 tỷ đồng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây thiệt hại trên 10 tỷ đồng. Ngoài ra, 23 cá nhân là đại diện các doanh nghiệp đưa hối lộ tổng số tiền trên 226 tỷ đồng; 4 cá nhân môi giới hối lộ tổng số tiền hơn 74 tỷ đồng và lừa đảo 24,5 tỷ đồng.

Theo HĐXX, một số bị cáo cho rằng không đòi hỏi, sách nhiễu doanh nghiệp; sau khi cấp phép chuyến bay, họ chỉ nhận tiền cảm ơn, không phải nhận hối lộ. HĐXX thấy, Điều 354 Bộ luật Hình sự và Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018 quy định không được nhận quà tặng liên quan công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi đơn vị mình giải quyết.

Thời điểm cấp phép các chuyến bay, nhiều doanh nghiệp khó khăn, bị từ chối hoặc không trả lời. Có doanh nghiệp nhận phê duyệt trước một ngày nên thua lỗ. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp liên hệ các bị cáo đặt vấn đề nhờ vả, xin cấp phép chuyến bay nhiều hơn với nhiều khách hơn và cấp phép sớm.

Chỉ có Phạm Trung Kiên và một số người sách nhiễu, các bị cáo khác không đòi hỏi chi phí nhưng hứa hỗ trợ các doanh nghiệp thân quen rồi nhận tiền cảm ơn. Số tiền này dựa trên số chuyến bay, số khách, cân đối lợi ích của doanh nghiệp, có lần lên tới hàng tỷ đồng. Việc nhận tiền diễn ra nhiều lần với số lượng vượt hàng trăm lần thu nhập bình thường.

Tại tòa, các bị cáo thuộc doanh nghiệp khai không đưa tiền sẽ không được tạo điều kiện; việc đưa tiền là chia sẻ lợi ích, mong được tiếp tục cấp phép. Như vậy, HĐXX khẳng định việc nhận tiền "cảm ơn" là nhận hối lộ; không chấp nhận ý kiến của các bị cáo nói chỉ là cảm ơn.

Với nhóm đưa hối lộ, HĐXX xác định họ đưa tiền cho nhiều bị cáo để mong muốn được tạo điều kiện. Có doanh nghiệp đưa nhiều lần, số lượng đặc biệt lớn và sau đó, họ được ưu ái tổ chức chuyến bay nhiều hơn tại những thị trường mong muốn.

Theo HĐXX, việc đưa tiền để mang lại lợi ích là đưa hối lộ; các ý kiến bào chữa nói đây là tiền cảm ơn theo văn hóa người Việt là không chấp nhận được.

Riêng đối với bị cáo Hoàng Văn Hưng, Hưng là điều tra viên cao cấp, được phân công điều tra vụ chuyến bay giải cứu nhưng nhiều lần gặp bị cáo Nguyễn Thị Thanh Hằng tại nhà Nguyễn Anh Tuấn, cựu Thiếu tướng, Phó giám đốc Công an Hà Nội.

Tại các buổi gặp, Hưng hướng dẫn Hằng và thông qua Hằng hướng dẫn Lê Hồng Sơn khai báo. Do vậy, Hằng, Sơn chi tiền, nhờ ông Tuấn đưa cho Hưng "chạy án".

Ông Tuấn khai đã chuyển 2,2 triệu USD nhận từ Hằng để Hưng lo cho Hằng, Sơn không bị xử lý hình sự. Hoàng Văn Hưng bác bỏ, nói không nhận tiền nhưng anh ta xác nhận nhiều lần gặp Hằng và có nhận chiếc cặp tại trụ sở cơ quan.

Dù Hưng khai không nhận tiền, Hội đồng xét xử thấy từ tháng 1/2022 – 9/2022, Hưng được phân công điều tra vụ án và sau tháng 9/2022, bị điều chuyển công tác, anh ta biết quy định không được tiếp xúc ngoài trụ sở với người bị điều tra nhưng vẫn gặp Hằng tại nhà Tuấn, ngoài giờ làm việc, không báo cáo cấp trên.

Đầu tháng 10/2022, Hưng trao đổi với ông Tuấn nội dung VKS căng thẳng với Sơn, một số điều tra viên cũng nói phải xử lý Sơn nên cần chi tiền để ủng hộ không xử lý Sơn. Hằng ghi chép 13 lần chuyển tiền cho Tuấn để đưa cho Sơn.

Lúc này, Hưng còn nói mình bị chuyển công tác chỉ là hành chính, anh ta vẫn phụ trách vụ án. Hưng nói VKS chê ít, có nghĩa phải chi gấp đôi. Hằng nói khi đưa tiền, Tuấn gọi điện lại để cô ta yên tâm việc Hưng đã nhận tiền.

Căn cứ dữ liệu điện tử, lời khai nhân chứng, Hưng có nhận chiếc cặp đựng 450.000 USD do Tuấn gửi đến. Sau khi nhận, giữa Hưng, Tuấn và Hằng có gặp nhau và Hằng, Tuấn hỏi có kiểm soát tình hình không? Hưng nói "vẫn kiểm soát, việc bắt Sơn là bất khả kháng vì A01 gay gắt, có thể do em chưa kịp xử lý A01 nên A01 xử lý Sơn".

Quá trình điều tra, cơ quan tố tụng làm đúng quy định; VKS có hỏi cung Hoàng Văn Hưng sau khi bắt và yêu cầu anh ta tự bào chữa, cung cấp thông tin nhưng chính bị cáo từ chối, chủ tọa nêu.

Bị cáo Hưng còn khai không có mâu thuẫn gì với nhóm Hằng, Sơn còn ông Tuấn là người "có ân tình, giúp đỡ bị cáo". Vì vậy, không có căn cứ thể hiện 3 người này vu khống anh ta.

Ngoài lời khai của ông Tuấn và bị cáo Hằng, phía điều tra còn thu thập lời khai của bị cáo Sơn và các nhân chứng; nội dung các lời khai đều thống nhất và có chứa thông tin bí mật điều tra; nếu Hưng không nói, nhóm này sẽ không biết.

Ngược lại, tòa án đánh giá lời khai của Hoàng Văn Hưng không thống nhất, không trung thực nên không có căn cứ chấp nhận. HĐXX khẳng định anh ta lợi dụng chức vụ Trưởng phòng thuộc cơ quan điều tra để cung cấp một số thông tin cho ông Nguyễn Anh Tuấn và Hằng.

Cựu điều tra viên sau đó yêu cầu phải chi tiền cho Viện kiểm sát, cục nghiệp vụ… để "chạy án". Thông qua ông Tuấn, Hoàng Văn Hưng nhận tiền của bị cáo Hằng nên phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; việc Hưng kêu oan không có cơ sở chấp nhận.